Xã vùng sâu, vùng xa Nậm Đét, thuộc huyện nghèo Bắc Hà, tỉnh Lào Cai đang chuyển mình rõ nét. Tất cả là nhờ vào một loại cây trồng mà bà con nơi đây thường gọi là “cây tiền tỷ” - cây quế.
Cuối mùa Đông, dọc con đường bê tông chạy dài nối từ tỉnh lộ vào Nậm Đét sương mù dày kín, trắng xóa, người và xe chỉ có thể bám sát theo vệ đường mà đi, tới khi xuất hiện những rặng quế xanh mướt thì tới Nậm Đét.
Nếu đến lần đầu, hẳn không ít người sẽ ngạc nhiên, bởi xã vùng sâu, vùng xa Nậm Đét lại nhiều nhà xây khang trang đến thế. Theo người dân bản địa, ở đất này, hễ cứ ai xây được nhà thì chắc chắn đều nhờ tiền bán quế.
Như căn nhà 3 tầng còn mới nước sơn của ông Triệu Kim Vảng, thôn Tống Hạ ngay đầu trung tâm xã; vừa rồi bán 4 ha đồi quế, gia đình ông Vãng đã thu về ngót nghét bạc tỷ.
“Vùng Nậm Đét này bây giờ cứ thôn nào trồng quế thì thôn đấy sẽ khá giả hơn. Nhờ tiền bán quế nhiều hộ gia đình đã đang chuẩn bị xây nhà, nếu như áp dụng các loại hình chăn nuôi, trồng trọt khác thì sẽ không thể có giá trị như cây quế được”, ông Vảng chia sẻ.
Đúng như lời ông Vảng, ở Nậm Đét ngoài số ít thôn vùng cao khí hậu không phù hợp, thì ở các thôn còn lại, khó tìm thấy nhà nào không trồng quế. Cây quế bây giờ từ thân, vỏ, lá, cành... đều bán cũng ra tiền.
Chẳng thế mà như nhà ông Bàn A San trong thôn Nậm Đét, với 10 ha quế, riêng tiền cắt tỉa hàng năm, gia đình ông không chỉ đủ trang trải cho cuộc sống hàng ngày, mà còn dùng để chu cấp cho 2 con học đại học. Sau này, khi quế đủ tuổi để bán, thu nhập từ quế sẽ lên đến 2 – 3 tỷ đồng.
“Ngày trước, cuộc sống của người dân khó khăn khi chưa biết cách làm giàu từ ruộng đất. Bây giờ ở Nậm Đét, tất cả các nguồn lực để xây dựng nhà cửa, mua sắm phương tiện đi lại của người dân hầu hết đều dựa vào cây quế. Cây quế đã tạo công ăn việc làm cho bà con, giúp bà con thoát khỏi đói nghèo”, ông San vui vẻ cho biết.
Theo bà Triệu Thị Ghến, Bí thư Đảng ủy xã Nậm Đét, toàn xã hiện đang có khoảng 1.300 ha quế, với hơn 400 hộ dân tham gia trồng. Năm 2016, doanh thu từ cây quế của xã đạt 32 tỷ đồng, gấp 100 lần năm 2010. Cây quế đã thực sự trở thành loại cây hàng hóa giúp bà con Nậm Đét phát triển kinh tế bền vững.
“Toàn dân xã Nậm Đét phát triển kinh tế hầu hết đều trông vào cây quế. Nghị quyết của Đảng ủy xã và Đảng bộ huyện Bắc Hà cũng xác định, mục tiêu mỗi năm sẽ phấn đấu phát triển thêm 70 ha trồng quế. Quỹ đất của xã còn bao nhiêu sẽ tiếp tục được quy hoạch để bà con trồng, tạo điều kiện giúp bà con phát triển kinh tế”, và Ghến chia sẻ.
Nếu ai có dịp đến Nậm Đét bây giờ sẽ thấy, cả xã không còn nhà tạm, không nhà nào không có xe máy, thậm chí nhiều nhà có ô tô. Xuân Đinh Dậu sắp sang, bên bếp lửa hồng phía trên đầy thịt trâu, thịt lợn đang được sấy khô, bà con phấn khởi, vui tươi trong từng ánh mắt, chuẩn bị mừng đón Xuân về.