Dưới sự hướng dẫn của khoa học hiện đại, chúng ta đã dần khám phá ra những bí ẩn về nguồn gốc và quá trình tiến hóa của sự sống. Sự phát triển của khoa học công nghệ, đặc biệt là những đột phá trong lĩnh vực khảo cổ học và sinh học, đã cung cấp cho chúng ta nguồn dữ liệu và hiểu biết vô cùng phong phú, từ đó làm nảy sinh ra thuyết tiến hóa - một lý thuyết quan trọng tiết lộ nguồn gốc và tiến hóa của các sinh vật sống, trong đó có con người.
Thuyết tiến hóa cho rằng con người không được hình thành bởi bàn tay của thần linh như thần thoại kể lại mà tiến hóa dần dần từ những dạng sống nguyên thủy nhất. Quá trình này kéo dài hàng trăm triệu năm và trải qua vô số quá trình chọn lọc và thích nghi của tự nhiên.
Trong thần thoại cổ đại, nguồn gốc của loài người luôn gắn liền với những thế lực huyền bí, siêu nhiên. Ví dụ, trong chương Sáng thế ký của Kinh thánh, Chúa phải mất 6 ngày để tạo ra thế giới. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi này, Chúa không chỉ tạo dựng nên trời và đất mà còn tạo hình tổ tiên đầu tiên của loài người, A-đam và Ê-va, từ đất sét.
Ở viễn đông, thần thoại Trung Quốc cổ đại, Nữ Oa là vị thần đã tạo ra con người. Truyền thuyết kể rằng vào đầu thời tiền sử, Nữ Oa đã nhào nặn con người từ hoàng thổ và ban cho con người sự sống và trí tuệ.
Tuy nhiên, sự phát triển của khoa học mang đến cho chúng ta một cách giải thích khác. Theo thuyết tiến hóa của Darwin, mọi sinh vật đều có nguồn gốc từ một tổ tiên chung. Sau hàng trăm triệu năm chọn lọc và tiến hóa tự nhiên, rất nhiều loài sinh vật đa dạng trên Trái Đất ngày nay đã được hình thành và con người chỉ là một mắt xích trong chuỗi tiến hóa này.
Trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra hàng loạt bằng chứng ủng hộ thuyết tiến hóa thông qua nghiên cứu hóa thạch của con người cổ đại. Ví dụ, hóa thạch "Lucy" được coi là bằng chứng hóa thạch về tổ tiên chung của con người và loài vượn. Những hóa thạch này tiết lộ sự tiến hóa của cấu trúc xương và đặc điểm hộp sọ của con người, đồng thời phác thảo về quá trình tiến hóa của loài người.
Nguồn gốc của sự sống có thể bắt nguồn từ khoảng 3,5 tỷ năm trước trên Trái Đất. Các dạng sống lúc bấy giờ vô cùng đơn giản, chủ yếu là các vi sinh vật đơn bào. Những vi sinh vật này phát triển mạnh trong đại dương và dần dần thay đổi thành phần khí quyển, môi trường sinh thái của Trái Đất thông qua quá trình quang hợp và các phương pháp khác.
Điều đáng nói là vi khuẩn lam, vi khuẩn cổ đại, đóng vai trò then chốt trong quá trình tiến hóa của sự sống. Chúng là một trong những sinh vật quang hợp sớm nhất trên Trái Đất. Chúng giải phóng oxy thông qua quá trình quang hợp, cung cấp các điều kiện cần thiết cho quá trình tiến hóa sinh học tiếp theo.
Theo thời gian, các dạng sống dần trở nên phức tạp hơn. Từ sự bùng nổ kỷ Cambri đến thời đại khủng long cho đến sự trỗi dậy của động vật có vú, mọi thời đại đều chứng kiến sự gia tăng đa dạng sinh học và sự tiến hóa của các dạng sống. Trong quá trình tiến hóa lâu dài này, con người với tư cách là đại diện của những sinh vật thông minh, cuối cùng đã xuất hiện trên lịch sử của Trái Đất.
Sự xuất hiện của Homo sapiens đánh dấu một chương mới trong lịch sử loài người. Họ không chỉ có khả năng sử dụng ngôn ngữ, công cụ mà còn dần hình thành nên cơ cấu xã hội phức tạp, đặt nền móng cho sự phát triển của nền văn minh.
Mặc dù con người đã bước vào một xã hội hiện đại với công nghệ phát triển cao nhưng chúng ta vẫn không thể thoát khỏi hoàn toàn ảnh hưởng của tiến hóa. Trên thực tế, các nhà khoa học đã phát hiện ra một số dấu vết tiến hóa tinh tế trong cơ thể con người. Những dấu vết này tiết lộ rằng con người vẫn đang trong quá trình tiến hóa.
Một trong số đó là tuyến nước bọt lớn mới được các nhà khoa học Hà Lan phát hiện trong hệ thống tuyến nước bọt của con người. Phát hiện này cho thấy có thể có nhiều cấu trúc tiến hóa chưa được biết đến ẩn giấu bên trong cơ thể con người đang chờ chúng ta khám phá. Ngoài ra, cấu trúc độc đáo của cơ cắn của con người cũng gợi ý rằng con người có thể đã trải qua một con đường độc nhất trong quá trình tiến hóa.
Ngoài những cấu trúc tiến hóa ẩn giấu này, một số đặc điểm sinh lý của cơ thể con người cũng cung cấp cho chúng ta manh mối về tiến hóa vi mô. Động mạch giữa ở cẳng tay là một ví dụ thú vị. Nghiên cứu cho thấy không phải ai cũng có động mạch này và sự tồn tại của nó có thể là một sự điều chỉnh thích ứng của cơ thể để đáp ứng với những thay đổi của môi trường. Sự thay đổi sinh lý nhỏ này tuy khó phát hiện nhưng lại là bằng chứng mạnh mẽ về quá trình tiến hóa của loài người.
Tham khảo: Sohu