Chiều 26-6, Cục Hàng không Việt Nam (HKVN) đã có thông báo về việc cấp phiếu nhân nhượng cho phép Công ty Cổ phần Hàng không Vietjet Air (VJC) tạm thời tăng biên độ khoảng thời gian áp dụng từ 28 ngày lên 56 ngày và đảm bảo người lái máy bay không vượt quá 200 giờ bay.
Trong ngày 26-6, trên một số phương tiện thông tin đại chúng có đăng tải thông tin việc Cục HKVN cấp phiếu nhân nhượng số 2019-06-15/VJC-15.027 cho phép Vietjet tạm thời tăng biên độ khoảng thời gian áp dụng từ 28 ngày lên 56 ngày và đảm bảo người lái máy bay không vượt quá 200 giờ bay. Thông tin này sau đó được đăng tải lại trên mạng xã hội, có kèm theo một số bình luận mà theo Cục là không chính xác, dễ gây hiểu lầm trong dư luận về công tác bảo đảm an ninh, an toàn hàng không.
Theo Cục HKVN, trong quá trình kiểm tra thường xuyên hoạt động của Vietjet, Cục đã phát hiện một số phi công có thời gian làm việc vượt quá quy định tại Phần 15 của Bộ Quy chế an toàn hàng không dân dụng lĩnh vực máy bay và khai thác máy bay (thời gian bay lớn hơn 100 giờ trong 28 ngày liên tục). Cục HKVN đã yêu cầu Vietjet xác định nguyên nhân và giải trình toàn bộ các vấn đề liên quan tới việc thời gian bay của phi công vi phạm quy định.
Ngày 15-6, Vietjet đã có công văn số 821-19/VJC-SSQA giải trình nguyên nhân dẫn tới việc vi phạm nêu trên xuất phát từ việc chuyển đổi phần mềm quản lý thời gian làm việc, nghỉ ngơi của thành viên tổ bay từ hệ thống phần mềm cũ (Geneva) sang hệ thống phần mềm quản lý mới (AIMS) nhằm đảm bảo đáp ứng tốt hơn các yêu cầu cập nhật theo Phần 15 nhưng chưa cập nhật kịp thời các dữ liệu liên quan tới thời gian làm việc của phi công.
Trong khi tiến hành các biện pháp khắc phục tình trạng nói trên, đồng thời để bảo đảm tốt nhất kế hoạch khai thác bay, hạn chế tối đa các ảnh hưởng đến lợi ích của khách hàng, Vietjet đề nghị Cục HKVN cấp nhân nhượng tăng biên độ khoảng thời gian áp dụng từ 28 ngày lên 56 ngày và đảm bảo phi công không vượt quá 200 giờ bay trên cơ sở đánh giá rủi ro an toàn của Vietjet đảm bảo mức an toàn tương đương.
Trên cơ sở đề nghị của Vietjet và căn cứ vào các quy định quốc tế và văn bản quy phạm pháp luật của Việt Nam, Cục HKVN đã ban hành nhân nhượng số 2019-06-15/VJC-15.027 cho phép Vietjet tạm thời tăng biên độ khoảng thời gian áp dụng từ 28 ngày lên 56 ngày và đảm bảo phi công không vượt quá 200 giờ bay. Điều kiện nhân nhượng này chỉ áp dụng đối với những phi công đảm bảo không vượt quá 110 giờ bay trong 28 ngày trước đó và phải đáp ứng các điều kiện: Trong 12 tháng liên tục vừa qua không bị dừng bay vì lý do sức khỏe; trong 12 tháng liên tiếp không vi phạm an toàn đến mức phải dừng bay hoặc áp dụng chế tài (theo đánh giá rủi ro an toàn tương đương của Vietjet).
Cục HKVN khẳng định việc ban hành nhân nhượng số 2019-06-15/VJC-15.027 đối với Vietjet là hoạt động thực tiễn áp dụng cho tất cả các hãng hàng không Việt Nam và phù hợp với thông lệ quốc tế và tuân thủ các quy định của văn bản quy phạm pháp luật của Việt Nam về tiêu chuẩn an toàn bay trên cơ sở đảm bảo năng lực đánh giá mức độ an toàn tương đương.
