Biệt kích khét tiếng Hezbollah đổ bộ Syria
Theo Foreign Policy, kể từ khi xung đột Israel-Hamas nổ ra hôm 7/10, đã có lo ngại cho rằng Iran có thể phát động cuộc tấn công đa mặt trận nhằm vào Israel thông qua mạng lưới các lực lượng ủy nhiệm của họ.
Cho tới nay, phần lớn sự chú ý đang đổ dồn vào nhóm vũ trang Hezbollah ở Lebanon - lực lượng ủy nhiệm lâu đời nhất và nguy hiểm nhất của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).
Tuy nhiên, trên thực tế, Iran còn có nhiều lực lượng ủy nhiệm đáng gờm ở Syria và Iraq, có thể làm bùng nổ mặt trận thứ 3 chống Israel, ngoài hai mặt trận đang diễn tiến nóng là Gaza và Lebanon.
Sau sự kiện ngày 7/10, chỉ huy Lực lượng tinh nhuệ Quds của IRGC Esmail Qaani - người chịu trách nhiệm quản lý mạng lưới lực lượng ủy nhiệm của Iran - đã nhiều lần tới Syria để phối hợp với các nhóm đồng minh đóng tại đây và tại nước láng giềng Iraq.
Biệt kích Radwan của Hezbollah. Ảnh: ynetnews
Sau các chuyến đi của ông Qaani, hơn 40 cuộc tấn công bằng tên lửa/máy bay không người lái (drone) đã được các đồng minh của Iran phát động nhằm chống lại lực lượng Mỹ hoạt động ở Syria và Iraq. Mục tiêu của họ là thử "lằn ranh đỏ" của Mỹ, đồng thời chủ động kiểm soát lộ trình leo thang xung đột.
Song song với những cuộc tấn công này, đã có các báo cáo cho biết lực lượng ủy nhiệm của IRGC ở Syria bắt đầu cơ động về phía biên giới Israel. Truyền thông Syria cũng đưa tin, đơn vị biệt kích khét tiếng Radwan của Hezbollah đã đến Syria trong tháng 10 và được triển khai tới sát Israel.
Tuy nhiên, dấu hiệu rõ ràng nhất về vai trò không thể thiếu của mặt trận Syria trong chiến dịch leo thang đa mặt trận của IRGC nhằm chống lại Israel mới chỉ bộc lộ rõ khoảng 3 tuần trước. Đó là vào ngày 22/10, khi ông Qaani tới miền nam Syria và thành lập một "phòng tác chiến liên hợp" mới cho IRGC và các lực lượng ủy nhiệm hoạt động dọc cao nguyên Golan.
2 cánh quân trang bị hạng nặng tham chiến
Iran có thể điều tiết việc sử dụng lực lượng ủy nhiệm dựa trên những bước tiến mà Israel đạt được trong chiến dịch chống lại Hamas ở Dải Gaza. Khi Israel áp đảo hơn, mức độ phản ứng từ "trục phản kháng" của IRGC sẽ tăng lên. Điều này sẽ bộc lộ rất rõ nếu Hamas đứng trước nguy cơ bị đánh bại ở Gaza. Các nhóm được Tehran hậu thuẫn ở Iraq và Syria sẽ đóng vai trò quan trọng trong luồng phản kháng này.
Trong số các nhóm đồng minh của Iran trên khắp Syria, có 2 lực lượng do IRGC thành lập được trang bị vũ khí hạng nặng. Ngay từ khi ra đời, hai lực lượng này đã được trang bị và huấn luyện đặc biệt để nhắm mục tiêu vào Israel, đó là Sư đoàn (Shiite Afghanistan) Fatemiyoun và Lữ đoàn (Pakistani Shiite) Zainabiyoun.
Các tay súng thuộc Sư đoàn Fatemiyoun. Ảnh: Viện Trung Đông
Theo Long war Journal, Lực lượng Quds của IRGC đã thành lập Lữ đoàn Fatemiyoun với thành viên là những người Shiite Afghanistan vào năm 2013 để chiến đấu hỗ trợ chính quyền Tổng thống Syria Bashar al Assad, nhưng dưới danh nghĩa bảo vệ các đền thờ của người Hồi giáo Shiite. Hai năm sau, các thành viên chủ chốt của Fatemiyoun cùng truyền thông Iran loan tin lữ đoàn này đã được thăng cấp lên sư đoàn.
Bên cạnh đó, các nhóm vũ trang từ Iraq được cho là đã có mặt tại Lebanon. Đây dường như là cách để thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah giảm bớt gánh nặng cho nhóm này trong bối cảnh hiện nay.
Đối với cả IRGC và Hezbollah, một cuộc tấn công chống lại Israel từ mặt trận Syria hoặc Iraq có thể sẽ là lựa chọn thích hợp hơn cả vào thời điểm mà bất cứ sự can thiệp nào của Hezbollah cũng sẽ gây nguy hiểm cho vị thế của họ ở Lebanon.
Các tay súng thuộc Lữ đoàn Zainabiyoun. Ảnh: Arab News
Do đều đóng quân ở Syria nên cả Fatemiyoun và Zainabiyoun đều không có những gánh nặng tương tự như Hezbollah. Vì vậy, sự can thiệp của họ có ít rủi ro hơn đối với Tehran.
Từ quan điểm quân sự, việc Fatemiyoun và Zainabiyoun tham gia chống Israel cũng gây ra ít mất mát hơn so với sự can thiệp của Hezbollah vào cuộc chiến hiện nay.
Hezbollah là lực lượng "quý giá nhất" của IRGC trong khu vực, được trang bị vũ khí cực kỳ tinh vi.
Do đó, IRGC sẽ thấy dễ dàng hơn khi dùng Fatemiyoun và Zainabiyoun làm "bia đỡ đạn", thay vì gây tổn hại đến nhóm vũ trang "tiêu chuẩn vàng" của họ ở Lebanon.
Chính vì những lý do này, Foreign Policy cho rằng, không nên bỏ qua mặt trận Syria và Iraq khi đánh giá mối đe dọa từ cuộc tấn công đa mặt trận nhằm vào Israel. Trước đó, các nhà hoạch định chính sách đã liên tục bỏ qua và đánh giá thấp tư tưởng của IRGC, cũng như mạng lưới lực lượng ủy nhiệm của họ.
Với việc các chiến binh Fatemiyoun và Zainabiyoun cơ động về phía biên giới Israel, sẽ là một sai lầm nghiêm trọng nếu tiếp tục đánh giá thấp mối đe dọa này. Những gì tưởng chừng chỉ là tuyên truyền cách đây gần 1 thập kỷ có lẽ giờ đây đã đến gần với thực tế hơn rất nhiều.