Ngày 29/7 đã diễn ra Hội nghị các Quan chức cao cấp (SOM) ASEAN trù bị cho Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 (AMM-54). Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng SOM ASEAN Việt Nam dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị.
Tại Hội nghị, các Quan chức cao cấp ASEAN đã rà soát công tác chuẩn bị cho Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 (AMM-54) và các Hội nghị liên quan sẽ diễn ra trực tuyến từ 02-06/8/2021 . Dự kiến, các Bộ trưởng Ngoại giao sẽ đánh giá tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, hợp tác ứng phó và phục hồi sau dịch bệnh COVID-19, kiểm điểm và định hướng quan hệ đối ngoại của ASEAN và trao đổi về một số vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Các Bộ trưởng cũng sẽ xem xét và thông qua nhiều văn kiện quan trọng.
Các Quan chức cao cấp ASEAN đã dành thời gian trao đổi về các ưu tiên của ASEAN trong năm 2021. Các nước tái khẳng định cam kết ủng hộ các sáng kiến của năm ASEAN 2021 như sáng kiến Lá chắn ASEAN (ASEAN SHIELD) tăng cường sức mạnh tổng hợp của ASEAN ứng phó với các thảm họa thiên tai, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, nâng cao nhận thức về bản sắc và tinh thần Cộng đồng ASEAN, tiếp tục triển khai các nội dung đã được nhất trí trong năm 2020 như kiểm điểm triển khai Hiến chương ASEAN, xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025.
Trước những diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19, tái bùng phát ở nhiều nước trong khu vực, các nước nhấn mạnh tính cấp thiết của việc tăng cường các nỗ lực ứng phó, đặc biệt là thu mua vắc xin, triển khai Quỹ ASEAN ứng phó COVID-19 cũng như phục hồi toàn diện. Hội nghị cũng nhấn mạnh về tầm quan trọng của hợp tác tiểu vùng trong thu hẹp khoảng cách phát triển nói riêng và tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN nói chung, đánh giá cao và ủng hộ sáng kiến của Việt Nam về tổ chức Diễn đàn hợp tác Tiểu vùng ASEAN vào cuối năm 2021. Về quan hệ đối ngoại, các nước cập nhật về tình hình hợp tác giữa ASEAN với các đối tác, trao đổi biện pháp thúc đẩy đối thoại và hợp tác khu vực cũng như phát huy hơn nữa vai trò trung tâm của ASEAN trong các cơ chế do ASEAN dẫn dắt. Các vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm cũng đã được các nước trao đổi tại Hội nghị.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng tái khẳng định sự ủng hộ và cam kết đối với các ưu tiên, sáng kiến của Chủ tịch Bru-nây; nhấn mạnh trong bối cảnh đại dịch COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp với nhiều biến thể mới, vắc-xin và các thuốc kháng vi-rút có ý nghĩa thiết yếu trong việc ngăn ngừa và kiểm soát dịch bệnh, do đó, các nước ASEAN cần đẩy mạnh triển khai kế hoạch mua sắm vắc-xin, đồng thời tăng cường hợp tác với các đối tác trong việc tiếp cận, cung cấp, phân phối cũng như chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao năng lực để sản xuất vắc-xin. Thứ trưởng cũng nhấn mạnh Việt Nam sẽ tiếp tục cùng các nước triển khai hiệu quả các kết quả hợp tác của năm 2020, trong đó có việc xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025. Khẳng định ý nghĩa của hợp tác tiểu vùng, Thứ trưởng cảm ơn sự ủng hộ của các nước đối với sáng kiến tổ chức Diễn đàn Hợp tác Tiểu vùng, đề nghị cần tăng cường gắn kết hợp tác tiểu vùng với các khuôn khổ, chương trình phát triển chung của ASEAN và coi đây là một trong các trọng tâm triển khai Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 cũng như trong xây dựng Tầm nhìn sau 2025.
Là nước điều phối quan hệ ASEAN-Nhật Bản giai đoạn 2018-2021, Việt Nam thông tin cho Hội nghị các hoạt động đã được triển khai, trong đó có việc tổ chức Tọa đàm cao cấp ngày 21/7/2021 về “Nhìn lại chặng đường đã qua và hướng tới 50 năm Quan hệ ASEAN-Nhật Bản” theo hình thức trực tuyến.
Tại Hội nghị, Thứ trưởng cũng chia sẻ quan điểm về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, nhấn mạnh trong bối cảnh tình hình khu vực, quốc tế đang chứng kiến những diễn biến phức tạp, khó lường, ASEAN cần tiếp tục duy trì đoàn kết, tiếng nói chung, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong xử lý các vấn đề liên quan tới hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.
Nhân dịp kỷ niệm 26 năm Việt Nam tham gia ASEAN (28/7/1995-28/7/2021), Thứ trưởng chuyển lời cảm ơn tới các thành viên trong gia đình ASEAN đã luôn hỗ trợ, ủng hộ Việt Nam và khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục sát cánh cùng các nước trên hành trình xây dựng một ASEAN mạnh mẽ và năng động.
Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 và các Hội nghị liên quan sẽ khai mạc trực tuyến ngày 02/8/2021.