Văn hóa chờ đi thang máy
Không ai dạy chúng ta phải đi thang máy thế nào cho đúng. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là một hoạt động tưởng như rất bình thường này không có những quy tắc văn minh của riêng nó.
Tại các quốc gia phát triển người ta quy định rất rõ ràng: Chờ thang máy phải đứng dẹp sang 2 bên, để khi cửa thang máy mở ra, người bên trong có một lối đi thông thoáng để ra khỏi thang. Nguyên tắc là phải chờ người trong thang ra hết mới tiến vào.
Tuy nhiên ở phần lớn các tòa nhà ở Việt Nam vẫn thường xuyên xảy ra tình trạng người chờ thang đứng bịt toàn bộ cửa thang máy, thang vừa mở là tràn vào, chen chúc, xô đẩy những người đang bước ra.
Cảnh chen lấn để có suất trong thang máy không còn lạ với người Việt. Ảnh minh hoạ
Dù pháp luật không quy định chúng ta phải chờ thang ở đâu, như thế nào, nhưng nếu hành xử như một người văn minh và tôn trọng người khác, thì hãy đứng dẹp sang một bên và chờ người trong thang bước ra hết mới tiến vào.
Đứng trên thang cuốn thế nào?
Tại các trung tâm thương mại, rất dễ bắt gặp người Việt đứng lộn xộn trên các thang cuốn. Người bên trái, người bên phải, thậm chí có người đứng chính giữa.
Đây tiếp tục là một lối hành xử mà đa phần người Việt đều làm sai. Thang cuốn dù không quy định phải đứng ở đâu, nhưng nếu quan sát các quốc gia văn minh, chúng ta sẽ nhận thấy một quy luật.
Ví dụ ở Hongkong, người dân sẽ chủ động đứng dẹp hẳn sang bên phải thang, dành toàn bộ phần bên trái thang cho những người đang có việc gấp phải đi nhanh. Ở Nhật người dân lại đứng dẹp sang bên trái.
Ở Nhật Bản, ngay cả việc đi cầu thang cuốn cũng rất văn minh và ngăn nắp
Cũng chính vì vậy khi ra nước ngoài, nếu bạn giữ nguyên thói quen đứng lộn xộn trên các thang cuốn, bạn rất có thể sẽ bị người dân nhắc nhở thẳng thắn, thậm chí chịu những ánh nhìn khó chịu.
Dừng xe nhường đường cho người đi bộ
"Được phép rẽ phải, chú ý nhường đường cho người đi bộ", ở những ngã tư cho phép rẽ phải đi đèn đỏ, tôi chắc chắn bạn sẽ nhìn thấy tấm biển này được treo rất ngay tầm mắt của người lái xe.
Nhường đường cho người đi bộ có nghĩa là nếu người đi bộ đang bước trên vạch kẻ đường dành riêng cho họ (những vạch ngang kẻ cả các ngã tư), trong điều kiện đèn tín hiệu cho phép họ sang đường, thì người lái xe phải dừng hẳn xe lại chờ người đi bộ qua hết mới tiếp tục đi.
Ở Việt Nam, rất ít người lái xe biết về luật này. Tôi thường xuyên chứng kiến cảnh những du khách nước ngoài khổ sở sang đường, dù họ đi đúng vạch kẻ và đúng đèn.
Bởi những chiếc xe hoặc là vượt đèn đỏ, hoặc là rẽ nhưng hoàn toàn không nhường đường, thậm chí còn bóp còi ing ỏi như ra lệnh người đi bộ phải đứng lại nhường cho họ.
Ở Đức, một chiếc xe có thể bị phạt rất nặng nếu vẫn còn giữ nguyên tốc độ khi có người đi bộ sang đường đúng vạch kẻ. Thậm chí kể cả bạn đang chạy tốc độ đủ để vượt mặt một người đi bộ chuẩn bị sang đường, người đi bộ đó đặt chân xuống vạch kẻ đường mà bạn phóng vụt qua, bạn vẫn bị phạt.
Thế mới có chuyện đợt tôi sang Nhật, đang thong dong đi trên vạch kẻ đường bất chợt có một chiếc xe rẽ phải, hướng về phía tôi. Tôi giật thót mình phản ứng bằng cách nhảy tránh mà không hề để ý, chiếc xe đó đã dừng lại hoàn toàn đợi tôi sang đường xong mới tiếp tục đi.
Tự dọn dẹp bàn ăn
Ở những cửa hàng bán thức ăn nhanh như KFC, Burger King, Loterria… hoặc những chuỗi café nổi tiếng như Highland, về nguyên tắc các bạn phải tự dọn dẹp đồ ăn, thức uống trên bàn của mình.
Đây là thói quen của tất cả các quốc gia văn minh. Sau khi dùng xong bữa, uống xong ly nước, bạn phải để dọn cốc, bát, đĩa, dĩa, thìa… của mình vào khay và bê ra một chiếc bàn có tích hợp chung với thùng rác.
Cốc thì vứt vào thùng rác, còn dao, dĩa, đĩa thì để ngay ngắn ở đó để người phục vụ đi thu dọn sau.
Đây là những gì còn lại sau một bữa tiệc, dù là sang trọng
Tiếc rằng ở Việt Nam, rất ít người biết điều này. Họ vẫn giữ thói quen cũ, tức là ăn uống xong đứng dậy ra về, xung quanh khu vực bàn đôi khi còn vô cùng bừa bộn, rác rưởi vứt tóe loe.
Cách biệt giữa lạc hậu và văn minh trong những tình huống trên chỉ mất từ vài giây cho tới vài phút mà thôi. Bạn chọn làm người lạc hậu hay văn minh?