Nhà lãnh đạo phe cựu hữu Italy Matteo Salvini không giấu giếm sự ủng hộ đối với nước Nga khi khẳng định mình là một người bạn tốt của Điện Kremlin. Ông gọi các lệnh trừng phạt Moscow là "điên rồ" và miêu tả Tổng thống Vladimir Putin là "một trong những nguyên thủ vĩ đại nhất" trên thế giới.
Tuy nhiên trong tuần này, mối quan hệ của đảng ông với Nga đang trở thành tâm điểm sau khi một đoạn ghi âm tại một sảnh khách sạn tại Moscow bị tiết lộ. Trong đó, một đồng minh thân cận của ông Salvini bị cho là đang thảo luận về cách bơm tiền tài trợ từ Nga vào ngân sách đảng Lega Nord.
Cho tới giờ, vẫn chưa có bằng chứng cho thấy thỏa thuận trên đã hoàn thành hoặc có liên hệ trực tiếp tới ông Salvini. Tuy nhiên, bản ghi âm do BuzzFeed đăng tải đã làm dấy lên những câu hỏi về liệu Lega Nord có vi phạm luật chính trị Italy hay không – cũng như mối quan hệ giữa Nga và một trong những đảng dân túy mạnh nhất châu Âu đang ở mức độ nào.
Theo tờ The Washington Post, một số thành viên đối lập Italy muốn Quốc hội mở cuộc điều tra. Các cựu Thủ tướng Italy cho rằng, ông Salvini đang nợ mọi người một câu trả lời thích đáng.
Tổng thống Vladimir Putin (phải) trong một bữa tiệc vào tuần trước tại Rome có sự tham dự của Phó Thủ tướng Italy Matteo Salvini, Thủ tướng Giuseppe Conte (ảnh: Getty)
Đoạn ghi âm được cho là kéo dài 75 phút, ghi lại cuộc gặp gỡ giữa ba người Italy và ba người Nga tại khách sạn Metropol ở Moscow. Nó được công bố chỉ hai tháng sau khi một đoạn ghi âm bí mật khác hé lộ nhà lãnh đạo đảng cực hữu Áo đang đề nghị đưa ra các hợp đồng chính phủ để đổi lấy tài trợ hoặc đầu tư từ Nga.
Vụ scandal tại Áo đủ chấn động để khiến chính phủ nước này sụp đổ, tuy nhiên, giới phân tích nhận định, Salvini không dễ bị thương tổn như vậy. Các đảng đối lập tại Italy khá yếu ớt trong khi chính trị gia 46 tuổi có tiềm lực chính trị mạnh mẽ. Các chính sách chống nhập cư của ông đã đưa Lega Nord trở thành đảng phái được ủng hộ nhất Italy. Đối tác liên minh của Salvini, Phong trào 5 Sao, có quan hệ tốt với Moscow.Hiện các nhà lãnh đạo 5 Sao vẫn tránh chỉ trích Salvini trong vụ rò rỉ ghi âm. Hôm thứ năm (11/7), Thủ tướng Italy Giuseppe Conte tuyên bố, ông "tin tưởng" Salvini.
Về phía Salvini, ông không ngừng tìm cách thúc đẩy người dân Italy – vốn không có nhiều hoài nghi về các ý định của Nga như những nước châu Âu khác, tiến tới hoàn toàn công nhận Moscow như một đối tác.
"Khả năng vụ việc này làm tiêu giảm sức mạnh của Salvini là vô cùng nhỏ", ông Massimiliano Panarari, một giáo sư chính trị học tại Đại học Luis Guido Carli, Rome nhận xét.
Mặc dù chưa đưa ra những phát biểu cụ thể, nhưng ông Salvini khẳng định, mình "chưa bao giờ nhận một đồng rúp, một đồng euro, một đồng USD hoặc một lít rượu vodka nào từ Nga". Ông cũng cho biết, mình sẽ khởi kiện BuzzFeed.
Trong đoạn ghi âm, cố vấn của ông Salvini, Gianluca Savoini cùng với hai người Italy chưa rõ tên tuổi, đang nói về một thỏa thuận năng lượng: một trong số đó, một công ty dầu mỏ Nga sẽ bán nhiên liệu cho tập đoàn năng lượng Italy Eni, với tiền giao dịch đi qua khâu trung gian và một phần trong số đó được chuyển vào ngân quỹ của Lega Nord. BuzzFeed ước tính, số tiền có thể lên tới 65 triệu USD trong hơn một năm.
Thông cáo của tập đoàn Eni nhấn mạnh, họ "không đời nào tham gia và những giao dịch phục vụ cho việc gây quỹ các đảng phái chính trị".
Ông Salvini không có mặt trong cuộc gặp gỡ, nhưng lại được đề cập tới khá nhiều trong đoạn ghi âm. Thậm chí một người Nga còn gọi ông là "Trump của châu Âu".
Cuộc gặp diễn ra vào tháng 10/2018. Vào thời điểm đó, nhà lãnh đạo Lega Nord đang có mặt tại Moscow, và có bài phát biểu trước một nhóm các doanh nhân Italy về các thiệt hại mà lệnh trừng phạt Nga gây ra cho nền kinh tế Italy.
Tờ L'Espresso đưa tin, cũng nhân dịp này, ông Salvini đã gặp ông Dmitry Kozak, Phó Thủ tướng Nga và là một đồng minh thân cận của Tổng thống Putin.
Trong đoạn ghi âm, ông Savoini được cho là đã nói "châu Âu đang thay đổi" và "một châu Âu mới phải thân với Nga".
Ông Savoini không đảm nhiệm vài trò chính thức nào trong chính phủ Italy hoặc đảng Lega Nord, nhưng ông thường được coi là một đặc phái viên của Salvini với Moscow. Savoini là Chủ tịch Hiệp hội Văn hóa Lombardy-Nga. Facebook nhóm này từng đăng tải hình ảnh hai ông Salvini và Savoini tới Moscow. Theo trang BuzzFeed, ông Savoini có mặt trong phái đoàn ăn tối với Tổng thống Putin khi nhà lãnh đạo tới thăm Rome vào tuần trước.
Hai phóng viên Stefano Vergine và Giovanni Tizian của tờ L'Espresso cũng đã tiến hành điều tra về các liên hệ của Savoini với Moscow hồi tháng Mười. Hôm thứ năm, Tizian cho hay, mình đã có mặt tại sản khách sạn lúc đó – "chỉ cách vài bàn" – khi ông Savoini gặp gỡ những người Nga. Tizian đánh giá, cuộc gặp diễn ra nơi công cộng có lẽ là do Savoini cảm thấy rất thoải mái tại Moscow.
Giống như chính phủ Italy, Salvini cố gắng duy trì quan hệ tốt với cả Washington và Moscow. Nhưng ông lại thường giữ im lặng trong các vấn đề mà giới phân tích và nhiều chính trị gia phương Tây quan ngại, đặc biệt là cáo buộc Nga can thiệp vào bầu cử.
Năm 2017, đảng Lega Nord của Salvini đã ký một hiệp định hợp tác với đảng cầm quyền Nước Nga thống nhất. Các dấu hiệu về mối quan hệ thân thiện giữa Salvini và Putin rõ ràng đến nỗi, năm ngoái tỷ phú George Soros từng công khai bày tỏ nghi ngờ liệu Salvini có được Điện Kremlin tài trợ hay không.
Vào thời điểm đó, Salvini đã phủ nhận mọi cáo buộc và tuyên bố, sự thán phục của ông dành cho Tổng thống Putin hoàn toàn là thật lòng.