Thứ nhất, trong báo cáo soát xét, kiểm toán viên đưa ra ý kiến ngoại trừ đối với việc đánh giá khả năng thu hồi của tổng các khoản phải thu từ các bên liên quan với số tiền 5.601 tỷ đồng.
HAGL cho biết nguyên nhân chủ yếu là do các bên liên quan đang vận hành nhiều dự án kinh doanh khá đa dạng như bất động sản, trồng trọt, chăn nuôi với khối tài sản đa dạng, trong đó nhiều dự án đang trong giai đoạn đầu tư xây dựng cơ bản nên chưa tạo ra lợi nhuận và dòng tiền thặng dư, rất khó khăn cho việc xác định giá trị tài sản và dòng tiền trả nợ cho Tập đoàn.
Thứ hai, kiểm toán viên có nhấn mạnh đến các yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của Tập đoàn, dựa trên yếu tố nợ ngắn hạn vượt quá tài sản ngắn hạn 5.429 tỷ đồng và đã vi phạm một số điều khoản của các khoản trái phiếu.
Theo Hoàng Anh Gia Lai, trong 5.429 tỷ đồng chênh lệch nợ ngắn hạn của Tập đoàn vượt quá tài sản ngắn hạn, thì có khoản nợ phải trả ngắn hạn khác đối với CTCP Ô tô Trường Hải (Thaco) thông qua cá nhân ông Đoàn Nguyên Đức với số tiền là 1.557,5 tỷ đồng, đây là khoản tiền mượn tạm và đã được hoàn trả trong tháng 8 năm 2018 từ nguồn trái phiếu chuyển đổi.
Theo thỏa thuận Đầu tư và Hợp tác toàn diện thì trái chủ là Thaco cam kết sẽ chuyển đổi gói trái phiếu này thành vốn vào ngày đáo hạn là ngày 3 tháng 8 năm 2019.
Số chênh lệch còn lại sẽ được nhóm Công ty dùng nguồn thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh để bổ sung. Cụ thể, mảng cây ăn trái, trong 6 tháng đầu năm 2018, doanh thu từ hoạt động kinh doanh trái cây đạt 1.871 tỷ đồng.
Tập đoàn đang tiếp tục đẩy mạnh khai thác những loại cây đến tuổi thu hoạch, đem loại doanh thu cao như thanh long, chuối. Trong những năm sắp tới, những loại cây có giá trị kinh tế cao như xoài, bơ, sầu riêng... đến tuổi khai thác sẽ đem lại cho Tập đoàn nguồn thu tăng mạnh.
Mảng cao su, Tập đoàn tiếp tục chăm sóc đợi đến khi giá cao su khả quan sẽ khai thác. Tại thời điểm 30/06/2018, Tập đoàn đã trồng được 49.916 ha cao su, trong đó đã khai thác là 20.129 ha.
Dự kiến, trong những năm sắp tới, khi diện tích cao su đến tuổi khai thác được đưa vào thu hoạch ngày càng nhiều, Tập đoàn sẽ có nguồn thu lớn từ hoạt động kinh doanh này.
Đối với vấn đề Tập đoàn đã vi phạm một số điều khoản của các khoản vay và trái phiếu tại các ngân hàng, tại thời điểm lập BCTC bán niên 2018 được soát xét, Tập đoàn đã được một số ngân hàng xác nhận không thu nợ trước hạn đối với các khoản vay bị vi phạm và Tập đoàn vẫn tiếp tục làm việc với các ngân hàng còn lại về việc điều chỉnh các điều khoản đã vi phạm của các hợp đồng vay và tài sản thế chấp có liên quan.
Bên cạnh đó, ngày 03/08/2018, Thaco đã ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược với Công ty để đầu tư vào mảng nông nghiệp và bất động sản.
Theo đó, Thaco cam kết sẽ thu xếp cơ cấu lại các khoản nợ vay (khoảng 14.000 tỷ đồng); huy động vốn đầu tư vào việc chăm sóc diện tích trồng cây ăn trái đã có; phát triển và mở rộng diện tích trồng cây ăn trái (dự kiến trong hai năm 2019 và 2020 sẽ tăng diện tích trồng cây ăn trái lên 30.000 ha với các loại cây như chuối, thanh long, bưởi da xanh.); đầu tư trồng 5.000 ha cây dược liệu phục vụ chiết xuất và chế biến nguyên liệu cung ứng cho các công ty dược liệu, sản xuất các loại thực phẩm chức năng và thức uống; và tiếp tục đầu tư giai đoạn 2 của dự án Myanmar.
Ngoài ra, vào ngày 16/08/2018, cổ đông của HAG L đã thông qua phương án chào bán cổ phiếu riêng lẻ (phát hành 185 triệu cổ phiếu, giá 7.200 đồng/cổ phiếu) năm 2018 của Công ty.
Nếu phương án phát hành thành công sẽ đem lại cho HAGL nguồn tiền lớn trong tương lai giúp Công ty cơ cấu lại tài chính, giảm nợ vay, đảm bảo khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn, giảm bớt rủi ro tài chính của HAGL.
Cũng trong giải trình, HAGL đã nêu ra nguyên nhân dẫn đến chênh lệch giữa kết quả kinh doanh lũy kế từ đầu năm tại báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ Quý II và kết quả kinh doanh tại báo cáo tài chính bán niên 2018 đã được soát xét.
Tăng giá vốn hàng bán trong kỳ do trích lập thêm dự phòng giảm giá hàng tồn kho (chủ yếu là giảm giá trị đàn bê do giá thị trường giảm so với cùng kỳ năm 2017) 13,7 tỷ đồng.
Tăng thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) hoãn lại 24 tỷ đồng do kiểm toán tính lại thuế TNDN hoãn lại liên quan đến chi phí lãi vay vốn hóa trên báo cáo tài chính hợp nhất theo tỷ lệ khấu hao vường cây. Vì vậy, làm tăng khoản lỗ thuộc về cổ đông Công ty mẹ thêm 23,5 tỷ đồng.