SOHA NEWS
Thu giữ hàng triệu viên ma túy
Quy mô vận chuyển ma túy đang tăng lên đáng kinh ngạc và số lượng người tử vong tăng lên đáng kể trong cuộc chiến thầm lặng chống lại những kẻ sản xuất và buôn bán ma túy ngày càng tinh vi. Mọi việc càng trở nên khó khăn hơn do lãnh thổ bị vũ khí hóa và phần lớn không thể kiểm soát triệt để. Nằm ở điểm giao nhau của biên giới rừng rậm Thái Lan, Lào và Myanmar, Tam giác Vàng là nơi các băng nhóm sản xuất và buôn lậu ma túy hoạt động mạnh mẽ nhất.
Số viên ma tuý đá thu giữ từ Tam giác Vàng hiện thường xuyên được tính bằng đơn vị hàng triệu, trong khi các lô hàng methamphetamine, heroin và ketamine tinh thể được tính bằng hàng trăm kilôgam. Trong khi đó, số người chết vì các cuộc đấu súng liên quan đến lực lượng binh sĩ Thái Lan và những kẻ buôn lậu xuyên biên giới đã tăng lên hàng chục người.
Một sĩ quan thuộc đơn vị quân đội tinh nhuệ chống ma túy Pha Muang của Thái Lan, có trụ sở tại thành phố Chiang Mai, đã mô tả mức độ nghiêm trọng của việc đảm bảo an toàn cho hàng trăm km lãnh thổ biên giới với nước láng giềng Myanmar và Lào.
"Nếu chúng tôi tiếp viện quân đến Chiang Rai, chúng sẽ di chuyển đến Chiang Mai. Chúng theo dõi nơi chúng tôi hoạt động và thay đổi lộ trình của chúng", sĩ quan này nói với Al Jazeera.
Trong khoảng thời gian 9 tháng tính đến tháng 6 năm ngoái, lực lượng này đã tiến hành hơn 260 chiến dịch, thu giữ 54 triệu viên ma túy đá methamphetamine, 177kg ketamine, 120kg ma túy đá tinh thể và 12kg heroin, theo đài Thai PBS. Những đợt càn quét đã giúp lực lượng chức năng bắt giữ 320 nghi phạm và tiêu diệt 27 kẻ khác.
Các vụ bắt giữ và xả súng từ đầu năm đến nay liên quan tới Lực lượng Đặc nhiệm Thái Lan. - "đoàn quân tiên phong" trong các hoạt động ngăn chặn ma túy từ Tam giác vàng - dường như báo hiệu rằng năm 2023 sẽ là một năm đẫm máu khác trong cuộc chiến không tên ở biên giới của vùng nóng về ma túy.
Đầu tháng 1, lực lượng đặc nhiệm ở Chiang Rai đã thu giữ 500.000 viên ma túy đá và tiêu diệt 5 kẻ buôn lậu sau cuộc đọ súng kéo dài vài phút.
Trước đó một tuần, lực lượng này đã chặn bắt các đối tượng vận chuyển hàng trăm kg ketamine sau khi vượt biên từ Myanmar vào tỉnh Chiang Mai của Thái Lan. Sáu kẻ buôn lậu đã bị hạ gục trong cuộc đụng độ đó.
Trước đó, vào tháng 12, 15 tội phạm trong một nhóm khoảng 30 kẻ buôn lậu đã thiệt mạng khi mang theo ba lô chứa đầy methamphetamine ở quận Fang của Chiang Mai. Lực lượng sĩ quan đã thu giữ một khẩu súng và một quả lựu đạn cùng ba lô chứa đầy ma túy.
Hai tuần trước, lực lượng này đã thu hồi 6,4 triệu viên ma túy đá được vận chuyển từ Myanmar bằng thuyền đến quận Chiang Saen của Thái Lan. Con thuyền đã thả số hàng rất "khủng" tại cảng ở phía Thái Lan của sông Mekong để những kẻ buôn lậu khác tới nhận hàng.
Quy mô của vụ bắt giữ ở Chiang Saen đã khiến Inshik Sim, điều phối viên của Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) tại Bangkok, viết trên Twitter rằng "khu vực này có thể là điểm buôn bán ma túy đá lớn nhất toàn cầu".
