Chuyên gia Mỹ: 'Đừng vội cười, món 'độ chế' này sẽ là át chủ bài giúp Nga săn diệt mục tiêu ở Ukraine'?

"Đừng vội cười"

Chúng ta vừa được thấy tận mắt phát kiến mới nhất của người Nga liên quan tới máy bay không người lái (UAV) cảm tử Geran-2, thứ "được cho là" biến thể của UAV cảm tử Shahed-136 do Iran thiết kế.

Đó là từ các mảnh vỡ được cho là cánh của UAV, người Ukraine đã phát hiện ra một camera giám sát/an ninh có khả năng quay góc 360 độ. Cùng với nó là thiết bị giúp dữ liệu tới trạm điều khiển thông qua mạng di động của Ukraine được gắn lên cánh đuôi.

Tất cả đã biến thứ "dùng 1 lần" này thành khí tài trinh sát.

Mặc dù trông như vừa được một tay "thợ vườn" nào đó làm ra từ những thiết bị thô sơ - nhưng chúng tôi (Thomas Newdick và Tyler Rogoway) nghĩ rằng nó có khả năng giải quyết một vấn đề lớn mà người Nga phải đối mặt kể từ đầu cuộc chiến.

UAV Geran-2 đã trở nên nổi tiếng với việc được người Nga sử dụng liên tục trong các cuộc tập kích đường không vào các mục tiêu ở Ukraine kể từ tháng 10/2022.

Gần đây chúng ta từng thấy các biến thể được trang bị modem và SIM 4G từ các công ty viễn thông Ukraine nhưng ở thời điểm đó, mục đích chính xác người Nga thử nghiệm điều này vẫn chưa được làm rõ.

Nhưng từ những bức ảnh nói trên, chúng tôi cho rằng khả năng Geran-2 trở thành UAV trinh sát tầm xa, độ bền tương đối cao, hoạt động ngoài tầm nhìn trong thời gian thực sẽ lấp đầy 1 khoảng trống to lớn trong kho vũ khí của Nga.

Geran-2 trinh sát làm được những gì?

Ở một giả định cơ bản nhất, chúng tôi cho rằng Geran-2 với camera giám sát có thể bay đến các khu vực phủ sóng di động ở Ukraine và gửi video trinh sát theo thời gian thực về cho lực lượng Nga.

Không giống như nhiều UAV trinh sát khác cũng đang được Nga vận hành trên chiến trường, nó có thể thực hiện việc này ở sâu sau chiến tuyến và điều này dựa hoàn toàn vào tầm hoạt động xa của Geran-2.

Tiếp theo là giả định thứ 2, biến thể Geran-2 này biến thành một "bộ kích sóng" giúp điều khiển những UAV cảm tử khác từ một trạm điều khiển ở xa hơn nhiều.

Lẽ dĩ nhiên việc bổ sung mạng di động của Ukraine đồng nghĩa với việc UAV sẽ tự làm lộ vị trí, khiến nó dễ bị phòng không phát hiện hơn.

Lý do là vì thiết kế của UAV hạn chế phát ra sóng vô tuyến, bay theo lộ trình được lên kế hoạch trước tới mục tiêu ở chế độ lái tự động. Việc sử dụng các thiết bị liên kết dữ liệu sẽ thay đổi điều này.

Bất chấp điều đó, việc có thể điều khiển linh hoạt UAV sâu trong lãnh thổ do đối phương kiểm soát thông qua mạng di động dân sự sẽ thay đổi đáng kể cách sử dụng những UAV này (ngoài những thông tin chúng thu thập được).

Geran-2 trinh sát có thể trở thành vấn đề lớn đối với Ukraine. Tại sao lại như vậy?

Như chúng tôi đã đề cập ở trên, Nga thiếu loại phương tiện trinh sát ngoài tầm nhìn và cách giải quyết ở đây là thông qua mạng di động của chính Ukraine thay vì các giải pháp khác như vệ tinh.

Ngoài ra những gì chúng ta thấy trên chiếc Geran-2 là một cài đặt vô cùng thô sơ, có thể chỉ là một camera an ninh cũ được bắt vít vào cánh UAV. Mặc dù trông nó có vẻ buồn cười nhưng sự đơn giản này lại đem lại lợi thế quan trọng về tốc độ sửa đổi, sản xuất và chi phí.

