Các nhà khoa học vừa phát hiện ra bằng chứng cho thấy lớp vỏ của sao Kim có các khối kiến tạo có thể đã va chạm với nhau. Đặc điểm này không giống hoàn toàn với kiến tạo mảng của Trái Đất nhưng phát hiện trên đã cho thấy lớp vỏ này không phải một khối thạch quyển liền mạch mà có các chuyển động đối lưu diễn ra bên dưới.
Đặc điểm mới được phát hiện không chỉ giúp chúng ta hiểu hơn về sao Kim mà còn cả sự tiến hóa và những vận động kiến tạo vào thời kỳ đầu Trái Đất hình thành.
Ảnh: NASA
"Chúng tôi đã xác định được kiểu biến dạng kiến tạo chưa từng được phát hiện trước đó trên sao Kim với đặc điểm tương tự như những chuyển động bên trong Trái Đất", nhà khoa học hành tinh Paul Byrne thuộc Đại học bang Nam Carolina cho hay.
"Mặc dù có sự khác biệt so với các mảng kiến tạo chúng ta chứng kiến hiện nay trên Trái Đất nhưng đó vẫn là bằng chứng của sự chuyển động bên trong được thể hiện trên bề mặt của hành tinh".
Trái Đất thực sự là một hành tinh đặc biệt trong Hệ Mặt trời theo nhiều tiêu chí khác nhau. Một trong số đó là hệ thống các mảng kiến tạo của Trái Đất.
Chúng ta không thấy hiện tượng này trên sao Thủy, sao Hỏa hay Mặt Trăng. Chúng ta cũng không thấy đặc điểm này trên sao Kim. Đây là một điều kỳ lạ khi xét tới sự tương đồng về kích thước và các thành phần địa chất trên sao Kim và Trái Đất.
Hai hành tinh này trải qua quá trình tiến hóa khá khác nhau mặc dù chúng có một số điểm tương đồng và các nhà khoa học vẫn chưa hiểu hết những lý do đằng sau đó. Nếu chúng ta có thể biết tại sao và bằng cách nào Trái Đất biến thành một thế giới đại dương đa dạng còn sao Kim trở thành một vùng đất chết khô cằn, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về những ngoại hành tinh tương tự trong thiên hà rộng lớn.
Byrne và đội ngũ của ông đã phác họa lại bản đồ bề mặt sao Kim, sử dụng các hình ảnh radar do tàu thăm dò Magellan của NASA ghi lại vào những năm 1990. Họ đã phát hiện ra rằng ở những vùng đất thấp có một số đặc điểm cho thấy sự vận động trên quy mô lớn như những dấu hiệu đứt gãy và biến dạng từ các chuyển động và sự tương tác giữa các mảng lớn của vỏ hành tinh.
Để xác nhận liệu những gì quan sát được có giống với những giả thuyết đưa ra hay không, đội ngũ này đã mô phỏng lại quá trình trên. Họ phát hiện ra dòng đối lưu bên dưới lớp vỏ sao Kim chính là tác nhân tạo ra những đặc điểm mà họ quan sát được.
"Các mảng kiến tạo trên Trái Đất chịu tác động từ sự đối lưu trong lớp mantle. Lớp mantle này nóng hoặc lạnh ở các nơi khác nhau. Nó luôn di chuyển và một vài trong những chuyển động này được thể hiện trên bề mặt Trái Đất dưới hình thức của chuyển động mảng".
"Một phiên bản khác dường như cũng đang xảy ra trên sao Kim. Nó không phải kiến tạo mảng giống trên Trái Đất nhưng đây là bằng chứng của sự biến dạng do dòng chảy mantle ở bên trong, vốn chưa được thể hiện ở quy mô toàn cầu trước đó", nhà khoa học Byrne giải thích.
Những bằng chứng gần đây cũng cho thấy sao Kim có thể vẫn còn các núi lửa hoạt động. Một nghiên cứu công bố vào năm ngoái đã phát hiện ra những đặc điểm của núi lửa trên bề mặt hành tinh này xuất hiện tương đối gần đây.
Trong tương lai, những quan sát từ các sứ mệnh sao Kim của NASA và ESA có thể sẽ tiết lộ cho chúng ta nhiều điều hơn về phát hiện thú vị trên hành tinh "anh em" của Trái Đất này./.