Sa Tăng - Diễm Hoài Lễ: Khổ từ trên phim...
Sa Tăng - Diễm Hoài Lễ sinh năm 1936 tại Sơn Đông (Trung Quốc). Ông tốt nghiệp trường Văn hóa Hà Bắc và được phong danh hiệu NSND sau những nỗ lực không biết mệt mỏi dành cho nghệ thuật.
Nhắc đến vai Sa Tăng, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến cố tài tử Diêm Hoài Lễ. Ông để lại ấn tượng sâu sắc với người xem khi đóng vai diễn này trong "Tây du ký" phiên bản 1986. Ban đầu, Hoài Lễ đến chỉ định casting cho vai Quốc vương trong phần "Trừ yêu ở nước Ô Kê". Tuy nhiên, ngoại hình cao to, dáng vẻ bặm trợn của ông lại không phù hợp với khí chất của bậc Quân vương nên bị loại.
Sa Tăng - Diễm Hoài Lê là nhân vật ít lời thoại nhất trong 4 thầy trò Đường Tăng.
Đạo diễn Dương Khiết khi ấy vì không muốn mất đi một diễn viên giỏi đã miễn cưỡng đưa ông vào vai Sa Tăng. Không ngờ, ông lại khiến cả đoàn phim bất ngờ bởi hình ảnh, dáng vẻ như bước ra từ nguyên tác.
Trước khi quay "Tây du ký", Diêm Hoài Lễ là một diễn viên kịch nói người Bắc Kinh, không có bất cứ kinh nghiệm diễn xuất nào. Khi "Tây du ký" bắt đầu tuyển diễn viên, Diêm Hoài Lễ đã tới đăng ký, thử vai "Quốc vương Ô Kê quốc" nhưng vì vóc dáng cao to lại không có khí chất của quốc vương nên thất bại.
Tuy nhiên, đạo diễn Dương Khiết lại cho rằng Diêm Hoài Lễ rất hợp với vai Sa Tăng, chính vì thế mà ông đã tình cờ trở thành 1 trong các đệ tử của Đường Tăng. Khi ấy, Diêm Hoài Lễ đã 46 tuổi.
Sau "Tây du ký", Diêm Hoài Lễ còn góp mặt trong bộ phim "Tam quốc diễn nghĩa" với vai Trình Phổ. Tuy nhiên, vai diễn này có rất ít cảnh và chỉ có vài lời thoại ngắn ngủi. Mãi đến phim "Bản lĩnh Kỷ Hiểu Lam", Diêm Hoài Lễ mới có cơ hội chứng tỏ tài năng diễn xuất.
Trong "Tây Du Ký", ngoài vai diễn Sa Tăng, ông còn đóng 9 nhân vật phụ: Thái Thượng lão quân, Ngưu Ma Vương, Tây Hải Long Vương, Thiên Lý Nhãn; và những nhân vật quần chúng như hòa thượng, ông già, đại tướng Cuốn Bộ… Hết lòng vì "Tây du ký" nhưng khán giả vẫn tiếc cho Diễm Hoài Lễ.
Dù là vai chính nhưng nhân vật của ông thua thiệt hơn so với 3 thầy trò Đường Tăng còn lại. Lời thoại của Sa Tăng không nhiều, quanh đi quẩn lại chỉ có: "Đại sư huynh, sư phụ bị yêu quái bắt đi rồi", "Đại sư huynh, sư phụ và nhị sư huynh đều bị yêu quái bắt đi rồi",… Vì vậy, Diễm Hoài Lễ không có cơ hội tỏa sáng như các bạn diễn.
Dù gây luyến tiếc như vậy nhưng Diễm Hoài Lễ vẫn trân trọng và hàm ơn đạo diễn cùng ê-kíp "Tây du ký". Ông nói với truyền thông: "Trong phim tôi vào vai đệ tử thứ 4 của Đường Tăng, luận vai vế là nhỏ nhất. Nhưng khi đóng phim này tôi đã 46 tuổi, lớn nhất trong 5 thầy trò. Tôi phải thực sự cảm ơn đạo diễn Dương và các đồng nghiệp đã cho tôi một vai diễn truyền hình đầu tiên và ấn tượng như thế".
Năm 2000, Diễm Hoài Lệ gây ấn tượng với vai Trần Huy Tổ trong "Bản lĩnh Kỷ Hiểu Lam".
