Bí mật giúp Microsoft, công ty đã bỏ lỡ cuộc cách mạng về trình duyệt, vẫn đứng top 3 thế giới về giá trị thị trường

Năm 2015, trình duyệt IE tròn 20. Nhưng Microsoft không tổ chức sinh nhật mà quay sang đón nhận một trình duyệt mới là Microsoft Edge đầy non trẻ, và đưa ra tuyên bố từ bỏ IE với toàn thế giới.

Ngày gã khổng lồ công nghệ Mỹ buông tay đứa con cưng hoàn toàn không còn xa. Microsoft mới đây đã thông báo rằng họ sẽ ngừng hỗ trợ hoàn toàn trình duyệt IE kể từ ngày 15/6/2022. IE, trình duyệt từng làm nên vinh quang của Microsoft, sắp chính thức kết thúc.

Trong lịch sử kinh doanh toàn cầu, Internet Explorer là một huyền thoại, nhưng quá trình hình thành nó lại gây ra khá nhiều tranh cãi.

Nó được sinh ra không phải để "giúp đời", mà là nhằm tấn công trình duyệt có tên Netscape Navigator. Kể từ khi ra mắt vào năm 1994, Netscape đã chiếm hơn 70% thị trường trình duyệt toàn cầu trong vòng chưa đầy một năm.

Thời điểm đó, kiểm soát thị trường trình duyệt tương đương với kiểm soát một lối đi quan trọng để vào Internet, điều mà Microsoft không thể chấp nhận đối thủ chiếm hữu. Bill Gates đã tập hợp một nhóm kỹ sư của Microsoft, và trên cơ sở mua mã nguồn của Spyglass Mosaic, đã cho ra đời thế hệ Internet Explorer đầu tiên chỉ trong vòng vài tháng.

Trong một năm sau, Microsoft và Netscape bắt đầu một cuộc cạnh tranh giống như chạy đua vũ trang cho các trình duyệt tương ứng của họ.

Đối mặt với việc trình duyệt Netscape đã chiếm hơn 70% thị phần, Bill Gates đã tung ra một nước cờ lớn, đó là "chọn một trong hai". Ông thông báo rằng trình duyệt IE và hệ điều hành Windows sẽ được bán kèm theo gói và cung cấp miễn phí cho người dùng.

Đối với tất cả người sử dụng Windows là hệ điều hành, kể từ khi hệ thống đi kèm với một trình duyệt miễn phí là IE, họ không còn cần thiết phải tải về hay mất công cài đặt trình duyệt tương tự của Netscape.

Rõ ràng là Microsoft đã sử dụng sự độc quyền của mình trong phát triển hệ điều hành để giảm bớt số lượng khách hàng của Netscape. Tình hình cuộc chiến trình duyệt thay đổi đột ngột theo hướng có lợi cho đối thủ, khiến Netscape buộc phải rút lui và khởi kiện Microsoft vào tháng 5/1998.

Mặc dù Microsoft đã bị thẩm phán liên bang Mỹ phán quyết là có hành vi độc quyền và thậm chí phải đối mặt với nguy cơ bị chia tách, nhưng đã quá muộn đối với Netscape bởi thị trường vốn thuộc về nó đã mất đi. Vào tháng 11/1998, Netscape được AOL mua lại với mức định giá 4,2 tỷ USD.

Microsoft đã bị kỳ thị vì hành vi bắt nạt và độc quyền của mình, nhưng cuối cùng thì tập đoàn này cũng đã thống trị được thị trường trình duyệt như họ mong muốn. Đến năm 2003, thị phần của trình duyệt IE trên thị trường toàn cầu đã đạt mức đáng kinh ngạc là 95%.

Có thể nói, trong lịch sử kinh doanh toàn cầu, chiến lược "lựa chọn một trong hai" đầu tiên và đạt được thành công rực rỡ chính là điều Microsoft đã đạt được vào năm 1996.

Nhưng trong sân chơi dành cho một người, động lực chạy đua không có đối thủ dường như là vô nghĩa. Microsoft, sau đó đã làm chậm tốc độ cải tiến và nâng cấp cho trình duyệt Internet Explorer.

Năm 2001, IE6 lên mạng. Trong 5 năm liên tiếp sau khi IE6 xuất hiện, Microsoft chỉ cung cấp các bản cập nhật vá lỗi bảo mật cơ bản cho nó. Sự lãng quên trong thời gian dài này đã khiến Internet Explorer dần tụt hậu so với tốc độ thay đổi công nghệ trong thế giới kinh doanh, đồng thời khiến nó ngày càng bị chỉ trích nhiều hơn về mặt bảo mật và khả năng tương thích.

Lấy ví dụ, IE6 không tương thích với các tiêu chuẩn web mới nhất, nên để tạo ra các trang web giao diện đẹp, lập trình viên cần viết thêm các mã tương thích dành riêng cho IE. Chính vì vậy, trong cộng đồng các nhà phát triển, IE6 được gọi là "cơn ác mộng của lập trình viên".

Nhiều lỗ hổng của IE và hành động phản hồi chậm chạp của Microsoft tạo cơ hội cho các đối thủ cạnh tranh. Trong vòng 10 năm sau khi IE6 ra đời, nhiều đối thủ mạnh như Mozilla Firefox, Google Chrome, Apple Safari nối tiếp nhau ra đời.