Thậm chí một blogger quân sự Ukraine từng nhận xét: "Mọi thứ đều được thực hiện rất thô sơ bằng keo dán, băng dính, bìa cứng, ốc vít, dây điện, router (bộ định tuyến) và camera giá rẻ. Nhưng chúng đã có tác dụng".

Những thứ này cũng có thể mang tính thử nghiệm hạn chế để người Nga xem xét ý tưởng này hoạt động như thế nào trước khi thực sự đầu tư.

Tuy nhiên, nếu xem xét tính chất dễ bị hư hỏng của Geran-2, việc sử dụng các bộ phận có giá thành thấp và tốt nhất là có sẵn trong thị trường dân sự như thế này là hoàn toàn hợp lý.

Bất chấp vẻ ngoài, Geran-2 trinh sát có thể cung cấp khả năng phát hiện, bám bắt mục tiêu theo thời gian thực, điều sẽ được tận dụng trong chiến thuật tấn công các mục tiêu có giá trị nhưng rất nhạy cảm về thời gian của Ukraine.

Có thể ví dụ về chiến thuật này như cuộc tập kích của tên lửa đạn đạo chiến thuật (SRBM) Iskander-M vào hệ thống phòng không Patriot cách tiền tuyến khoảng vài chục km gần đây.

Hay như vụ trực thăng vận tải Mi-8/Mi-17 của Ukraine bị tập kích được công bố ít giờ trước tại một bãi đáp dã chiến gần chiến tuyến. Một lần nữa, UAV đã được sử dụng để bám bắt mục tiêu trước khai hỏa.

Geran-2 trinh sát cũng có thể theo dõi các cuộc tập kích của các "đồng loại", tên lửa hành trình... ghi nhận tác động của cuộc tấn công. Điều này sẽ đặc biệt hữu ích cho việc lên kế hoạch cho các cuộc tập kích tiếp theo.

Điều này có thể được thực hiện mà không cần kết nối di động liên tục, trong đó UAV sẽ quay các clip hoặc chụp ảnh về các mục tiêu trước khi di chuyển tới khu vực có thể tải chúng lên khi kết nối di động được thiết lập.

Ngoài ra  còn có khả năng Geran-2 trinh sát vẫn được gắn đầu đạn. Điều này sẽ cho phép nó tấn công các mục tiêu tự nhiên xuất hiện khi có cơ hội mà không cần phải sử dụng vũ khí khác - việc này khá tốn thời gian và có thể rất tốn kém nếu đó là Iskander-M.

Đây sẽ là một bước nhảy vọt lớn về năng lực tấn công, cho phép tự do khai hỏa vào các mục tiêu cơ hội ở bất kỳ đâu ở Ukraine miễn là nơi đó có mạng di động.

Kết luận

Được biết người Nga cũng đang tích cực đưa ra các cải tiến mới trên Geran-2 bao gồm lớp phủ chống radar, thiết kế mới giúp sản xuất nhanh hơn, đầu đạn được nhồi đầy các viên vonfram (hay tungsten để chống tăng thiết giáp) thay vì chỉ là đầu đạn nổ phân mảnh ban đầu.

Các UAV có hai tông màu sáng và tối, tối ưu cho hoạt động ngày và đêm.

Trong khi đó, Iran đang thực hiện các nâng cấp lớn hơn nhiều trên Shahed-136 bao gồm khả năng tự tìm kiếm mục tiêu, động cơ phản lực.

Những thứ này chắc chắn cũng sẽ xuất hiện trên Geran-2. Kết hợp với camera và thiết bị kết nối mạng di động - cuối cùng chúng sẽ biến thành những robot bay tự trị, có khả năng tự tìm kiếm và tiêu diệt mục tiêu với trí tuệ nhân tạo (AI).

Nhưng cho đến khi điều đó thực sự xảy ra, các tài sản có giá trị ở rất xa tuyến đầu của người Ukraine đang phải đối mặt với mối đe dọa bị săn lùng.