Kể từ đó, Twitter của Sim đăng một loạt các vụ bắt giữ ma túy khổng lồ ở vùng lân cận Tam giác vàng và hơn thế nữa: 6,5 triệu viên thuốc yaba (methamphetamine trộn caffein) và súng trường bị tịch thu ở Mong Hsat ở Bang Shan của Myanmar; 1,1 triệu viên ma túy đá ở tỉnh Nan phía bắc Thái Lan và 3,2 triệu viên ở tỉnh Bueng Kan lân cận; 800.000 viên ma túy đá và 30kg ma túy đá tinh thể ở tỉnh Songkhla phía nam Thái Lan với nguồn gốc rõ ràng tới từ Tam giác vàng.
Trong khi việc sản xuất ma túy tổng hợp đã bùng nổ ở Tam giác vàng trong nhiều năm, Liên Hợp Quốc đã cảnh báo vào tháng trước rằng việc trồng cây thuốc phiện đã tăng mạnh ở tam giác này kể từ tháng 2/2021, khi quân đội nắm quyền ở Myanmar. Việc gia tăng sản xuất thuốc phiện, phần lớn được chế biến thành bạch phiến, sẽ làm gia tăng hoạt động buôn bán loại thuốc này trong khu vực, ước tính có tổng trị giá lên tới 10 tỷ USD.
Drone và thuốc phiện
Những kẻ buôn lậu tại Tam giác Vàng đã bắt đầu dùng máy bay không người lái (drone) để giám sát các tuyến đường đã lên kế hoạch của chúng và đảm bảo con đường "không bị mai phục" khi chúng đi ra khỏi tam giác để đến các điểm hẹn dọc biên giới - một nguồn tin thông thạo các hoạt động chống ma túy ở miền bắc Thái Lan nói với Al Jazeera.
Đưa sản phẩm của chúng qua mặt Lực lượng Đặc nhiệm và qua biên giới Thái Lan chỉ là giai đoạn đầu tiên trong quá trình vận chuyển ma túy về phía nam để tiêu thụ trong nước, cũng như chuyển tiếp đến các cảng vận chuyển để vận chuyển đến các thị trường khu vực và quốc tế.
Báo cáo của UNODC cho biết 1 tỷ viên ma túy đá đã bị thu giữ ở Đông Nam và Đông Á vào năm 2021. Theo cảnh sát và các chuyên gia chính sách, chỉ riêng việc kiểm soát và ngăn chặn sẽ không thể ngăn cản các trùm sản xuất lớn tại Tam giác vàng.
Jeremy Douglas, đại diện của UNODC khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương, nói với Al Jazeera trong một cuộc phỏng vấn: "Rất khó để giải quyết triệt để, đặc biệt là với ma túy tổng hợp. Đã nhiều thập kỷ trôi qua kể từ khi các sĩ quan bắt đầu triệt phá các băng nhóm, nhưng mỗi năm lại có thêm nhiều ma túy hơn".
Đồng tình với các chuyên gia chính sách, một chỉ huy Lực lượng Đặc nhiệm thừa nhận rằng với những khoản lợi nhuận khổng lồ như vậy, "ngay cả khi những kẻ buôn bán ma túy bị nghi ngờ bị tiêu diệt hoặc bị bắt, thì lợi nhuận từ việc buôn bán bất hợp pháp cũng đáng để mạo hiểm".
Thiếu tướng Narit nói với Thai PBS vào năm ngoái rằng buôn bán xuyên biên giới có thể sẽ gia tăng mặc dù các vụ bắt giữ cũng quyết liệt không kém.
Theo Liên Hợp Quốc, Nam Á hiện là thị trường lớn của ma túy Tam giác vàng, trong khi Malaysia "là điểm trung chuyển buôn bán" ma túy sang Indonesia, Philippines và xa hơn nữa là Nhật Bản, Australia và New Zealand.
Ngay cả Lào - một quốc gia không giáp biển, dân cư thưa thớt với bộ máy nhà nước giám sát chặt chẽ - cũng là nơi những kẻ buôn ma túy đi qua để đưa hàng bất hợp pháp vào Thái Lan, khu vực sông Mekong và xa hơn ở Châu Á Thái Bình Dương, Liên Hợp Quốc cho biết.
Một con số khổng lồ 143 triệu viên ma túy đá đã bị thu giữ ở Lào vào năm 2021 sau khi được đưa vào nước này từ Bang Shan của nước láng giềng Myanmar. Trong tháng đầu tiên của năm 2022, chính quyền Lào đã thu giữ 36 triệu viên ma túy đá và gần 600kg ma túy đá.