Tại Gala Human Act Prize 2024, Phúc Sinh được vinh danh ở hạng mục Dự án Bền vững. Trên sân khấu nhận giải, ông Phan Minh Thông, Tổng giám đốc, Chủ tịch HĐQT CTCP Phúc Sinh chia sẻ: “ Chúng tôi mở nhà máy Phúc Sinh Sơn La năm 2017, lúc đó, giá cà phê Arabica là 6.500/kg, nhưng hiện nay đã lên đến 23.000/kg và sản lượng là 355 triệu kg ở Sơn La. Phúc Sinh tự hào đã mang Arabica Việt Nam xuất khẩu đến 70 nước ”.
Nhưng đó chỉ là một phần nhỏ về hành trình làm nông nghiệp bền vững của Phúc Sinh.
NHÀ MÁY CÀ PHÊ DUY NHẤT TRÊN THẾ GIỚI ĐẠT CHỨNG NHẬN RAINFOREST ALLIANCE Ở TẤT CẢ CÁC VÙNG TRỒNG
Năm 2017, sau khoảng hơn 17 năm “chinh chiến” trên thị trường xuất khẩu nông sản, “vua hồ tiêu” Phan Minh Thông quyết định đầu tư xây nhà máy chế biến cà phê ở Sơn La. Đây là chuyện liều lĩnh. Ít nhất hơn 20 hãng cà phê trong, ngoài nước đã đến đây, và thất bại. Nhiều nhà máy đắp chiếu, máy móc phủ bụi. Có doanh nghiệp còn chưa kịp vận hành hết máy móc đã phá sản.
Quãng đường từ Sài Gòn lên Sơn La vô vàn khó khăn, di chuyển máy bay kết hợp ô tô cũng mất cả ngày trời. Người Hà Nội còn không biết Sơn La có cà phê ngon, vậy mà một doanh nhân từ xa hàng nghìn km như ông Phan Minh Thông lại tìm đến.
Lúc đó, khắp Sơn La, với quy mô vùng trồng khoảng hơn 20.000ha cà phê Arabica ngon tuyệt hảo, không có một nhà máy chế biến nào. Trong khi tại Tây Nguyên, nhà máy rất nhiều và các công ty phải cạnh tranh mua nguyên liệu. Hạt Arabica Sơn La bị “chà đạp”, phải đem vào Tây Nguyên trộn lẫn với Robusta - loại cà phê vốn được thế giới mua rẻ hơn - để bán. Đời sống người trồng cà phê ở Sơn La gặp vô vàn thách thức.
Sự xuất hiện của Phúc Sinh đã giúp Sơn La tạo bước ngoặt. Nhiều nông hộ bây giờ đã mua máy móc, ô tô. “Phó Chủ tịch tỉnh Sơn La cũng phải tự hào nói với tôi rằng các hộ dân ở Sơn La mua ô tô bây giờ là điều bình thường” , ông Thông nói.
Năm 2023, kinh doanh cà phê của Phúc Sinh đạt “đỉnh”, thị trường mở rộng tới hơn 70 nước trên toàn thế giới. Doanh nghiệp đã bán hết 8.000 tấn, 400 container. Năm 2024, Phúc Sinh thu hồi toàn bộ vốn đầu tư và bắt đầu có lãi.
Công ty đã làm nên lịch sử khi 30 năm qua, lần đầu tiên tại Việt Nam có một doanh nghiệp bán cà phê đặc sản vào Thuỵ Sỹ, được hãng cà phê Blasercafé 102 năm tuổi ở đây thu mua, bán lại với giá cao gấp 4 lần. Trên bao bì sản phẩm ghi đầy đủ thông tin, truy xuất nguồn gốc về Phúc Sinh Sơn La, một hình thức như co-branding. Đây là một trong 6 sản phẩm ngon nhất, bán chạy nhất của nhãn cà phê danh tiếng châu Âu.
Doanh nhân Pha Minh Thông đại diện Phúc Sinh nhận giải "Dự án bền vững" tại Human Act Prize 2024.
Doanh nhân Phan Minh Thông chỉ ra 7 lý do tạo nên những thành công này.
Thứ nhất, Phúc Sinh Sơn La đi theo hướng phát triển bền vững ngay từ đầu. Hiện nay, đây là nhà máy cà phê duy nhất trên thế giới đạt 100% chứng nhận Rainforest Alliance ở tất cả vùng trồng.
