Bộ Công an mới đây có báo gửi Thủ tướng về các bất cập trong quy định pháp luật liên quan đến căn hộ du lịch (Condotel), biệt thự du lịch và văn phòng kết hợp lưu trú (Officetel).
Bộ Công an dẫn số liệu của Hiệp hội bất động sản Việt Nam (VNREA) cho biết, hiện cả nước có khoảng 83.000 condotel, hơn 28.000 biệt thự du lịch, hơn 12.600 phòng khách sạn, hơn 15.600 căn shophouse… tập trung chủ yếu tại Hà Nội, TP.HCM, Quy Nhơn, Bình Thuận, Khánh Hòa, Đà Nẵng, Kiên Giang, Quảng Ninh…Ngoài ra có khoảng 16.523 căn hộ văn phòng kết hợp lưu trú, tập trung chủ yếu tại Hà Nội và TP.HCM.
Bộ Công an phản đối chuyển đổi căn hộ Condotel thành nhà ở
Theo Bộ Công an hoạt động đầu tư, kinh doanh, mua bán, chuyển nhượng các loại hình bất động sản trên diễn ra dưới nhiều hình thức phức tạp, nhưng quy định pháp luật liên quan chưa đầy đủ, tồn tại nhiều bất cập gây khó khăn cho công tác quản lý Nhà nước, rủi ro cho người mua, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh kinh tế, an ninh trật tự.
Theo Bộ Công an, bất cập là chưa xác định rõ đối tượng được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản là Condotel, biệt thự du lịch. Cụ thể, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) đã hướng dẫn xác định đất xây dựng Condotel, Officetel, biệt thự biển là đất thương mại, dịch vụ. Các căn này có đủ điều kiện chuyển nhượng theo Luật Kinh doanh BĐS.
Tuy nhiên, Bộ TNMT chưa hướng dẫn rõ việc giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản Condotel, Officetel, biệt thự du lịch sẽ được cấp cho chủ đầu tư dự án hay cho từng căn hộ. Trường hợp cấp cho từng người mua trong dự án sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp về an ninh, trật tự trong quản lý vận hành tòa nhà, quản lý hoạt động đầu tư kinh doanh căn hộ; quản lý, thu hồi dự án khu hết thời hạn sử dụng đất của dự án.
Bộ Công an nêu thực trạng hiện nay một số địa phương như Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu đang rà soát, đề xuất chuyển đổi mục đích sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản Condotel cho người mua, dần hợp thức hóa các Condotel, biệt thự du lịch thành nhà ở, gây áp lực hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội phát sinh nhiều vấn đề phức tạp về an ninh kinh tế, an ninh trật tự.
Việc chưa rõ ràng trong cấp sổ loại hình này cũng ảnh hưởng tới việc thế chấp tài sản vay vốn ngân hàng, nguy cơ mất an toàn hệ thống tín dụng do hầu hết dự án Condotel đều được chủ đầu tư thế chấp ngân hàng. Trường hợp cấp sổ đỏ cho từng căn hộ sẽ phát sinh việc thế chấp quyền sở hữu tài sản để vay vốn tại các ngân hàng khác nhau, như vậy sẽ có tình trạng một tài sản sử dụng làm tải sản đảm bảo cho nhiều lần tại nhiều ngân hàng.
Bộ Công An điểm mặt chủ đầu tư dự án Condotel "thất hứa" với khách hàng
Tại báo cáo này, Bộ Công an cũng chỉ ra là quy định về kinh doanh Condotel, Officetel, biệt thự du lịch còn nhiều bất cập, chưa cụ thể dẫn đến rủi ro cho người mua.
Luật Kinh doanh BĐS năm 2014 quy định 2 loại hình kinh doanh BĐS là kinh doanh BĐS có sẵn và kinh doanh BĐS hình thành trong tương lai. Tuy nhiên, quy định điều kiện kinh doanh BĐS hình thành trong tương lai còn lỏng lẻo, chưa rõ vai trò của cơ quan quản lý Nhà nước trong việc quản lý hoạt động kinh doanh BĐS hình thành trong trương lai là căn hộ Condotel, biệt thự du lịch…
Bộ Công an cho rằng, việc mua bán loại hình BĐS này diễn ra rất phức tạp, nhiều địa phương không quản lý được hoặc buông lỏng. Nhiều chủ đầu tư mở bán Condotel, Officetel khi chưa đủ điều kiện, rủi ro cho người mua, nhất là không thực hiện được cam kết với người mua đã phát sinh tranh chấp, phức tạp về an ninh trật tự.
Bộ Công an dẫn chứng vừa qua một số doanh nghiệp bất động sản đã thông báo tạm dừng chi trả lợi nhuận cho khách hàng mua căn hộ Condotel theo cam kết. Cụ thể, Công ty cổ phần đầu tư phát triển và xây dựng Thành Đô ra thông báo chấm dứt cho người mua căn hộ du lịch tại dự án Cocobay Đà Nẵng với lý do doanh nghiệp khó khăn về mặt tài chính.
Kiến nghị không phát triển thêm dự án Condotel, biệt thự du lịch
Từ thực trạng trên, Bộ Công an kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng khẩn trương nghiên cứu, sửa đổi Luật Kinh doanh bất động sản. Trong đó quy định cụ thể tên gọi, hình thức quản lý, kinh doanh, cho thuê đối với Condotel, biệt thự du lịch, Officetel…Phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hoàn thiện quy định về quản lý, vận hành các tòa nhà hỗn hợp trên cơ sở đó, hoàn thiện quy định pháp luật cho công trình xây dựng hỗn hợp, đa chức năng, đa sở hữu.
Bộ Công an kiến nghị Thanh tra Chính phủ vào cuộc thanh tra việc triển khai các dự án Condotel, biệt thự du lịch, Officetel tại một số địa phương phát triển nhiều loại hình bất động sản này.
Bộ TNMT nghiên cứu sửa đổi quy định về phân loại đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với các loại hình bất động sản mới để các địa phương có sơ sở thực hiện; không hợp thức hóa các dự án Condotel, biệt thự du lịch, Officetel thành nhà ở.
Đặc biệt, Bộ Công an kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Thanh tra Chính phủ thanh tra việc triển khai các dự án Condotel, biệt thự du lịch, Officetel tại một số địa phương phát triển nhiều loại hình bất động sản trên, phát hiện sai phạm đề xuất xử lý.
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương không tăng cường quản lý Nhà nước từ khâu quy hoạch, cấp phép sử dụng đật, cấp phép xây dựng đến việc quản lý linh doanh, vận hành… Trước mắt, không phát triển thêm dự án Condotel, biệt thự du lịch, không hợp thức các loại hình này thành nhà ở.