Không kể tới các mối tình đầu (và với nhiều người cũng là mối hận đầu), chắc chắn có người trong số các bạn đã nhìn thấy nhiều khuôn mặt mà mình không thể quên được.
Nếu các bạn có khả năng ấy, rất có thể bạn là một người rất giỏi nhận dạng khuôn mặt, mang với một cái tên riêng đặc biệt là super-recogniser.
Nghe như tên một siêu nhân nào đó, các super-recogniser sẽ nhớ khuôn mặt của người khác một cách đặc biệt lâu, như thể hình ảnh ấy đã khắc lên não của bạn vậy, không kể là người quen hay người hoàn toàn lạ mặt.
Điều này hoàn toàn thực hiện một cách vô thức theo một cách nào đó, dù có cố gắng để không nhớ ra sao thì khuôn mặt ấy cũng vẫn sẽ được lưu lại.
Nhưng không ít người sở hữu năng lực này. Theo như giáo sư tâm lý học Josh P. Davis tại Đại học Greenwich, người nghiên cứu hành vi kì lạ này, ông ước tính rằng 1% dân số có được khả năng của một super-recogniser.
Giáo sư Davis đã tạo ra một bài thử nghiệm online về khả năng này của con người, bạn có thể thực hiện bài thử tại địa chỉ này. Nhớ rằng, giáo sư có nói rằng “Nếu bạn thực hiện bài thử tốt, rất có khả năng bạn là một super-recogniser”.
Cách thực hiện bài thử
Khi truy cập vào trang web, bạn hãy kéo xuống dưới, tìm nút "Next" với dạng mũi tên chỉ sang trái để tiến hành thực hiện bài thử
Đầu tiên, bạn sẽ có 8 giây để nhìn khuôn mặt một người, và rồi chọn ra khuôn mặt mà bạn cho là đúng. Những bài thử đầu tiên khá đơn giản nhưng càng tiếp tục, bạn sẽ thấy độ khó tăng dần lên
Kết quả lần đầu tiên thử của bản thân tôi được 71,4%, còn bạn thì sao?
Khả năng kì lạ của con người
Năm 2009, một nhóm các nhà nghiên cứu thần kinh học thử nghiệm một trong những bài thử đầu tiên với một số super-recogniser, gồm 4 người khẳng định rằng họ có một khả năng ghi nhớ các khuôn mặt tốt một cách bất thường.
Một trong số 4 người đã nói với các nhà nghiên cứu rằng cô đã cố gắng giấu giếm khả năng này, “giả vờ không nhớ mặt người khác, bởi lẽ tôi sẽ tạo ra cảm giác cho người khác rằng tôi đang theo dõi họ”.
Sau khi nghiên cứu về vấn đề này, các nhà khoa học muốn biết rằng có thêm những super-recogniser khác không. Vì thế họ tạo ra một bài thử (cũng giống như bài thử ở trên) và kết quả là các nhà nghiên cứu tìm ra được thêm những cá nhân có khả năng ấy nữa, dù rằng không nhiều.
Khả năng này không phải là vô dụng, một số đơn vị cảnh sát tại Vương quốc Anh đang sử dụng những super-recogniser để nhận dạng tội phạm.
Các nhà nghiên cứu nói rằng về cơ bản, việc super-recognise (siêu nhận dạng) khác biệt hoàn toàn với trí nhớ, đây không phải là một kĩ năng có thẻ luyện tập để có được.
Để chứng minh điều này, trong một nghiên cứu gần đây, các nhà khoa học đã tiến hành thử nghiệm với hai nhà vô địch trí nhớ đã được ghi danh vào sách kỷ lục Guinness.
Hiển nhiên là những bài thử nghiệm ghi nhớ bình thường thì quá dễ so với họ, nhưng cả hai đều chỉ đạt trên mức trung bình với khả năng ghi nhớ khuôn mặt.
Những điểm đặc biệt về nhận dạng khuôn mặt con người
Vào những năm 1990, các nhà nghiên cứu xác định được một vùng não có tên Khu vực hình thoi nhận diện khuôn mặt (fusiform face area – FFA) và họ cho rằng, đó chính là vùng não đảm nhiệm vị trí ghi nhớ các khuôn mặt.
Khu vực FFA trong não bộ con người.
Những người bị chấn thương vùng não đặc biệt FFA này sẽ mất đi khả năng nhận dạng khuôn mặt, ngược lại với super-recognise và một vài người khi sinh ra đã không có khả năng này. Bình thường ta có mù màu thì đây là trường hợp mù mặt.
Những người bị chứng này sẽ rất khó nhớ và ghi nhận được khuôn mặt của một người khác, thậm chí một vài trường hợp là quên cả khuôn mặt của chính mình.
Oliver Sacks là một nhà thần kinh học và một tác giả nổi tiếng mắc chứng mù mặt này và trong cuốn sách The Mind’s Eye của ông có viết rằng: “Tôi thậm chí còn nhớ mặt chó nhà hàng xóm (bởi chúng có góc cạnh và màu nhất định) hơn cả mặt của chính ông hàng xóm”.
Tham khảo BI