Các nhà khoa học vừa có một câu đố hóc búa sau khi một ngân hà "quái vật" khổng lồ bỗng nhiên vụt tắt và mọi thứ trở nên tối đen. Đó là một mạng lưới sao có tên XMM-2599 đã tồn tại từ 12 tỉ năm về trước, khi vũ trụ sơ khai mới chỉ 1.8 tỉ năm tuổi.
Ngân hà "quái vật" bỗng nhiên vụt tắt
Nó đã sinh ra một số lượng sao khổng lồ chỉ trong một thời gian ngắn và sau đó đột nhiên dừng lại. Tốc độ và cái chết không thể giải thích này chính là một câu đố bí ẩn mà nó để lại cho các nhà thiên văn học.
Ngân hà XMM-2599. Ảnh: Space
Đây là một ngân hà bất thường ngay từ khi sinh ra và không giống với bất cứ mô hình nào từng tồn tại vì những buổi đầu sơ khai của vũ trụ, nó đã là một ngân hà khác biệt.
"Thậm chí trước khi vũ trụ 2 tỉ năm tuổi thì XMM-2599 đã hình thành một số lượng khổng lồ với hơn 300 tỉ Mặt Trời, biến nó thành một ngân hà siêu khổng lồ", Benjamin Forrest - nhà khoa học dẫn đầu nhóm nghiên cứu cho hay.
"Đáng chú ý hơn, XMM-2599 còn sản sinh ra hầu hết các ngôi sao trong một thời gian ngắn 1 cách điên cuồng khi vũ trụ chưa tròn 1 tỉ năm tuổi, và sau đó bỗng trở nên bất hoạt khi vũ trụ mới chỉ 1.8 tỉ năm tuổi.
Các nhà khoa học vẫn chưa thể giải thích làm thế nào ngân hà này được hình thành và rất nhanh chóng ngừng hoạt động. Điều này thách thức những hiểu biết của chúng ta về việc vũ trụ sơ khai đã tồn tại như thế nào cũng như hiểu biết về việc cách các ngôi sao hình thành và chết.
Ngân hà XMM-2599 không giống bất cứ ngân hà nào!
"Trong kỷ nguyên này, rất ít ngân hà ngưng việc hình thành các ngôi sao nhưng ngân hà XMM-2599 là một ngoại lệ", giáo sư vật lý và thiên văn học Gillian Wilson làm việc tại Đại học California - Riverside cho biết.
Nhà nghiên cứu Gillian Wilson (trái) và Benjamin Forrest. Ảnh nguồn: I. Pittalwala, UC Riverside
Không những thế, bà còn cho hay rằng việc tồn tại những siêu ngân hà có kích thước lớn như XMM-2599 là rất hiếm trong kỷ nguyên sơ khai của vũ trụ.
"Điều gì làm cho XMM-2599 trở nên thật thú vị và thật ngạc nhiên là nó đã không hình thành sao nữa, có lẽ bởi vì nó ngừng sản sinh nhiên liệu hay hố đen của nó đã bắt đầu hoạt động" - Wilson nói.
Nó đã hình thành hơn 1.000 Mặt Trời có kích thước bằng với Mặt Trời của chúng ta mỗi năm, đó là một tốc độ nhanh đến khó tin so với bất cứ ngân hà nào được biết đến (Ngân Hà của chúng ta chỉ sản sinh khoảng 1 Mặt Trời mỗi năm!).
Bởi vì các ngân hà có khoảng cách rất xa chúng ta nên nó được phát hiện từ một khoảng thời gian khi mà vũ trụ còn rất trẻ. Điều đó có nghĩa là ngày nay, nó có thể đã trở thành một thứ gì đó rất khác biệt so với lúc đầu.
"Chúng tôi phát hiện ra XMM-2599 khi nó đã ngừng hoạt động, chúng tôi không biết hiện nay nó sẽ trở thành như thế nào. Chúng tôi biết nó không thể mất đi khối lượng, điều gì đã xảy ra quanh nó", Wilson nói.
Ngân hà XMM-2599 rất khác biệt so với phần còn lại. Ảnh: Astrobitácora
Nhóm nghiên cứu hy vọng việc sử dụng trang thiết bị công nghệ cao như thiết bị quan sát quang phổ từ Máy quang phổ đa đối tượng mạnh mẽ của Đài thiên văn Keck, Hawaii, Mỹ sẽ khám phá ra những phát hiện mới về ngân hà này và có thể trả lời những câu hỏi bí ẩn xung quanh nó.
Marianna Annunziatella - nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Đại học Tufts (Mỹ) nói: "Chúng tôi sử dụng Keck để mô tả và các định trạng thái tự nhiên của nó tốt hơn, từ đó giúp chúng tôi hiểu làm thế nào mà ngân hà quái vật hình thành và chết".
Nghiên cứu trên được hỗ trợ bởi các khoản tài trợ từ Quỹ khoa học quốc gia và NASA và kết quả được công bố trên Tạp chí vật lý thiên văn.
Bài viết được dịch từ nguồn: Livescience, Independent, Space