Hiện nay, Cục HKVN đang tiếp tục tiến hành làm rõ nguyên nhân việc Vietjet để phi công làm việc vượt mức quy định của Phần 15 và sẽ áp dụng các biện pháp cần thiết để ngăn ngừa tái diễn.
Bên cạnh đó, để đảm bảo an toàn khai thác trong thời gian áp dụng nhân nhượng, Cục HKVN đã triển khai đội ngũ giám sát viên an toàn thực hiện giám sát chặt chẽ và liên tục toàn bộ hoạt động khai thác bay của Vietjet và sẽ chấm dứt thời hạn hiệu lực của nhân nhượng trong tháng 6-2019.
Trước đó, như Báo Người Lao Động đã đưa tin, trong 2 ngày 14, 15-6, một loạt chuyến bay của Vietjet bị hoãn, hủy khiến hành khách phản ứng. Hãng hàng không này giải thích nguyên nhân là do ảnh hưởng của việc trễ kế hoạch nhận máy bay mới và nguyên nhân khai thác. Cùng ngày, Cục HKVN cho biết Cục trưởng đã cử đoàn công tác vào TP HCM để phối hợp trực tiếp với Vietjet khẩn trương giải quyết, lịch bay của Vietjet sẽ trở lại bình thường từ ngày 16-6.
Trong văn bản báo cáo sự việc với Bộ Giao thông Vận tải ngày 18-6, Cục HKVN cho biết trong Chương trình đánh giá tối thiểu an toàn hằng năm, Cục phát hiện nhiều trường hợp phi công của Vietjet vượt quá quy định về thời gian tối đa phi công được phép làm nhiệm vụ bay trong 28 ngày là 100 giờ bay. Vietjet giải thích là do trong quá trình chuyển đổi và sử dụng hệ thống phần mềm phân lịch bay mới đã gặp một số khó khăn trong công tác theo dõi dữ liệu dẫn đến không kiểm soát tốt giới hạn thời gian làm nhiệm vụ bay của tổ bay.
Cục HKVN cho biết đã chỉ đạo Vietjet thực hiện ngay các giải pháp nhằm thực hiện việc phân lịch bay cho phi công theo quy định. Vietjet đã tuân thủ nghiêm túc và thực hiện dừng bay đối với tất cả các trường hợp phi công đã thực hiện bay đủ giờ hoặc quá giờ quy định, dẫn đến tình trạng thiếu phi công để thực hiện các chuyến bay theo lịch khai thác và đã dẫn đến tình trạng chậm, hủy chuyến trên các chuyến bay của Vietjet trong thời gian từ ngày 14-6.
Hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội được cho là phiếu nhân nhượng
Ngày 26-6, trên mạng xã hội lan truyền hình ảnh về văn bản "Phiếu yêu cầu nhân nhượng" của hãng hàng không VietJet, bên dưới có chữ ký phê chuẩn của đại diện Cục Hàng không Việt Nam đề ngày 15-6. Dư luận cho rằng nội dung xin nhân nhượng của VietJet trái với quy định của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), quy định của Việt Nam và thông lệ quốc tế.
Cục HKVN cho biết việc cấp phiếu nhân nhượng cho Vietjet căn cứ vào các quy định quốc tế và văn bản quy phạm pháp luật của Việt Nam, tại:
- Mục 4.10.3 của Phụ ước 6 Phần 1 của Công ước Chicago và phần giải thích 1.3.1 của Tài liệu hướng dẫn của ICAO 9966 quy định việc nhà chức trách khai thác tàu bay trong các trường hợp đặc biệt có thể phê chuẩn thay đổi so với quy định trên cơ sở đánh giá rủi ro đảm bảo mức an toàn tương đương của người khai thác máy bay được nhà chức trách hàng không chấp thuận.
- Chương F - Phần 1 của Bộ quy chế an toàn hàng không lĩnh vực máy bay và khai thác máy bay ban hành tại Thông tư 01/2011/TT-BGTVT ngày 27-1-2011 thiết lập cơ sở pháp lý cho việc nhà chức trách hàng không (Cục HKVN) đánh giá và cấp nhân nhượng cho các trường hợp sai lệch so với tiêu chuẩn an toàn khai thác trên cơ sở đánh giá mức an toàn tương đương đối với người khai thác máy bay.