Các nhà nghiên cứu tại Đại học Bern đã thành công trong việc xác định niên đại của một khu định cư nông nghiệp thời tiền sử ở miền bắc Hy Lạp trong khoảng thời gian từ 5328 đến 5140 trước Công nguyên.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng các kỹ thuật niên đại học và sự tăng vọt carbon phóng xạ đáng kể vào năm 5259 trước Công nguyên từ một sự kiện vũ trụ được gọi là sự kiện Miyake để soi sáng bí mật của ngôi làng bí mật cổ đại.
Bước đột phá về công dụng của tia vũ trụ đã cung cấp tài liệu tham khảo chính xác về mặt niên đại cho các địa điểm khảo cổ ở Đông Nam Âu khác. Nó cũng đánh dấu sự thay đổi mô hình trong cách xác định niên đại thời tiền sử, đặc biệt là ở những khu vực không có niên đại vòng cây nhất quán.
Ngôi làng thời tiền sử ở miền Bắc Hy Lạp.
Thực tế, việc xác định tuổi của những phát hiện từ thời tiền sử mới chỉ có thể được thực hiện trong vài thập kỷ gần đây.
Hai phương pháp được sử dụng cho việc này bao gồm: phương pháp xác định niên đại dendro, cho phép xác định niên đại dựa trên trình tự các vòng hàng năm trong thân cây và phương pháp xác định niên đại bằng carbon phóng xạ, có thể tính toán tuổi gần đúng số tuổi bằng tốc độ phân rã của đồng vị carbon phóng xạ 14 C có trong vân gỗ.
Cụ thể, các nhà nghiên cứu đã sử dụng các hạt năng lượng cao từ không gian, có thể giúp xác định niên đại một cách đáng tin cậy là vào năm 5259 trước Công nguyên.
Phương pháp dendro là phương pháp khoa học được sử dụng để đo tuổi của các cây gỗ hoặc các vật liệu gỗ khác bằng cách phân tích các vòng lớn bên trong thân cây, còn được gọi là "vòng tuổi" (growth rings).
Đây là một trong những phương pháp phổ biến nhất để đo tuổi của các cây gỗ và nó cũng được sử dụng rộng rãi trong ngành nghiên cứu về khí hậu và địa chất.
Mỗi năm, cây gỗ thường phát triển một lớp mới, được gọi là "vòng tuổi". Sự khác biệt trong điều kiện môi trường như nhiệt độ, lượng mưa và nguồn nước có thể tác động đến việc phát triển này và tạo ra một biểu đồ phản ánh các biến đổi trong môi trường sống của cây.
Các vòng tuổi không chỉ cung cấp thông tin về tuổi của cây gỗ mà còn chứa thông tin về điều kiện môi trường trong quá khứ. Ví dụ, các vòng tuổi rộng hơn thường chỉ điều kiện môi trường tốt trong khi các vòng tuổi nhỏ hơn có thể chỉ ra sự căng thẳng môi trường.
Bằng cách so sánh các chuỗi vòng tuổi từ các cây gỗ khác nhau, nhà nghiên cứu có thể xác định tuổi của các mẫu gỗ mà không cần sự đo lường trực tiếp.
Do mỗi khu vực lại có môi trường sống khác nhau nên phương pháp Dendro muốn chính xác hơn thường được kết hợp với phương pháp đồng vị carbon.
Chừng nào cây còn sống, nó còn hấp thụ đồng vị phóng xạ 14 C (carbon phóng xạ) có trong bầu khí quyển Trái đất thông qua quá trình quang hợp. Khi chết, cây sẽ không hấp thụ được carbon phóng xạ nữa. Đồng vị này phân rã với chu kỳ bán rã là 5730 năm.
Sau đó, phương pháp đo trong phòng thí nghiệm có thể được sử dụng để xác định lượng carbon phóng xạ vẫn còn chứa trong một vòng thân cây cụ thể. Từ đó được tính toán số tuổi gần đúng của cây trong chu kỳ bán rã đã biết.