Thứ hai, dự án đã tìm được đối tác tuyệt vời là ông Vũ Việt Thắng, người trước đó là lãnh đạo cao cấp tại ngân hàng ACB. “ Thắng đã bỏ ngân hàng và góp vốn để cùng làm chủ nhà máy Phúc Sinh Sơn La với chúng tôi” . Với sự am hiểu văn hoá miền Bắc, khả năng xây dựng và quản trị đội ngũ, ông Thắng đã trở thành người góp phần quan trọng dẫn dắt nhà máy ở Sơn La từng bước xây dựng vị thế một cách rất bài bản.
Thứ ba, dự án nhận được hỗ trợ rất tốt về kinh nghiệm, quan hệ buôn bán khắp thế giới cùng tiềm lực tài chính mạnh mẽ từ tập đoàn. “Chúng tôi làm việc với hàng ngàn nông hộ trong vòng 5-6 năm. Sơn La có 20.000 ha cà phê thì Phúc Sinh làm 1.900 ha nhưng ở rải rác khắp các vùng trồng. Chúng tôi làm rất nhiều thứ vượt ra ngoài sức tưởng tượng mà các nông hộ nghĩ là họ chỉ làm đến đấy thôi . Nếu không có tài chính thì không thể vực dậy được”.
Ông Thông khẳng định, việc đi theo con đường phát triển bền vững ngay từ đầu là yếu tố quan trọng giúp Phúc Sinh Sơn La thành công.
Thứ tư, ông Thông và đội ngũ đã lựa chọn đúng khi bắt tay với đối tác tại Colombia để nhập khẩu máy móc và nhận chuyển giao công nghệ. Các chuyên gia hàng đầu từ nước bạn đã đến Sơn La làm việc và truyền đạt mọi kinh nghiệm trong hơn 1 năm. Và họ vẫn làm việc từ xa để hỗ trợ Phúc Sinh cũng như tiếp tục chuyển giao các loại máy móc hiện đại nhất.
“Công nghệ chế biến, lên men, sấy… cà phê rất khó. Chúng tôi sử dụng toàn bộ công nghệ của Colombia. Họ lên men khô với quy trình khép kín, không hề có sức người. Điều đó đã khiến Arabica của Việt Nam - thứ nguyên liệu rất ngon nhưng chưa từng được đánh giá cao về chất lượng - trở thành đồ uống hảo hạng được công nhận trên toàn cầu”.
Thứ năm, Phúc Sinh đã sản xuất, chế biến cà phê đầy sáng tạo. Doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu mua nguyên liệu khối lượng lớn của các đối tác, trong khi vẫn phát triển các sản phẩm đặc sản, đậm chất nghệ nhân.
Một kg cà phê ngon bình thường chỉ mất 48 giờ thực hiện nhưng 1kg cà phê đặc sản mất tới 25 ngày. Từ 6.000 tấn cà phê hảo hạng, công ty chọn lọc và chế biến mới thu được 6 tấn thành phẩm cà phê đặc sản. “C ông sức khác nhau đã tạo nên những sản phẩm có giá trị khác biệt. Và chúng tôi bán chính cái giá trị khác biệt đó với giá cao hơn rất nhiều”.
Các dự án được vinh danh tại hạng mục "Dự án bền vững".
Thứ sáu, doanh nghiệp xây dựng phòng thử nếm R&D và khi ra sản phẩm sẽ gửi đi tất cả các phòng thử nếm của các hãng trên thế giới để chào hàng. Thay vì chế biến rang xay và bán rẻ sang Trung Quốc, ông Thông tìm tới châu Âu, tập trung “đánh mạnh” vào thị trường Đức và Thuỵ Sỹ. Tới giờ, đó vẫn là hai thị trường lớn nhất của Phúc Sinh vì sức tiêu thụ mạnh mẽ và các doanh nghiệp lâu năm tại đây có tài chính vững vàng.
“Thị trường bật đèn xanh đầu tiên cho Phúc Sinh là Đức. Người ta vẫn nói: “Muốn đi vào châu Âu, phải tới Đức trước tiên”. Đó là thị trường rất khó tính nhưng lại cởi mở với cái mới, không bảo thủ như Anh, Pháp, Ý… và họ rất mạnh tài chính. Đơn đầu tiên, đối tác Đức mua 2-3 container, giao hàng khoảng 1 tháng. Sau đó, họ tăng dần lên và đến khi kết thúc năm 2023, họ mua hẳn 200 container. Với chúng tôi, đó là hành tình không dễ dàng ”.
