Theo một báo cáo của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) công bố ngày hôm qua (12/6), các cường quốc hạt nhân đang tích cực hiện đại hóa và mở rộng kho vũ khí của họ trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng.
Tổ chức cố vấn này ước tính rằng tính đến tháng 1 năm 2023, Nga, Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan, Triều Tiên và Israel có tổng cộng 12.512 đầu đạn hạt nhân, với 9.576 đầu đạn được lưu trữ trong kho dự trữ quân sự để sẵn sàng đưa vào sử dụng trong tương lai – tăng 86 đầu đạn so với một năm trước đó.
Báo cáo cũng tuyên bố rằng tính đến tháng 1, Nga và Mỹ - hai nước sở hữu gần 90% vũ khí hạt nhân của thế giới - lần lượt có 1.674 và 1.770 đầu đạn được triển khai. Năm ngoái, Nga có khoảng 1.588 đầu đạn trong khi Mỹ có 1.744, SIPRI cho hay.
Nhóm chuyên gia cố vấn lưu ý rằng “quy mô kho vũ khí hạt nhân tương ứng của họ… dường như vẫn tương đối ổn định vào năm 2022, mặc dù tính minh bạch về lực lượng hạt nhân đã giảm ở cả hai quốc gia” sau khi bùng nổ chiến sự ở Ukraine.
Trong suốt cả năm, kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc đã tăng từ 350 đầu đạn lên 410, SIPRI ước tính, đồng thời cho biết thêm rằng vào cuối thập kỷ này, Bắc Kinh “có thể có ít nhất số tên lửa đạn đạo liên lục địa ngang với Mỹ hoặc Nga”.
Ở những nơi khác, Vương quốc Anh được cho là sẽ không tăng kho vũ khí của mình vào năm 2022, mặc dù số lượng đầu đạn của nước này dự kiến sẽ tăng lên trong những năm tới. Trong khi đó, Pháp vẫn tiếp tục chương trình phát triển hạt nhân, trong khi Ấn Độ và Pakistan dường như đang mở rộng kho vũ khí hạt nhân của họ, báo cáo cho hay.
Triều Tiên được cho là đang ưu tiên cho chương trình hạt nhân của mình và ước tính đã lắp ráp được khoảng 30 đầu đạn hạt nhân. SIPRI cho biết thêm, Israel, quốc gia không công khai thừa nhận sở hữu vũ khí hạt nhân, cũng được cho là đang hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của mình.
Nhóm chuyên gia cố vấn cũng chỉ ra sự xói mòn của cấu trúc kiểm soát vũ khí toàn cầu trong bối cảnh xung đột Ukraine, lưu ý đến quyết định của Washington trong việc đóng băng đối thoại ổn định chiến lược với Nga và việc Moscow đình chỉ Hiệp ước START mới năm 2010, trong đó đặt giới hạn đối với kho vũ khí hạt nhân của Mỹ và Nga.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã công bố động thái này vào tháng 2, chỉ ra việc các cường quốc phương Tây từ chối cho phép thanh tra các cơ sở hạt nhân của họ. Tuy nhiên, ông xác nhận rằng Moscow sẽ tiếp tục tuân thủ các giới hạn của thỏa thuận đối với các đầu đạn được triển khai.
Với việc Nga đã đình chỉ hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân cuối cùng với Mỹ và thực tế các nước đang chạy đua tăng cường kho vũ khí hạt nhân của mình, cộng đồng quốc tế không tránh khỏi lo ngại về nguy cơ xung đột hạt nhân.
Mới đây, hồi đầu tháng, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan đã có phát biểu khẳng định Mỹ sẵn sàng “tham gia các cuộc thảo luận kiểm soát vũ khí song phương với Nga và Trung Quốc mà không cần điều kiện tiên quyết”.
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ cũng nói rằng Washington sẵn sàng tuân thủ các giới hạn cốt lõi được đặt ra bởi hiệp ước START mới năm 2010, trong đó đặt ra giới hạn về số lượng đầu đạn chiến lược được triển khai bởi hai nước, “miễn là Nga cũng làm như vậy”.
Nga hoan nghênh đề nghị của Mỹ trong việc tổ chức đàm phán về vũ khí hạt nhân, nhưng muốn thấy các đề xuất cụ thể từ Washington, Thư ký Báo chí Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết.