Vì sao Hà Nội lỡ một nhịp quy hoạch hai bên sông Hồng?
Tại hội nghị tiếp xúc cử tri sáng 17/7 của Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung và các đại biểu HĐND TP, cử tri Nguyễn Bính (P. Phúc Tân, Hoàn Kiếm) cho rằng, quy hoạch phân khu sông Hồng thành phố từng bỏ lỡ mấy chục năm. Gần đây, thành phố đã tái khởi động, cử tri tin rằng lần này triển khai quyết liệt hơn.
“Chúng tôi hy vọng, sự mong ước đó của cử tri sẽ trở thành hiện thực", ông Bính nói.
Trả lời vấn đề này, Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung cho biết, đây là vấn đề được lãnh đạo thành phố quan tâm từ những năm 2000.
Giai đoạn 2005 – 2006, thành phố đã mời các đơn vị tư vấn thiết kế của Hàn Quốc. Thành phố Seoul của Hàn Quốc kết nghĩa với Thủ đô cũng đã có dự án tặng cho thành phố 5 triệu USD để nghiên cứu quy hoạch này.
Theo ông Chung, trong thời gian qua quy hoạch này chưa thành hiện thực vì vướng nhiều luật. Đến thời điểm năm 2016, thành phố đã đẩy nhanh tiến độ thực hiện quy hoạch này.
Đầu năm 2016, Chính phủ có quyết định 217 để có định hướng lập quy hoạch phân lũ của sông Hồng và sông Thái Bình. Thành phố muốn lập được quy hoạch các đoạn sông chảy qua trên địa bàn thành phố thì phải lập được quy hoạch phân lũ.
"Tại phiên họp HĐND TP vừa qua, tôi cũng đã phát biểu là chúng ta đã bỏ lỡ một nhịp vào tháng 12/2017.
Đáng lẽ toàn bộ quy hoạch về phân lũ sông Hồng, sông Thái Bình, đặc biệt là sông Hồng và sông Đuống chảy qua trên địa bàn Hà Nội đã được Viện Nghiên cứu Thủy lợi của Bộ NN&PTNT hoàn thành và thông qua Ban cán sự Đảng UBND TP, Thường trực, Thường vụ và lúc đó đáng lẽ trình kỳ họp, nhưng sau đó hoãn lại.
Và sau đó vướng vào luật quy hoạch mới. Vừa qua để tháo gỡ vấn đề này, Bí thư Thành ủy cũng đã làm việc với Ban cán sự Đảng Bộ NN&PTNT. Hiện thành phố đang phối hợp tích cực với Bộ NN&PTNT sẽ báo cáo với Quốc hội, Thủ tướng để thực hiện quy hoạch phân lũ này", ông Chung nói.
Theo ông Chung, ngay từ 2016, thành phố đã đưa việc lập quy hoạch hai bên bờ sông Hồng công khai kêu gọi tài trợ từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Có 3 tập đoàn Geleximco, Sun Group và Vingroup xin có văn bản đề nghị tài trợ cho thành phố toàn bộ kinh phí lập quy hoạch này và họ đã mời tất cả các chuyên gia của nhiều nước vào nghiên cứu. Bước 1 đã đưa ra ý tưởng về lập quy hoạch.
Ông nói thêm, thành phố rất trăn trở với quy hoạch hai bên sông Hồng. Vào thời điểm năm 2016 có trên 800.000 dân, nhưng hiện nay có khoảng 900.000 dân đang cư trú hai bên bờ sông Hồng, khoảng trên 40km từ trên Ba Vì, Sơn Tây, Phúc Thọ cho đến đoạn Phú Xuyên.
Vấn đề thứ hai, vì vướng Luật Đê điều và quy hoạch phân lũ cho nên toàn bộ các công trình về điện đường trường trạm ở ngoài khu vực bờ sông không triển khai được.
Thứ ba, người dân thậm chí ở những khu vực có sổ đỏ nhưng cũng không được cấp phép, rất bức bách.
Người đứng đầu UBND TP Hà Nội cho biết, vừa qua đã họp 2 lần, hiện nay thống nhất những công trình nào, nhà dân nào có sổ đỏ đã ở hợp pháp thì thành phố vẫn cấp phép để xây dựng.
Phối cảnh phương án kiến trúc thứ nhất của cầu Trần Hưng Đạo. Ảnh: TEDI.
Sẽ tạo hai con đê kết hợp đường đoạn sông Hồng qua các quận nội thành
Bên cạnh đó, theo ông Chung, nếu nhìn vào thực lực tài chính TP, ngân sách TƯ trong 5 – 10 năm tới rất khó khăn trong việc bố trí đủ kinh phí để xây dựng hai con đê đoạn sông Hồng qua các quận nội thành.
Đồng thời, không có đủ kinh phí để di dời hơn 900.000 dân theo Luật Đê điều.
Vì thế, theo ông Chung, thành phố đưa ra định hướng là xây dựng quy hoạch làm sao tạo ra được con đê kết hợp với đường sát mặt nước, đảm bảo chống lũ cấp 3, tần suất 500 – 700 năm.
"Hiện nay nếu mức 3 là đê phải cao trên 12m, nhưng nếu đặt vấn đề tần suất lũ 700 năm phải 13,4 m. Chống lũ cấp 3, tương đương với con đê đang hiện hữu.
Làm theo hướng này sẽ tạo được con đê chắc chắn chống lũ được, người dân ở trong vùng sau khi đã có đê sẽ được xây dựng theo đúng quy định bên trong con đê.
Nếu để ở cấp 2, người dân bắt buộc phải xây dựng theo hướng để tầng 1 trống để có diện tích chứa nước khi nước dâng cao và có công trình phục vụ thoát nước sau lũ.
Chính vì vậy định hướng con đê phải đảm bảo ngăn lũ cấp 3. Quan điểm của lãnh đạo Bộ NN&PTNT chống được lũ cấp 3", ông Chung nói thêm.
Theo ông Chung, đê sẽ kết hợp với đường, tạo thành 2 con đường ven hai bên bờ sông, kết nối giảm ùn tắc giao thông và kết nối với các cây cầu bắc qua sông trong tương lai và hiện tại; kết nối với các bãi nổi để sau này trở thành khu du lịch sinh thái trên bãi nổi.
"Nếu làm theo quy hoạch hướng này, vừa đảm bảo bảo tồn, vừa có điều kiện cải tạo dân cư hiện hữu, vừa có điều kiện phát triển các khu đô thị mới mang tính chất văn hóa lịch sử, thể thao, đô thị sinh thái mật độ 5 – 15% theo tinh thần quyết định của Thủ tướng.
Nếu làm theo hướng đó, mới có điều kiện lấy nguồn lực tại chỗ để đắp con đê, con đường này. Vừa tạo được đường giao thông, có đê an toàn, vừa phát triển đô thị mới, vừa có nguồn lực, tạo được đường du lịch mới là đường thủy", ông Chung nói thêm.
Ông Chung cũng cho biết, chiều qua 16/7, ông vừa họp hội đồng để nghe lại kiến trúc cầu Trần Hưng Đạo và toàn bộ đồ án quy hoạch hai bên sông Hồng.
"Trong thời gian tới sẽ trình Hội đồng kiến trúc TP, sau đó trình Thường trực, Ban Thường vụ, BCH, làm song hành với quy hoạch thoát lũ để sớm công bố toàn bộ nội dung này để lấy ý kiến người dân thành phố", ông Chung nói.