Sau vai diễn Sa Tăng, Diễm Hoài Lễ đến với các dự án nghệ thuật khác như năm 1991, ông đóng vai Trình Phổ trong bộ phim "Tam quốc diễn nghĩa". Năm 1993 đóng Tạ Tốn trong bộ phim nhựa "Ỷ thiên đồ long kí". Năm 1996, ông đóng vai Tề Công trong bộ phim "Đông Chu Liệt Quốc".
Năm 2000, ông đóng vai Trần Huy Tổ trong bộ phim "Bản lĩnh Kỉ Hiểu Lam". Trong bộ phim "Bản lĩnh Kỷ Hiểu Lam", Diêm Hoài Lễ mới có cơ hội chứng tỏ tài năng diễn xuất. Đáng tiếc là khi ấy Diêm Hoài Lễ tuổi cũng đã cao, lại đúng vào giai đoạn phim ảnh Trung Quốc đang nhanh chóng phát triển, xuất hiện vô số diễn viên trẻ tài năng nên ông không có nhiều cơ hội tỏa sáng.
... đến bi kịch đời thực cũng từ vai Sa Tăng của "Tây du ký"
Diễm Hoài Lễ ngoài đời là một người vô cùng tốt tính. Ngay cả làm phim "Tây du ký" kiêm nhiệm nhiều vai phụ nhưng ông cũng không nhận thêm cát-sê. Hay khi đoàn phim khó khăn, ông sẵn sàng chia sẻ 1 suất ăn cùng diễn viên Mã Đức Hoa - người đóng vai Trư Bát Giới.
Chân dung Diễm Hoài Lễ - nghệ sĩ tốt tính thiện lương.
Ngoài ra, Diễm Hoài Lễ còn thích làm từ thiện. Tuy nhiên, một người tốt lại không gặp được may mắn. Bi kịch đến với ông từ chính bộ phim "Tây du ký". Cụ thể, vào năm 1993, có lần, đoàn phim "Tây du ký" đã phun 1 lượng lớn thuốc trừ sâu DDVP (1 loại thuộc trừ sâu cực kỳ độc hại) để đuổi muỗi. Trong khi mọi người đã rời đi vì mùi quá gắt, Diêm Hoài Lễ lại vì mắc bệnh viêm mũi mà chẳng hay biết gì, vẫn tiếp tục làm việc.
Thời điểm đó, mọi người đều đang bận rộn nên cũng không ai để ý, cứ như vậy, Diêm Hoài Lễ đã sống trong bầu không khí độc hại suốt đêm. Hít phải lượng thuốc trừ sâu quá liều, hơn nữa công việc đóng phim vất vả, ông đã bị mắc bệnh nghiêm trọng về phổi.
Những năm tháng cuối đời Sa Tăng - Diễm Hoài Lễ sống trong bệnh tật.
Những năm tháng cuối đời, Diêm Hoài Lễ mắc trọng bệnh khiến cơ thể trở nên gầy guộc, xanh xao. Nguyên nhân của chứng bệnh được các bác sĩ chẩn đoán một phần do ông trong lúc đóng "Tây du ký" đã hít phải một lượng lớn thuốc xông khiến phổi ngộ độc. Điều này đã khiến cho cả đoàn phim "Tây du ký" năm đó vô cùng áy náy, cảm thấy họ đã hại Diêm Hoài Lễ mắc bệnh nan y.
Mã Đức Hoa (khoanh tròn đỏ) tiếc nuối vì không đến kịp nhìn bạn thân lần cuối.
Sau một thời gian dài chống chọi với bệnh tật, Diêm Hoài Lễ đã qua đời vì nhiễm trùng phổi, hưởng thọ 73 tuổi. Trong những phút cuối cùng, trong phòng bệnh, ông có bốn người là vợ, con trai, Lục Tiểu Linh Đồng và Trì Trọng Thụy.
Điều nuối tiếc nhất của Diễm Hoài Lễ là không gặp được người bạn thân thiết của mình, đó là diễn viên Mã Đức Hoa. Ông Mã Đức Hoa cũng nói điều ông ân hận cả đời là đã không thể gặp mặt người anh em thân thiết của mình trong những phút cuối chỉ vì tắc đường...