Ngày 12/10, tại Diễn đàn an ninh Hương Sơn thường niên lần thứ 7 ở thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc, đại diện các nước như Nga, Singapore, Mỹ và Canada... đã nhóm họp về Quan hệ giữa các nước lớn và cục diện chiến lược toàn cầu.
Diễn đàn an ninh Hương Sơn năm 2016 được tổ chức từ 10 - 12/10, quy tụ hơn 400 lãnh đạo quân đội, quan chức quốc phòng, nhà ngoại giao và học giả đến từ 59 nước và nhiều tổ chức quốc tế.
Chủ đề của diễn đàn năm nay là Xây dựng quan hệ quốc tế kiểu mới thông qua đối thoại và hợp tác an ninh.
Giám đốc Sở nghiên cứu Đông Á thuộc Đại học quốc lập Singapore Trịnh Vĩnh Niên cho rằng, quan hệ nước lớn là mối quan hệ đối tác bình đẳng chứ không phải đồng minh bởi Bắc Kinh sẽ không muốn làm "cảnh sát thế giới" do chi phí quá cao và cũng không cần thiết.
"Trung Quốc cần xây dựng mối quan hệ với các nước lớn kiểu mới chứ không phải tìm kiếm một đồng minh," ông Trịnh nói.
"Đồng minh nghĩa là cần có chung đối thủ. sau Chiến tranh Lạnh, nước Mỹ nên điều chỉnh chính sách đồng minh nhưng rất tiếc, điều này đã không xảy ra.
Thực tế hiện nay, dù Nhật Bản hay Philippines đều cho rằng, đồng minh không phải là mối quan hệ bình đẳng nên nếu có cơ hội, họ cũng sẽ đi tìm một địa vị bình đẳng," Trịnh Vĩnh Niên nhận định.
Quân đội Trung Quốc đứng thứ 3 sau Mỹ và Nga trên bảng xếp hạng chỉ số sức mạnh quân sự toàn cầu được Global Firepower đăng tải hồi tháng 4/2016.
Về nghi vấn xung đột có thể phát sinh trong quan hệ Trung - Mỹ, Trịnh cho rằng, điều cốt yếu chính là Trung Quốc có hay không có đồng minh.
Theo ông, trong lịch sử, không có cuộc chiến nào xảy ra giữa một đồng minh với một quốc gia đơn lẻ. Nếu Bắc Kinh kết đồng minh và Washington lại tiếp tục củng cố và phát triển các mối quan hệ đồng minh thì con đường dẫn đến chiến tranh sẽ không còn xa.
Bởi Trung Quốc có đồng minh, đồng nghĩa trở thành đối thủ thực sự của nước Mỹ.
Tuy nhiên, Trịnh Vĩnh Niên so sánh, Trung Quốc hiện nay giống như đang "đánh Thái cực quyền", tức có thể không có mục đích tìm kiếm đồng minh. Trong khi đó, nước Mỹ không tìm được đối thủ cụ thể thì quan hệ đồng minh rất khó được củng cố.
Học giả Singapore nhận định, hiện nay, một nước lớn cần quan tâm đến lợi ích chính trị, địa vị của các nước lớn khác, không nên theo đuổi sự an toàn tuyệt đối của bản thân.
Ông cảnh báo, nếu một nước tối đa hóa an ninh nước mình nhưng xem nhẹ an ninh nước khác sẽ chỉ dẫn đến sự mất an toàn tuyệt đối của nước mình. Đồng thời, nước lớn cần điều chỉnh hợp lý ảnh hưởng chính trị với các nước nhỏ, không nên biến các nước nhỏ thành đồng minh.