Nga tăng tốc phát triển tàu ngầm hạt nhân thế hệ thứ 5 để đối phó NATO
Nga đang khẩn trương triển khai chương trình tàu ngầm hạt nhân chiến lược thế hệ thứ 5 nhằm duy trì năng lực răn đe trên biển trong bối cảnh phải đối mặt với trừng phạt, khó khăn công nghiệp và sự hiện đại hóa nhanh chóng của hải quân NATO.
Ông Nikolai Patrushev – trợ lý Tổng thống kiêm Chủ tịch Hội đồng Hải quân Nga – công bố thông tin này tại lễ kỷ niệm 125 năm thành lập Cục thiết kế Rubin, đơn vị đầu ngành về kỹ thuật tàu ngầm. Theo Interfax, Rubin đang nghiên cứu mẫu SSBN thế hệ mới cùng các hệ thống dưới nước tiên tiến.
Tập trung vào công nghệ tự động hóa và vũ khí dưới nước
Ông Patrushev cho biết dự án thế hệ thứ 5 sẽ phát triển phương tiện dưới nước tự hành và vũ khí độc đáo, không có tương tự ở bất kỳ quốc gia nào. Hiện lực lượng SSBN Nga chủ yếu dựa vào tàu ngầm lớp Borei và Borei-A (thế hệ 4), trang bị tên lửa đạn đạo Bulava.
Các chuyên gia nhận định thiết kế mới sẽ giảm tiếng ồn, tăng tự động hóa, kéo dài thời gian hoạt động và nâng cao khả năng tích hợp với mạng lưới chỉ huy – kiểm soát. Những cải tiến này nhằm đối phó hệ thống chống ngầm ngày càng hiện đại của phương Tây.
Phía NATO coi chương trình này là đối trọng với tàu ngầm lớp Columbia của Mỹ – loại SSBN đang thay thế hạm đội Ohio cũ và đã bước vào giai đoạn sản xuất ban đầu.
Thách thức công nghiệp và tầm quan trọng chiến lược
Ông Patrushev nhấn mạnh dự án là một phần trong nỗ lực giành “chủ quyền công nghệ” sau khi Nga bị hạn chế tiếp cận linh kiện và công nghệ phương Tây. Các chuyên gia dự đoán tàu ngầm tương lai có thể mang nhiều loại tải trọng, gồm drone dưới nước phục vụ trinh sát, tác chiến điện tử hoặc chống ngầm.
Tổng thống Vladimir Putin từng tuyên bố thử nghiệm vũ khí dưới nước tiên tiến đã thành công, làm dấy lên suy đoán về liên hệ với hệ thống drone hạt nhân Poseidon, song chưa có xác nhận chính thức.
Tiến độ chương trình chưa rõ ràng. Truyền thông Nga cho biết dự án nằm trong kế hoạch bí mật với sự tham gia của Bộ Quốc phòng, Tập đoàn đóng tàu thống nhất và các viện nghiên cứu tại St. Petersburg cùng Severodvinsk.
Nếu được phê duyệt, việc chế tạo sẽ mất nhiều năm do tính phức tạp của SSBN và khó khăn của ngành đóng tàu Nga.
Cục thiết kế Rubin – thành lập năm 1900 – từng thiết kế nhiều mẫu tàu ngầm nổi tiếng, từ lớp Typhoon thời Liên Xô đến Borei hiện nay.
Tại lễ kỷ niệm, Rubin được trao Huân chương Alexander Nevsky, trong khi các kỹ sư dự án gần đây cũng được vinh danh, cho thấy tầm quan trọng chính trị mà Moscow dành cho chương trình hạt nhân hải quân.
Giới hoạch định NATO dự kiến tăng cường giám sát dưới biển và năng lực chống ngầm, đặc biệt tại Bắc Cực, Bắc Đại Tây Dương và Thái Bình Dương. Cuộc cạnh tranh công nghệ tàu ngầm ngày càng trở thành yếu tố trọng yếu trong chiến lược răn đe của các cường quốc.