Với hành trình kéo dài hơn 20 năm phát sóng, Đường lên đỉnh Olympia đã trở thành một sân chơi kiến thức uy tín dành cho học sinh trung học phổ thông. Được Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức, chương trình không chỉ thu hút sự quan tâm của công chúng mà còn ghi dấu ấn nhờ các câu hỏi thú vị, kết hợp hài hòa giữa kiến thức sách vở, thực tế đời sống và cả những câu đố mẹo thách thức tư duy.
Trong phần thi Về đích của vòng tuần cuối năm 2020, một câu hỏi Sinh học xuất hiện đã gây xôn xao cộng đồng mạng. Nữ sinh Phan Nguyễn Hồng Lam, học sinh Trường THPT Lê Lợi (Phú Yên), được yêu cầu trả lời câu hỏi:
"Con lai giữa con lừa và con ngựa là con la. Hỏi con của con la gọi là gì?"
Trong phần thi Về đích của vòng tuần cuối năm 2020, một câu hỏi Sinh học xuất hiện đã gây xôn xao cộng đồng mạng.
Kết thúc thời gian suy nghĩ, Hồng Lam đưa ra đáp án: "Con la", đồng thời kèm theo một cái lắc đầu nhẹ tỏ vẻ thiếu tự tin.
MC của chương trình lập tức cho biết đáp án của cô không chính xác.
Ngay sau đó, nam sinh Đăng Dương từ Trường Thực nghiệm Khoa học Xã hội đã bấm chuông "cướp điểm" với câu trả lời: "Con la không có khả năng sinh con."
Đây là câu trả lời được chương trình xác định chính xác. Theo các tài liệu khoa học, con la là kết quả lai giữa ngựa cái và lừa đực, mang những đặc điểm trung gian giữa hai loài này. Ngựa có 64 nhiễm sắc thể, lừa có 62, còn con la có 63 nhiễm sắc thể—a con số lẻ khiến chúng không thể tạo cặp trong quá trình phân bào, dẫn đến tình trạng vô sinh gần như tuyệt đối.
Với câu trả lời của mình, Đăng Dương đã ghi thêm điểm số quan trọng, góp phần củng cố ngôi vị Quán quân. Màn thể hiện này nhận được vô số lời khen từ cộng đồng mạng, không chỉ vì kiến thức mà còn bởi sự quyết đoán của cậu.
Với câu trả lời của mình, Đăng Dương đã ghi thêm điểm số quan trọng, góp phần củng cố ngôi vị Quán quân.
Một tài khoản có tên N.Q chia sẻ: "Mình cũng đoán rằng con la không sinh sản được, vì mẹ mình từng nói về một loài khác cũng vô sinh tương tự. Đây lại là câu đố mẹo, nên khả năng cao đáp án chính là như vậy."
Người dùng K.L thì bình luận: "Con la có 63 nhiễm sắc thể nên không thể sinh con. Đây là một câu hỏi dễ gây nhầm lẫn, nhưng cần thật tỉnh táo để trả lời đúng."
Dẫu vậy, có không ít ý kiến cho rằng câu hỏi trên của chương trình vẫn tồn tại lỗ hổng. Dù con la được xem là vô sinh, nhưng các trường hợp ngoại lệ vô cùng hy hữu đã được ghi nhận trong lịch sử.
Trên thực tế, từ năm 1527 đến nay, có khoảng 60 con la cái trên thế giới đã sinh con thành công. Một trường hợp đặc biệt xảy ra vào năm 1984 tại Maroc và một trường hợp khác năm 1988 ở Trung Quốc.
Gần hơn, vào năm 2002, một con la cái 14 tuổi tại làng Oulmes, Maroc, đã bất ngờ mang thai và sinh nở trong khi chủ nhân của nó không hề hay biết. Điều trớ trêu là chỉ một ngày trước khi sinh, bà chủ vẫn còn cưỡi con la này đi chợ cách nhà 20 km.
Dù con la được xem là vô sinh, nhưng các trường hợp ngoại lệ vô cùng hy hữu đã được ghi nhận trong lịch sử.
Chú la con mới sinh có ngoại hình vừa giống lừa, vừa giống la, nhưng không hoàn toàn khớp với bất kỳ loài nào. Sự kiện này đã thu hút đông đảo du khách đến ngôi làng nhỏ bé để tận mắt chứng kiến sinh vật hiếm có này.
Những trường hợp hy hữu kể trên cho thấy con la không hoàn toàn vô sinh như lý thuyết. Qua đó, chương trình cũng dần nhận thấy cần nâng cao tính chặt chẽ của mỗi đề bài được đưa ra, các dữ kiện cần rõ ràng hơn, để thí sinh không bị nhầm lẫn hay mất điểm. Chẳng hạn, với câu hỏi trên, có thể nhấn mạnh rằng câu hỏi bỏ qua các trường hợp hy hữu trong tự nhiên.
Dù sao, câu hỏi này đã góp phần làm nóng thêm cuộc thi và mang đến nhiều thông tin thú vị cho khán giả, giúp chương trình Đường lên đỉnh Olympia ngày một phát triển mạnh mẽ hơn. Qua đó, nó cũng nhấn mạnh sự phong phú và bất ngờ của khoa học tự nhiên, nơi mà mọi điều tưởng chừng như chắc chắn vẫn có thể có ngoại lệ.