Bí kíp giúp măng tre mọc tua tủa quanh năm
Tại xã Đắk Som (huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông), câu chuyện làm giàu nhờ trồng tre 4 mùa của cụ bà Nguyễn Thị Sang (73 tuổi) đang thu hút sự chú ý của nhiều người trong và ngoài tỉnh.
Bà đã trở thành một những người tiên phong trong việc khai thác tiềm năng của cây tre, một loại cây tưởng chừng như bình dị, nhưng không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn có tác dụng phủ xanh đất trống, đồi trọc.
Bà nhớ lại: "Năm 1997, gia đình tôi từ tỉnh Gia Lai chuyển đến vùng quê nghèo ở xã Đắk Som để lập nghiệp. Thời điểm đó, nơi đây vẫn chỉ là những mảnh đất hoang hóa, kém màu mỡ. Người dân sinh sống chủ yếu bằng canh tác nông nghiệp nhưng phụ thuộc vào thời tiết, năng suất thấp. Cuộc sống của nhiều hộ dân quanh quẩn trong cái nghèo".
Vườn tre 4 mùa của gia đình bà Sang.
Vào mùa mưa, không ít người dân trên địa bàn xã Đắk Som đổ xô vào rừng hái măng le, măng lồ ô về bán kiếm thêm thu nhập trang trải cho cuộc sống. Gia đình bà Sang đã thu mua măng của người dân để chế biến và bán ra thị trường.
Tuy nhiên, việc thu hoạch măng rừng chỉ kéo dài khoảng 3 tháng và phụ thuộc rất lớn vào thời tiết. "Mùa mưa, măng rừng rất nhiều nhưng mùa khô lại khan hiếm nên nguồn cung không ổn định, thu nhập bấp bênh", bà Sang chia sẻ.
Cách đây 7 năm, sau khi tìm hiểu, bà Sang đã tìm mua giống tre 4 mùa ở nước ngoài về trồng với hy vọng sẽ thu hoạch được măng quanh năm. Tuy nhiên, hành trình khởi nghiệp với cây tre 4 mùa không mấy dễ dàng. Bà phải đối diện với không ít khó khăn, thách thức, thậm chí "nếm mùi" thất bại trong những ngày đầu.
Nở nụ cười hiền, bà Sang cho hay: "Sau khi nghiên cứu, tôi biết được, cây tre 4 mùa có thể phát triển trên mọi loại đất, các loại địa hình khác nhau, kể cả những nơi có khí hậu khắc nghiệt vẫn cho năng suất măng cao. Do đó, tôi đặt mua khoảng 1.000 gốc tre 4 mùa về trồng trên diện tích 1ha. Tuy nhiên, sau một thời gian chăm sóc, chỉ còn lại 200 gốc tre sống sót".
Không chỉ phát triển xanh tốt, cây tre 4 mùa còn cho măng quanh năm.
Không nản lòng, người phụ nữ ở cái tuổi "xưa nay hiếm" vẫn kiên trì tìm tòi và nghiên cứu các phương pháp chăm sóc tre 4 mùa. "Tre già măng mọc", khoảng 5 tháng sau khi trồng, gia đình bà bắt đầu thu hoạch măng tươi để bán với giá 10.000 đồng/kg. "Khác với măng tre thông thường, măng tre 4 mùa không đắng, ngược lại rất giòn và ngọt nên người tiêu dùng rất ưa chuộng", bà Sang nói.
Hơn 2 năm sau, khi tre đã đủ tuổi, bà Sang tiếp tục học hỏi kỹ thuật nhân giống. Từ mỗi cây tre sống sót, gia đình bà nhân giống lên tới 100 cây tre giống mỗi năm. Đến nay, gia đình bà đã sở hữu khoảng 40.000 cây tre 4 mùa, trải rộng diện tích 40ha.
Trong đó, có 21ha đã được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Nông cấp giấy xác nhận mã vùng trồng vào cuối tháng 8/2023. Cứ thế, diện tích tre 4 mùa của gia đình bà trở thành "độc nhất vô nhị" ở tỉnh Đắk Nông.
Với diện tích nói trên, hàng năm, gia đình bà thu hoạch khoảng 250 tấn măng tươi. Ngoài việc bán măng tươi, gia đình bà Sang còn chế biến nhiều sản phẩm mới lạ như: Măng hấp, măng sấy khô, măng kim chi, măng chua ngọt, măng nấu canh chua... nhằm đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.
Sau khi đã trừ các chi phí, gia đình bà thu lãi khoảng 2 tỷ đồng mỗi năm. Nguồn thu nhập ổn định từ việc trồng tre 4 mùa đã giúp cải thiện đáng kể cuộc sống của gia đình bà.
Hàng ngày, bà Sang không ngừng nghiên cứu để mở rộng diện tích tre 4 mùa.
Nói về "bí kíp" giúp măng tre 4 mùa mọc quanh năm, bà Sang cho biết: "Chi phí đầu tư cho loại cây trồng này rất thấp, mỗi năm tôi chỉ bỏ ra khoảng 15 triệu đồng để bón các loại phân chuồng (phân bò, phân heo, phân dê) cho 1ha tre. Để măng mọc đều quanh năm, gia đình tôi sử dụng máy móc tưới nước cho các vườn tre vào mùa khô. Nhờ đó, dù thời tiết nắng nóng khắc nghiệt, măng tre 4 mùa vẫn mọc lên tua tủa".
