Cho đến gần đây, kiến thức của chúng ta về Mặt Trăng vẫn chỉ là phần nổi của tảng băng trôi. Ngoài mặt trước quen thuộc của Mặt Trăng, còn có một nơi vẫn còn bí ẩn và chưa được biết đến - mặt tối của Mặt Trăng.
Nó ẩn chứa những điều kỳ diệu đầy cảm hứng đã khơi dậy sự tò mò của vô số nhà khoa học và những người có tầm nhìn xa trông rộng. Với sự tiến bộ của khoa học và công nghệ, con người cuối cùng cũng có thể hướng sự chú ý đến mặt tối của Mặt Trăng và khám phá những điều bất ngờ tiềm ẩn của nó.
Vì không có ánh sáng Mặt Trời ở mặt tối của Mặt Trăng nên nhiệt độ bề mặt sẽ cực kỳ thấp và môi trường làm việc của máy dò và thiết bị sẽ vô cùng khắc nghiệt. Vì vậy, nghiên cứu khoa học và khám phá mặt tối của Mặt Trăng đòi hỏi thiết bị kỹ thuật phức tạp và tiên tiến. Ảnh: Zhihu
Mặt Trăng là một thiên thể rất quen thuộc với chúng ta nhưng lại rất xa lạ với chúng ta. Nó quay cùng với Trái Đất nhưng mặt lưng của nó luôn bị khuất, khiến chúng ta không thể do thám được.
Tuy nhiên, những tiến bộ trong công nghệ thám hiểm vũ trụ trong những năm gần đây đã cho phép chúng ta tìm hiểu thêm về địa điểm bí ẩn ở mặt tối phía xa của Mặt Trăng này.
Môi trường ở mặt tối phía xa của Mặt Trăng rất khác với Trái Đất mà chúng ta quen thuộc. Nó không có bầu khí quyển chung, không có gió, không có mây và không có nguồn cung cấp oxy.
Nhiệt độ ở mặt tối phía xa của Mặt Trăng rất khắc nghiệt, một bên là vùng nắng nóng 127 độ C, bên kia là vùng bóng tối băng giá âm 173 độ C. Môi trường khắc nghiệt này khiến cuộc sống ở mặt tối phía xa của Mặt Trăng gần như không thể tồn tại.
Do lực hấp dẫn của Trái Đất, Mặt trăng luôn duy trì chuyển động quay đồng bộ với Trái Đất nên từ Trái Đất chúng ta chỉ có thể nhìn thấy mặt trước của Mặt Trăng và do đó, kiến thức của chúng ta về mặt tối của Mặt Trăng rất hạn chế. Ảnh: Zhihu
Bất chấp môi trường khắc nghiệt, phong cảnh ở mặt tối phía xa của Mặt Trăng vẫn rất ngoạn mục. Đầu tiên, bề mặt của nó thể hiện nhiều đặc điểm địa chất đa dạng. Ở phía xa của Mặt Trăng, có nhiều miệng núi lửa cổ xưa mà sự hình thành của chúng có thể bắt nguồn từ những vụ va chạm thiên thạch hàng trăm triệu năm trước.
Những miệng hố va chạm khổng lồ này để lại những vùng sáng trên Mặt Trăng tương phản rõ rệt với bề mặt tối xung quanh. Ngoài ra, ở mặt tối phía xa của Mặt Trăng còn có một số ngọn núi và hẻm núi, được hình thành do chuyển động của vỏ và cũng là đối tượng nghiên cứu quan trọng về địa chất ở phía xa của Mặt Trăng.
Ngoài đặc điểm địa chất, ở mặt tối phía xa của Mặt Trăng còn có một số địa hình kỳ lạ và bí ẩn. Ví dụ, có nhiều miệng núi lửa bí ẩn ở mặt tối phía xa của Mặt Trăng, được hình thành do tác động từ hàng tỷ năm trước. Nổi tiếng nhất trong số này là miệng núi lửa lưu vực Nam Cực-Aitken. Với đường kính hơn 2.500 km, miệng núi lửa này là miệng hố va chạm lớn nhất trên Mặt Trăng. Sự tồn tại của nó có ý nghĩa to lớn trong việc nghiên cứu nguồn gốc và sự tiến hóa của Mặt Trăng.