Đối thủ mạnh nhất là trình duyệt Google Chrome, ra đời năm 2008. Nó gần như đứng ở phía đối lập với IE: an toàn, nhanh chóng, các sự cố xảy ra cũng không gây nguy hiểm cho toàn bộ hệ thống và hỗ trợ nhiều loại tiêu chuẩn web mới.

Quan trọng hơn, Google đã tạo mã nguồn mở cho Chrome, tức là trong dự án Chromium của Google, mã nguồn của trình duyệt là mở và bất kỳ ai cũng có thể thêm hoặc xóa trên cơ sở mã nguồn hiện có. Hiện tại, nhiều trình duyệt trên thế giới, đều phát triển dựa trên dự án Chromium.

Với hiệu suất vượt trội về mã nguồn mở, chức năng và bảo mật, Chrome nhanh chóng ăn mòn thị phần của IE.

Năm 2012, thị phần trình duyệt IE lần đầu tiên bị Chrome vượt mặt. Năm 2015, thị phần của IE lần đầu tiên giảm xuống dưới 20%. Tính đến ngày hôm nay, khi Microsoft thông báo sẽ chấm dứt dịch vụ trình duyệt Internet Explorer, thị phần của nó chỉ còn chưa đầy 2%.

Ngược lại, thị phần hiện tại của Chrome đã vượt quá 65%, tiếp theo là Safari, chiếm thị phần khoảng 10%. IE rõ ràng đã trở nên không quan trọng trong thị trường trình duyệt toàn cầu ngày hôm nay. Mặc dù Microsoft Edge mới mà Microsoft đang cố đẩy mạnh đã chiếm khoảng 8% thị phần, nó thực ra cũng sử dụng nhân Chromium của Google.

Nhưng liệu việc IE bị Chrome đánh bại có đồng nghĩa rằng ngày tận thế của Microsoft đã đến? Sự thực hóa ra không phải như vậy. Giá trị thị trường của Microsoft đã tăng hơn gấp đôi trong hai năm qua, lên gần 2.000 USD, đứng trong top 3 công ty hàng đầu thế giới theo giá trị thị trường.

Vậy Microsoft đã làm điều này như thế nào? Giám đốc điều hành hiện tại của Microsoft, Satya Nadella, đã có câu trả lời cho câu hỏi này trong cuốn sách "Làm mới" xuất bản năm 2019.

"Làm mới" là cuốn sách có tên tiếng Anh là Hit Refresh. Chúng ta không xa lạ với từ "Refresh", và mọi người thường sử dụng tính năng Refresh khi thao tác trên máy tính hoặc điện thoại di động.

Làm mới là việc loại bỏ những thứ không hoàn chỉnh trên cơ sở vứt bỏ những thứ cũ kỹ. Và đây là những gì Microsoft đang làm, không phải hoàn toàn phá bỏ quá khứ, mà đang cố gắng tạo ra một bước đột phá trên lĩnh vực mới.

Cái gọi là "chiến lược làm mới" của Microsoft thực chất là gì? Nó không phải là phát triển một trình duyệt tiên tiến hơn Chrome, mà là thực hiện một sự thay đổi chiến lược lớn để chuyển hóa cốt lõi của Microsoft sang một chiến trường mới, đó là nghiên cứu và phát triển các công nghệ quan trọng như điện toán đám mây, thực tế hỗn hợp, và điện toán lượng tử.

Microsoft đang áp dụng một chiến lược ngược đời là chuyển trọng tâm hoạt động kinh doanh của mình từ hệ điều hành và phần cứng, nơi có quy mô lớn và doanh thu đáng kể, sang các mảng kinh doanh ít trưởng thành hơn.

Hướng về các công nghệ tương lai, Microsoft đang cố gắng xây dựng trải nghiệm máy tính với sự trợ giúp của công nghệ thực tế hỗn hợp, kết hợp thế giới kỹ thuật số và không gian vật lý nơi mà người dùng đang đứng. Khi đó, bản thân tầm nhìn sẽ là một bề mặt điện toán, nơi mà dữ liệu hay ứng dụng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu bạn muốn.

Gã khổng lồ này cũng đang cố gắng vượt qua những giới hạn của Định luật Moore thông qua tính toán lượng tử, qua đó đạt được một bước đột phá mang tính cách mạng về sức mạnh tính toán.

Có thể nói, Microsoft đang nói lời từ biệt với IE, nhưng cũng đang viết nên một câu chuyện tái sinh đầy thú vị. Việc nó từ bỏ hoàn toàn trình duyệt IE giống như cách một người đang cởi bỏ một chiếc áo hoàn toàn lỗi thời và không cần thiết.

Không có chiến lược kinh doanh nào là vĩnh cửu, không có chiến thắng nào là vĩnh viễn, không có sản phẩm nào là bất tử, không có đội nhóm nào là bất khả chiến bại. Chỉ có một cách duy nhất để đứng số một thị trường, là làm mới, làm mới và không ngừng làm mới.

Thời đại của IE sắp kết thúc, nhưng Microsoft đang có trong tay một hợp đồng mới của cuộc đời.

Tham khảo Sina