Thứ bảy, ông Thông khẳng định mình rất may mắn khi được lãnh đạo tỉnh Sơn La và người dân rất ủng hộ. “Nhiều khi chính lãnh đạo tỉnh còn sốt ruột, lo lắng hơn cả chúng tôi ”, ông Thông nói.
“Tôi cũng phải cảm ơn nông dân vì họ rất kiên định. Khi chúng tôi giữ lời hứa với họ thì bà con dân tộc Thái rất tuân thủ, giúp chúng tôi đạt chứng nhận Rainforest Alliance ở tất cả vùng trồng. Đây là chuyện mà tôi nghĩ sau này dù công ty xây dựng nhà máy ở đâu cũng phải học tập mô hình ở Sơn La”.
Ông Thông kể lại, khi chuyên gia Colombia tới Sơn La và nếm thử cà phê Arabica, họ đã khen nức nở. Hạt cà phê ngon như thế mà hoàn toàn không có chỗ đứng và thế giới cũng chẳng biết gì về Arabica của Việt Nam.
“Họ nói với tôi, cà phê này tuyệt quá, nếu anh bán rẻ thì thật có lỗi với đất trời. Đó là động lực để tôi cố gắng. Muốn bán đắt trong khi bao năm qua, người ta vẫn bán rẻ là chuyện vô cùng khó! Rất may Phúc Sinh đã vượt qua chỉ sau thời gian không quá dài”.
KHÁT VỌNG NÔNG SẢN VIỆT ĐẲNG CẤP THẾ GIỚI
Phúc Sinh thâm niên hơn 20 năm thì đã có 16 năm làm phát triển bền vững. Con đường đó không dễ đi, nhất là ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu có định hướng đúng và kiên định, doanh nghiệp sẽ gặt hái nhiều thành tựu lớn.
Hiện nay, cà phê với chứng nhận Rainforest Alliance đã giúp Phúc Sinh chinh phục rất nhiều thị trường lớn, khó tính.
“Mình kiếm tiền tốt hơn ,nhưng quan trọng nhất, phát triển bền vững giúp chúng tôi bảo vệ nguồn nước, môi trường, không khí và đặc biệt là sức khoẻ con người… Khi bắt đầu dự án ở Sơn La, tôi không hề nghĩ đến tiền hay vị thế gì cả. Trước tiên, tôi nhìn thấy sự bất công và muốn tìm lại vị thế xứng đáng cho Arabica Sơn La. Thứ hai, tôi muốn giúp người dân có cuộc sống tốt hơn ”.
Mặc dù đã tạo nên tiếng vang lớn, nhưng những nỗ lực của Phúc Sinh vẫn còn khá nhỏ bé so với quy mô ngành nông nghiệp Việt Nam. Chúng ta có rất nhiều mặt hàng xuất khẩu top đầu thế giới như cà phê đứng thứ hai và nếu xét riêng Robusta thì đứng số 1, hồ tiêu, gạo, hạt điều… đứng số 1 thế giới.
“Chúng ta dẫn đầu sản lượng, nhưng quan trọng hơn, phải làm sao để chất lượng đứng số 1, tạo nên thương hiệu quốc gia ở hạng đẳng cấp nhất thế giới. Như vậy, chỉ cần nhắc là sản phẩm nguồn gốc Việt Nam thôi thì khách hàng tuyệt đối yên tâm ”, ông Thông trăn trở.
Bên cạnh đó, người đứng đầu Phúc Sinh cũng nhấn mạnh vào phương châm kinh doanh tử tế, như nộp thuế, kiểm toán, quản trị… minh bạch và bài bản. Năm 2023, Phúc Sinh lãi lớn và nộp thuế hơn 40 tỷ đồng. Đây là tiền đề suôn sẻ để doanh nghiệp tiếp cận các khoản vay ngân hàng, mở rộng đầu tư và tìm kiến nhân sự tài năng.
