Có những thứ xung quanh chúng ta, dù có vẻ như chỉ là đồ thừa, nhưng thực ra lại rất quý giá. Đó là trường hợp của một tảng đá có trọng lượng gần 10kg, có ngoại hình không có gì nổi bật, được tìm thấy ở Mỹ.
Vào năm 1988, khi Mona Sirbescu, một nhà địa chất tại Đại học Trung tâm Michigan (CMU), tình cờ ghé thăm một trang trại ở làng Edmore, thuộc bang Michigan, Mỹ. Tại đây, vị chuyên gia này bị hấp dẫn bởi một tảng đá có hình dạng kỳ quặc, được chủ nhà dùng làm vật chặn cửa nhà kho. Mona Sirbescu lập tức kiểm tra sơ bộ hòn đá, phát hiện có nhiều điểm bất thường nên nằng nặc đòi chủ nhà cho phép mình mang đi để tiến hành phân tích. Vì nghĩ đây chỉ là vật vô giá trị, đã vứt lăn lóc trong xó suốt mấy thập niên nên chủ nhà dễ dàng cho phép.
Một khối đá nặng 10kg, được phát hiện ở Mỹ, hóa ra là một thiên thạch lớn nhất mà khoa học biết đến, nhưng lại được dùng cho một mục đích rất bình thường trong 80 năm. Ảnh: CMU
Sirbescu tiến hành phân tích tảng đá, và phát hiện ra nó có thể là một thiên thạch sắt-niken, với hàm lượng niken rất cao, chiếm khoảng 12%. Chuyên gia này cho rằng đây chính là một trong những thiên thạch lớn nhất từng được ghi nhận ở Michigan, có giá trị rất lớn về mặt tiền bạc và khoa học.
Đến lúc này, David Mazurek, người sở hữu tảng đá, cũng thể hiện sự bất ngờ. Ông cho biết, mình mua lại cả trang trại từ một gia đình khác. Khối đá này đã được dùng làm vật chặn cửa suốt bao nhiêu năm nay mà không ai biết giá trị thật sự của nó.
Mazurek kể lại rằng, người chủ cũ của trang trại cho biết vào những năm 1930, giữa đêm nọ, họ nghe thấy một tiếng nổ rất lớn xuất hiện ở khu đất công trường nằm trong diện tích trang trại. Vụ nổ này gây ra “một mớ lộn xộn”, tất cả đồ vật xung quanh đều trở thành phế thải.
Khi thu dọn bãi đất, người ta thấy một hố lớn, nằm trong hố là khối đá xù xì, có hình thù kỳ lạ này. Tuy nhiên, điều kỳ lạ là trong suốt 80 năm, không một ai biết về giá trị của nó, và tảng đá vẫn tiếp tục được chủ trang trại mang đi sử dụng như một vật chặn cửa.
Cuối cùng, Mazurek đã bán thiên thạch của mình cho Cung thiên văn Abrams của Đại học Bang Michigan, với giá 75.000 USD (tương đương 1,82 tỷ đồng). Dẫu vậy theo chuyên gia địa chất, giá trị thực của tảng đá có thể cao hơn nhiều so với vậy.
Một phát hiện tương tự cũng từng xuất hiện vào năm 2015, khi ông David Hole, một người dân ở thị trấn Maryborough, đem theo máy dò kim loại đến khu công viên gần đó với mong muốn tìm được vàng. Ông tìm thấy một tảng đá lạ, nặng 17 kg và mang nó về nhà. Tuy nhiên, ông Hole không thể nào chẻ tảng đá bí ẩn này bằng bất kỳ công cụ nào. Ông còn thử dùng axit để làm tan tảng đá, nhưng cũng không có kết quả.
Sau nhiều năm, ông rất ngạc nhiên khi biết được mình đã tìm thấy một trong những thiên thạch hiếm nhất từng xuất hiện trên trái đất.
Thiên thạch siêu hiếm hiện nằm ở Bảo tàng MELBOURNE.
Trong quá trình kiểm tra, nhà địa chất học Dermot Henry của Bảo tàng Melbourne cho rằng tảng đá của ông Hole chính là một thiên thạch, dựa vào những lỗ nhỏ trên bề mặt tảng đá. Và kết quả kiểm tra sau đó hoàn toàn khẳng định dự đoán của chuyên gia Úc. Báo cáo đăng trên chuyên san Proceedings of the Royal Society of Victoria cho hay các nhà nghiên cứu phải dùng cưa kim cương mới cắt được tảng đá, hiện được gọi là Thiên thạch Maryborough.
Dù vẫn chưa xác định nguồn gốc của thiên thạch và thời gian nó đến trái đất, các nhà nghiên cứu cũng đưa ra một số giả thuyết, ví dụ như nó có thể bắt nguồn từ vành đai tiểu hành tinh giữa sao Hỏa và sao Mộc. Một kết quả giám định đồng vị đã đưa ra ước tính Thiên thạch Maryborough đã đến trái đất từ 100 đến 1.000 năm trước.
Dĩ nhiên, giá trị của nó cao gấp nhiều lần vàng ròng, vượt xa kỳ vọng của ông Hole.
(Tổng hợp)