Quang cảnh các vùng cực của Mặt Trăng cũng rất hấp dẫn. Gần lưu vực Nam Cực-Aitken có nhiều vùng tối khổng lồ luôn chìm trong bóng tối và được gọi là "vùng tối vĩnh viễn". Trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện qua quan sát vệ tinh rằng có một lượng lớn băng ở những vùng tối vĩnh viễn này.
Phải đến khi tàu thăm dò Luna 3 của Liên Xô hoàn thành việc phát hiện phần tối của Mặt Trăng lần đầu tiên vào năm 1959, người ta mới bước đầu hiểu được phần bí ẩn này. Ảnh: Zhihu
Điều này là do ở những vùng tối vĩnh viễn này, Mặt Trời không bao giờ chiếu sáng, khiến nhiệt độ giảm xuống dưới mức đóng băng và hơi nước ngưng tụ thành băng. Phát hiện này đã khơi dậy sự quan tâm lớn của các nhà khoa học bởi nó có thể có nghĩa là phía xa của Mặt Trăng có thể trở thành căn cứ để khám phá không gian trong tương lai.
Môi trường và cảnh quan ở phía xa của Mặt Trăng cho chúng ta cái nhìn thoáng qua về một thế giới bí ẩn và hấp dẫn. Mặc dù nó không thể tồn tại lâu dài nhưng nó có ý nghĩa rất lớn đối với sự hiểu biết của chúng ta về vũ trụ.
Sự phân bố của các hố va chạm này không đồng đều, một số tập trung dày đặc trong một khu vực nhỏ, trong khi một số khác tương đối biệt lập, tạo thành một đặc điểm địa hình độc đáo. Ảnh: Zhihu
Năm 2019, sứ mệnh Chang'e 4 của Trung Quốc đã hạ cánh thành công xuống mặt tối phía xa của Mặt Trăng, trở thành tàu thăm dò đầu tiên trong lịch sử loài người hạ cánh thành công ở phía xa của Mặt Trăng. Chang'e 4 đã chụp được những bức ảnh có độ phân giải cao ở mặt tối của Mặt Trăng , để lộ góc nhìn mà chúng ta chưa từng thấy trước đây. Bằng chứng thực tế cho thấy phía xa của Mặt Trăng không đáng sợ như tin đồn.
Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng đá ở phía xa của Mặt Trăng dày đặc hơn và chứa nhiều khoáng chất hơn. Điều này có nghĩa là thành phần địa chất ở mặt tối khác với thành phần địa chất ở mặt trước, mang đến những thách thức và cơ hội mới cho nghiên cứu khoa học và thu thập tài nguyên.
Do không có sự can thiệp từ Trái Đất ở mặt tối nên bụi và các hạt hầu như không bị gió thổi bay, điều này khiến mặt tối trở nên cực kỳ có giá trị trong việc quan sát tia vũ trụ và tiến hành nghiên cứu thiên văn.
Ảnh minh họa. Ảnh: Zhihu
Ngoài ra còn có những thách thức ở phía xa của Mặt Trăng. Vì thực tế không có liên kết liên lạc trực tiếp giữa mặt tối và Trái Đất nên các trạm chuyển tiếp vệ tinh cần được thiết lập ở mặt trước hoặc trên quỹ đạo để truyền tín hiệu.
Thông qua sự tiến bộ không ngừng của công nghệ phát hiện, nhân loại dự kiến sẽ khám phá thêm bí ẩn về phía xa của Mặt Trăng và khám phá nhiều bí ẩn hơn. Hy vọng rằng những hành trình khám phá trong tương lai của con người sẽ đặt chân lên nơi bí ẩn này và tiết lộ thêm nhiều bí mật về phía xa của Mặt Trăng.
