Cuối năm 2019, thời điểm mà lãi suất toàn cầu không cao như hiện nay, CTCP Đầu tư Thương mại Hồng Hoàng (công ty Hồng Hoàng) đã phát hành lô trái phiếu khiến cả thị trường xôn xao. Hơn 1.400 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất danh nghĩa 20%/năm, kỳ hạn 5 năm.
Lúc đó, tại Việt Nam, trung bình lãi suất trái phiếu ngân hàng khoảng 7%, trái phiếu bất động sản hơn 10%, nhóm các doanh nghiệp khác dưới 10%, theo thống kê của chứng khoán SSI.
Vốn điều lệ của Hồng Hoàng khi phát hành chỉ là 5 tỷ đồng. Nhưng công ty này có khối tài sản đảm bảo 61 triệu cổ phiếu Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) định giá thị trường gần 1.500 tỷ đồng.
Theo thông tin chúng tôi có được, ngày 1/11/2019, 60.771.055 cổ phiếu ACB do công ty Hồng Hoàng sở hữu đã được dùng làm tài sản bảo đảm với bên nhận đảm bảo là Saigon Asia Credit Limited - một pháp nhân có trụ sở tại thiên đường thuế Cayman Islands.
Do vậy nhiều khả năng Saigon Asia Credit Limited chính là trái chủ của số trái phiếu trên. Số tiền thu được từ đợt phát hành trái phiếu đã ngay lập tức được dùng để mua cổ phiếu ACB và sau đó dùng chính số cổ phiếu này làm tài sản bảo đảm. Tổ chức tư vấn cho đợt phát hành này là ACBS - công ty chứng khoán thuộc ngân hàng ACB.
Mới đây, Hồng Hoàng đã công bố thông tin định kỳ về tình hình tài chính 6 tháng đầu năm 2023 trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX). Theo đó, công ty lãi 958 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm 2023, tăng 138% so với cùng kỳ. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/VCSH lên đến 111%.
Vốn chủ sở hữu của công ty tại ngày 30/6/2023 ở mức 863 tỷ đồng, gấp 42 lần so với vốn chủ sở hữu tại ngày 30/6/2022. Hệ số nợ phải trả/VCSH giảm về 1,6 lần, tương ứng giá trị nợ phải trả của Hồng Hoàng là 1.381 tỷ đồng. Tổng tài sản công ty ở mức 2.244 tỷ đồng.
Một thông tin khác về tình hình trả gốc, lãi cho biết lượng trái phiếu lưu hành hiện tại chỉ còn 1.084 tỷ đồng. Được biết, ngày 15/7/2022, Hồng Hoàng đã mua lại gần 319 tỷ đồng trái phiếu.
Khi không có báo cáo tài chính đầy đủ, rất khó để biết nguồn lợi nhuận và dòng tiền trả lãi của Hồng Hoàng đến từ đâu. Khả năng cao là công ty đã thoái bớt một phần lượng cổ phiếu ACB.
Giả sử gần 61 triệu cổ phiếu ACB ngày ấy vẫn được giữ nguyên thì sau bốn đợt trả cổ tức bằng cổ phiếu, hiện nó đã tăng lên gần 142 triệu cổ phiếu, tương đương 3,7% vốn điều lệ của ngân hàng này.
Tạm thời chưa tính chuyện tương lai, giá trị của 142 triệu cổ phiếu ACB thời điểm hiện tại rơi vào khoảng 3.100 tỷ đồng. Mức này đã thừa để bao phủ cả gốc và lãi phát hành trái phiếu của công ty Hồng Hoàng khi đáo hạn.
Như vậy, câu hỏi thị trường đặt ra cách đây nhiều năm, Hồng Hoàng làm gì để lãi hơn 20% mỗi năm trả lãi trái phiếu có thể đã có lời giải thoả đáng: Đầu tư cổ phiếu ACB.