Những tháng cuối năm 2018, tiểu bang California (Hoa Kỳ) đã phải chứng kiến một trận cháy rừng thảm họa chết chóc nhất lịch sử. Khi ấy, gió lớn và thời tiết khô hạn đã khiến đám cháy bùng phát dữ dội, tạo ra những cơn lốc lửa càn quét xuống các cộng đồng cư dân của California, khiến hàng trăm ngàn người phải đi di tản.
Là một thảm họa có tầm cỡ kỷ lục, nhiều người cho rằng nó sẽ không tái diễn ít nhất là trong nhiều năm tới. Nhưng thực tế thì ngược lại! Theo như một nghiên cứu mới đây, những trận cháy rừng như vậy có nguy cơ diễn ra thường xuyên hơn, thậm chí là năm nào cũng có.
Cụ thể, các chuyên gia từ Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA) đã sử dụng mô hình mô phỏng lại các điều kiện khí hậu, dựa trên dữ liệu về nhiệt độ, độ ẩm và các đám cháy rừng trong quá khứ. Từ đây, họ có thể lần về ảnh hưởng của dòng chảy Bắc Đại Tây Dương đến những đám cháy rừng kể từ năm 1571.
"Phương pháp chúng tôi sử dụng có thể xác định điều kiện dòng chảy trung bình qua từng năm," - trích lời Eugene R. Wahl, chuyên gia khí tượng tại NOAA và là tác giả nghiên cứu.
Được biết, các dòng chảy Bắc Đại Tây Dương tùy độ mạnh yếu và vị trí mà có thể khiến mùa đông tại Bắc Mỹ có ẩm ướt hay không. Từ trước đến nay, khoa học luôn cho rằng nếu mùa đông ẩm ướt thì vào mùa khô, tỉ lệ cháy rừng sẽ ít đi.
Nhưng theo nghiên cứu này thì vào năm 1904, mọi thứ đã thay đổi vì mối liên hệ giữa cả hai bắt đầu trở nên mờ nhạt dần. Đến cuối thập niên 1970, cả 2 được kết luận chẳng còn liên quan nữa.
"Trước kia khi các dòng chảy chạy qua California, nó giống như vòi rồng cứu hỏa vậy. Nó mang đến những cơn bão và hơi ẩm trên khắp tiểu bang này," - Valerie Trouet, phó giáo sư tại ĐH Arizona cho biết.
"Sau năm 1900, vị trí của các dòng chảy vẫn quan trọng, vì nó mang lại hơi ẩm cho tiểu bang này. Tuy nhiên, mối liên hệ với những trận cháy rừng thì không còn nữa".
Giờ đây, thứ đang khiến cháy rừng trở nên trầm trọng chính là biến đổi khí hậu và việc nhiệt độ toàn cầu tăng nhanh. Theo dự đoán thì với tình hình hiện tại, những đám cháy có quy mô tương tự năm 2018 có thể xảy ra bất kỳ úc nào, thậm chí ngay trong năm 2019. Và cháy có thể xảy ra bất chấp việc mùa đông trước đó có ẩm ướt đến mức nào.
Bên cạnh đó, việc quản lý phòng ngừa cháy rừng tại các thành phố thuộc California cũng chưa được tốt. Đồng thời các khu rừng tại California có một lượng cây chết khô khá lớn - lên đến hơn 100 triệu cây. Chúng có nguy cơ trở thành nguồn nhiên liệu cho lửa bùng lên bất kỳ lúc nào.
"Tất cả hợp lại đã tạo ra điều kiện hoàn hảo để đám cháy trở nên chết chóc đến vậy," - Trouet chia sẻ.