Không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho gia đình, bà Sang còn tạo công ăn việc làm cho 10 lao động là người đồng bào dân tộc thiểu số tại địa phương tham gia chăm sóc, thu hoạch măng, với mức lương từ 7,5-9 triệu đồng/tháng.
Cuối năm 2023, Cục Sở hữu Trí Tuệ đã cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu số 471229 "Măng tre bốn mùa" cho bà Sang.
Mỗi kilogam măng tươi được bà Sang bán với giá 10.000 đồng.
73 tuổi vẫn tham gia thi khởi nghiệp xanh
Dù đã ở tuổi cao và sức khỏe có phần yếu, bà Nguyễn Thị Sang vẫn không cho phép mình nghỉ ngơi để tận hưởng thành quả sau nhiều năm nỗ lực.
Với mục tiêu đưa sản phẩm măng tre 4 mùa đến gần hơn với người tiêu dùng, bà đã tích cực tham gia nhiều hội chợ tại các tỉnh như Đắk Nông, Gia Lai, Bình Định và Kon Tum.
Đồng thời, bà cũng tận dụng các nền tảng mạng xã hội để giới thiệu sản phẩm của mình đến đông đảo khách hàng.
Bà còn mang các sản phẩm măng tre 4 mùa đến trưng bày tại một số sân bay trên cả nước, giới thiệu sản phẩm đến du khách trong và ngoài nước.
Nhờ những nỗ lực ấy, hiện nay, các sản phẩm măng tre 4 mùa không chỉ người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh biết đến, sử dụng mà còn xuất khẩu theo hình thức xách tay qua các nước Ấn Độ, Úc, Nhật Bản...
Các sản phẩm măng 4 mùa của bà Sang được trưng bày, giới thiệu tại cuộc thi cuộc thi "Ý tưởng/Dự án khởi nghiệp xanh – Phát triển bền vững".
Không chỉ trồng tre, bà Sang còn là một người truyền cảm hứng làm giàu từ cây tre cho nhiều người dân.
Theo đó, bà đã chuyển giao giống và kỹ thuật trồng, chăm sóc tre 4 mùa cho nhiều nông dân ở các tỉnh như Đắk Nông, Long An, Hậu Giang, An Giang, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Phan Thiết, Đắk Lắk, và Kon Tum...
Khi đến mùa thu hoạch, bà không ngần ngại hướng dẫn cho bà con cách chế biến, bảo quản sản phẩm và thu mua măng tre của bà con với giá ổn định hoặc kết nối họ với các đối tác tiêu thụ nhằm giảm chi phí vận chuyển, từ đó giúp nhiều hộ dân nâng cao thu nhập.
Năm 2023, bà Sang đã ghi dấu ấn trong cộng đồng khi tham gia cuộc thi "Ngày Phụ nữ khởi nghiệp" do Hội Phụ nữ tỉnh Đắk Nông tổ chức và giành giải Nhì. Thành tích này không chỉ khiến nhiều người bất ngờ mà còn tạo nguồn cảm hứng cho không ít phụ nữ tại địa phương.
Dù đã ở tuổi 73, bà Sang vẫn mang các sản phẩm măng 4 mùa tham gia cuộc thi cuộc thi "Ý tưởng/Dự án khởi nghiệp xanh – Phát triển bền vững".
Mới đây, khi biết thông tin về cuộc thi "Ý tưởng/Dự án khởi nghiệp xanh – Phát triển bền vững" lần thứ 10 năm 2024, do Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và hỗ trợ Doanh nghiệp – BSA (Tp.HCM) phối hợp tổ chức, bà Sang đã mạnh dạn đăng ký tham gia với dự án mang tên "Măng tre bốn mùa Ba Sang Đắk Som".
Dự án này không chỉ nhằm hướng đến phát triển nông nghiệp xanh, bền vững mà còn tạo công ăn việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân nghèo, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số.
Đặc biệt, bà Sang muốn lan tỏa dự án trồng tre 4 mùa đến mọi miền đất nước, với thông điệp phủ màu xanh cho đất, góp phần chống sạt lở, xói mòn. Với ý nghĩa sâu sắc đó, dự án "Măng tre bốn mùa Ba Sang Đắk Som" đã lọt vào vòng chung kết, dự kiến sẽ diễn ra vào đầu tháng 11/2024
Ông Lê Văn Đại, Chủ tịch UBND xã Đắk Som thông tin, bên cạnh việc thu hoạch măng để bán, thời gian qua, gia đình bà Nguyễn Thị Sang còn cung cấp giống tre 4 mùa cho người dân ở nhiều địa phương trên cả nước. Qua theo dõi cho thấy, loại cây này rất phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu của địa phương, đặc biệt có khả năng tận dụng những diện tích đất xấu và các khu vực canh tác nông nghiệp kém hiệu quả. Không chỉ vậy, cây tre 4 mùa còn có tác dụng chắn gió, chống xói mòn rất hiệu quả.
Mô hình trồng tre 4 mùa của gia đình bà Sang đã góp phần thay đổi thói quen chuyển đổi cơ cấu cây trồng của nhiều người dân trong khu vực. Hiện, chính quyền địa phương đang phối hợp với bà Sang để hướng dẫn và tạo điều kiện để phát triển sản phẩm măng 4 mùa thành sản phẩm OCOP của địa phương. Đồng thời, tuyên truyền và khuyến khích người dân tận dụng các diện tích đất xấu, kém màu mỡ để trồng tre 4 mùa, nhằm đa dạng cây trồng, tăng thu nhập trên cùng một diện tích đất.
