Lãnh đạo Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và EU tại Thượng đỉnh Địa Trung Hải. Ảnh: El Pais
Quyết định về việc xây dựng đường ống mới chạy dưới lòng biển, kéo dài từ miền Đông Tây Ban Nha sang miền Nam nước Pháp được lãnh đạo các nước Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và lãnh đạo Liên minh châu Âu đưa ra tại cuộc họp Thượng đỉnh các nước ven biển Địa Trung Hải ngày 09/12 tại thành phố Alicante, Tây Ban Nha.
Theo kế hoạch được Thủ tướng Tây Ban Nha, Pedro Sanchez công bố, đường ống mới sẽ được hoàn tất vào cuối thập kỷ này, có năng lực vận chuyển khoảng 2,5 triệu tấn nhiên liệu mỗi năm. Chi phí xây dựng đường ống này dự tính vào khoảng 2,5 tỷ euro, trong đó Liên minh châu Âu sẽ tài trợ một nửa chi phí, được trích ra từ Quỹ Kết nối châu Âu.
Một đường ống mới nối Tây Ban Nha với Bồ Đào Nha cũng sẽ được xây dựng, trị giá 350 triệu euro. Toàn bộ đường ống mới nối hai quốc gia ở bán đảo Iberia với Pháp sẽ có tên gọi là H2MED. Thủ tướng Bồ Đào Nha, ông Antonio Costa tuyên bố, đường ống mới sẽ thay đổi căn bản cấu trúc năng lượng của châu Âu.
“Ngày hôm nay chúng tôi giới thiệu một hành lang năng lượng mới dành riêng cho hydrogen xanh. Dự án này sẽ thay đổi căn bản tư duy của Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha bởi ngoài việc là các quốc gia nhập khẩu và tái xuất khẩu năng lượng, chúng tôi cũng sẽ gia tăng vai trò của mình như là những nhà sản xuất và xuất khẩu năng lượng cho phần còn lại của châu Âu”.
Theo đánh giá của hai quốc gia ở bán đảo Iberia, khi đưa vào hoạt động vào cuối thập kỷ này, đường ống mới sẽ cung cấp ít nhất 10% nhu cầu sử dụng hydrogen xanh của châu Âu vào năm 2030. Hiện tại, sau khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra khiến châu Âu rơi vào khủng hoảng năng lượng, hai quốc gia thành viên EU ở bán đảo Iberia là Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha đang nổi lên như là những đối tác năng lượng mới quan trọng của châu Âu, do có năng lực và ưu thế trong việc sản xuất năng lượng tái tạo như điện mặt trời và điện gió, đồng thời cũng là nơi kết nối với các quốc gia giàu dầu mỏ và khí đốt ở Bắc Phi.
Dự án H2MED mới này cũng được xem như là giải pháp thay thế cho dự án Midcat, xây dựng một đường ống từ Tây Ban Nha chạy qua dãy núi Pyrenees ở biên giới Pháp - Tây Ban Nha và kéo dài sang Trung Âu. Dự án này được Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Đức ủng hộ nhưng bị Pháp phản đối.
Các tranh cãi quanh dự án Midcat thời gian qua đã làm gia tăng căng thẳng giữa Pháp với Đức và Tây Ban Nha. Tuy nhiên, với việc công bố dự án đường ống mới chạy dưới lòng biển thay cho dự án Midcat, quan hệ Pháp - Tây Ban Nha đã bớt căng thẳng hơn và Thủ tướng Tây Ban Nha, Pedro Sanchez cho biết, nguyên thủ Pháp - Tây Ban Nha sẽ có cuộc họp Thượng đỉnh vào ngày 19/1/2023 tới tại Tây Ban Nha để thảo luận việc ký một Hiệp ước hữu nghị và hợp tác mới giữa hai quốc gia./.