Sáng 21/11, Quốc hội thảo luận về các báo cáo công tác của TANDTC, Viện KSNDTC; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2023.
Tại phiên thảo luận, đại biểu Phạm Văn Hòa, Ủy viên Ủy ban Pháp luật đánh giá, năm 2023 tình hình kinh tế xã hội nước ta gặp nhiều khó khăn, tội phạm nổi lên hoạt động làm phức tạp thêm, nhưng với sự quyết tâm của Chính phủ, các ngành tư pháp đã triển khai toàn diện các biện pháp phòng, chống đạt được nhiều kết quả tích cực.
Đại biểu Phạm Văn Hòa, Ủy viên Ủy ban Pháp luật
Tuy nhiên theo đại biểu, các loại tội phạm có loại giảm không nhiều, có nhiều loại lại tăng, nhất là tài sản bị thiệt hại tăng hơn 450%. Thậm chí có loại tội phạm phát sinh mới, như bắt cóc trẻ em ở nhà trẻ đòi tiền chuộc, gây tâm lý lo sợ cho phụ huynh; hay tội phạm trong hoạt động đăng kiểm, đào tạo, sát hạch lái xe; đã xuất hiện băng nhóm tội phạm hoạt động có tổ chức với nhiều đối tượng tham gia để in ấn mua bán bằng cấp giấy tờ giả ở nhiều địa phương, vụ vận chuyển 11 kg ma tuý được giấu trong tuýp kem đánh răng... là hiện tượng bất thường, thể hiện sự hạn chế nhất định trong công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm trên một số lĩnh vực.
Cùng với đó, ông Hòa cũng kể ra một số vụ việc nổi cộm như: vụ khủng bố có vũ trang xảy ra ở tỉnh Đắk Lắk. “Đây là vụ điển hình cho sự lơ là, mất cảnh giác của cán bộ ở cơ sở và tranh chấp đất đai ở nơi đây, gây dư luận xã hội không tốt”, theo ông Hòa, các cơ quan chức năng cần tăng cường hơn nữa công tác quản lý nhà nước về an ninh trật tự ở những nơi được “chấm điểm” phức tạp.
Gần đây nhất là vụ Vạn Thịnh Phát , các tội phạm thực hiện hành vi làm khống cả ngàn hồ sơ để vay chiếm dụng trên 1 triệu tỷ đồng của ngân hàng SCB, trong đó có trên 500 nghìn tỷ tiền gửi của người dân, thậm chí Trưởng đoàn thanh tra của Ngân hàng nhận hối lộ 5,2 triệu USD.
“Có thể nói đây là vụ nhận hối lộ bằng tiền mặt nhiều nhất từ trước đến nay và vụ án này có số lượng tiền bị chiếm dụng, có khả năng thất thoát cũng nhiều nhất”, ông Hòa cho hay.
Trông chờ vào việc thu hồi tài sản
Cũng theo đại biểu đoàn Đồng Tháp, vụ Vạn Thịnh Phát có thể chỉ là bề nổi của tảng băng bị vỡ, còn những tảng băng khác chưa bị vỡ? “Người dân rất trông chờ vào việc thu hồi tài sản của các đối tượng trong vụ án này”, ông nói.
Ngoài ra, theo đại biểu, dư luận cũng đặt vấn đề: Có hay không sự bắt tay giữa một số ngân hàng với các công ty bảo hiểm, giao cho nhân viên ngân hàng tư vấn khách hàng sai sự thật nhằm mục đích chuyển từ tiền gửi sang mua bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm đầu tư. Hậu quả là có cả nghìn người gửi đơn khiếu nại, làm giảm lòng tin người dân vào hệ thống ngân hàng và hoạt động bảo hiểm.
Đặc biệt theo ông, trong năm, tội phạm tham nhũng, chức vụ tăng hơn 51% số vụ, số người tăng hơn 96%, trong đó tội nhận hối lộ tăng 346%. “Điều này cho thấy công tác phòng chống tham nhũng rất quyết liệt, phát hiện đến đâu sẽ xử lý đến đó, không vùng cấm, không ngoại lệ”, ông Hòa cho hay.
Xuất phát từ những vấn đề trên, Ủy viên Ủy ban Pháp luật mong Chính phủ, các ngành chức năng có đánh giá thật kỹ, khách quan, cầu thị về những thực trạng trên, tìm nguyên nhân để có biện pháp khắc phục hữu hiệu, lấy lại lòng tin với người dân, nhất là các vụ án nghiêm trọng.
“Các vụ án tham nhũng lớn , đối tượng cầm đầu mặc dù được ngăn chặn kịp thời, nhưng vẫn còn lọt lưới những con cá to trốn khỏi đất nước chưa bắt giữ được, gây khó khăn cho công tác tố tụng. Tài sản tham nhũng được thu hồi cao hơn cùng kỳ, nhưng vẫn chưa đạt kỳ vọng", ông nói.
"Các văn bản ban hành của cấp thẩm quyền về nêu gương, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm với công việc của mình, cũng như quy định về kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, là tín hiệu mừng, nhân dân rất đồng tình ủng hộ. Tin rằng thời gian tới có sự chuyển biến tích cực trong công tác phòng chống tội phạm trên tất cả các lĩnh vực”, ông Hòa cho hay.