Bên cạnh đó, nhờ định hướng phát triển bền vững, chuẩn hoá chất lượng một cách tỉ mỉ, doanh nghiệp có 12 năm liên tiếp được đứng trong top 175 doanh nghiệp thuộc diện ưu tiên của Tổng cục Hải quan Việt Nam. “ Cứ 4 năm, các đơn vị Hải quan lại thanh tra lại một lần và khi có bất cứ vấn đề gì là họ kiểm tra rất kỹ. Chúng tôi làm rất tốt nên các thủ tục này cũng nhẹ nhàng. Đây là lợi thế quan trọng giúp doanh nghiệp xuất khẩu nông sản thuận lợi hơn”.
Ngoài cà phê, Phúc Sinh cũng có nhiều đóng góp lớn trong ngành hồ tiêu, tạo ra các sản phẩm đặc sắc duy nhất trên thế giới như sốt tiêu hay tiêu xanh sấy lạnh… Bên cạnh việc phát triển vùng trồng, tạo sinh kế bền vững cho người dân trong khi vẫn bảo vệ môi trường, doanh nghiệp cũng có nhiều hoạt động hướng tới giúp đỡ cộng đồng yếu thế.
Gala trao Giải Human Act Prize 2024.
| Có mặt tại Gala Human Act Prize 2024, Chủ tịch Phúc Sinh đánh giá chương trình được tổ chức rất hoành tráng, quy mô, quy tụ nhiều dự án hướng về cộng đồng ấn tượng nhất cả nước. “Tôi không kỳ vọng công ty đoạt giải gì nên rất bất ngờ, rất vui mừng vì Phúc Sinh được vinh danh. Đây là một giải thưởng lớn, uy tín, nên tôi tin là những cá nhân, tổ chức nào được vinh danh cũng đều nhận được nguồn động viên rất lớn để tiếp tục nỗ lực nhiều hơn. Giải thưởng là một sự ghi nhận rất cao quý mà những doanh nghiệp như Phúc Sinh hết sức trân trọng”, doanh nhân Phan Minh Thông chia sẻ. | |
Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 với chủ đề "Cộng đồng kiến tạo" tiếp tục tìm kiếm, vinh danh và kết nối những cá nhân, tổ chức đang dấn thân vì cộng đồng trên cả nước. Trong Lễ công bố Giải thưởng, tổ chức ngày 23/09/2024 tại khách sạn Sheraton Hanoi West , Human Act Prize chính thức công bố những điểm nhấn mới của Mùa giải 2024:
1. Ra mắt ấn phẩm "Dấu ấn tiên phong - Đổi mới trong tác động xã hội tại Việt Nam" – Cuốn cẩm nang hoàn chỉnh đầu tiên dành cho người hoạt động cộng đồng ở Việt Nam.
2. Ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác với các đơn vị hỗ trợ giải thưởng:
PwC (PricewaterhouseCoopers) – Một trong bốn công ty kiểm toán hàng đầu thế giới, tiên phong hỗ trợ doanh nghiệp tích hợp yếu tố bền vững vào hoạt động kinh doanh.
Social Impact - Nền tảng giáo dục đầu tiên được thành lập bởi chính các nhà hoạt động cộng đồng ở Việt Nam nhằm thúc đẩy tri thức về phát triển bền vững.
Nền tảng TikTok - Nền tảng video dạng ngắn hàng đầu thế giới, đồng hành lan tỏa những câu chuyện tích cực, tôn vinh những cá nhân, tổ chức đang nỗ lực vì cộng đồng, từ đó truyền cảm hứng cho nhiều người cùng chung tay tạo ra những thay đổi tích cực
Đơn vị bảo trợ truyền thông: 13 cơ quan báo chí đã sẵn sàng đồng hành cùng Human Act Prize 2024 để lan tỏa những điều tốt đẹp nhất cho cộng đồng: Vietnamnet, Vietnam Plus, Lao động, Dân trí, Tiền phong, Đại Đoàn Kết, Công thương, Nông nghiệp, Dân Việt, Nhà báo và Công luận, Hà Nội Mới, Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội, Đài Truyền hình TpHCM, Tiktok
Gala trao giải Human Act Prize 2024 diễn ra ngày 14/12 tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội sẽ vinh danh các dự án, ý tưởng xuất sắc, những hành động vì cộng đồng đã và đang truyền cảm hứng cống hiến, dấn thân vì một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người.
Rất mong nhận được sự quan tâm và ủng hộ của cộng đồng!
Website chính thức: https://humanactprize.org
