Năm 2012 có thể coi là thời điểm đen tối nhất của Coca-Cola tại Việt Nam. Ngoài việc lỗ lũy kế tới 3.768 tỷ đồng (trong khi tổng vốn đầu tư đến lúc đó chỉ là 2.950 tỷ đồng), công ty này còn dính nghi án chuyển giá. Vào đúng thời điểm đó, một sự thay đổi “nhỏ” đã diễn ra, Coca-Cola Việt Nam thay đổi Tổng giám đốc. Việc thay đổi nhân sự cấp cao này lẽ ra là rất bình thường với một công ty nước ngoài nhưng thời điểm đó tại Coca-Cola Việt Nam là một bước ngoặt.
Thực chất, công ty này không chỉ thay đổi CEO mà còn thay đổi cả chủ sở hữu. Trước đó, công ty mang tên Coca-Cola có chủ sở hữu tại Việt Nam là một tập đoàn của Nam Phi. Trên khắp thế giới, Tập đoàn Coca-Cola (Mỹ) không trực tiếp kinh doanh ở nhiều quốc gia mà chủ yếu bán “nước cốt” (nguyên vật liệu đầu vào) cho các đối tác đóng chai.
Riêng tại Việt Nam, do đối tác đóng chai làm ăn bết bát và còn gây ảnh hưởng đến uy tín của thương hiệu nên Tập đoàn của Mỹ đã mua lại cổ phần để tái cấu trúc và trực tiếp kinh doanh. Tuy nhiên, đây là những chi tiết mà công ty tại Việt Nam không hề công bố.
Cùng với việc thay chủ sở hữu và CEO, hoạt động của Coca-Cola Việt Nam có sự thay đổi rõ rệt. Đầu tiên là việc nhà ăn và toilet ở các nhà máy của công ty này được xây dựng lại với tiêu chuẩn quốc tế - đó là chỉ đạo quan trọng đầu tiên của vị CEO người Ấn Độ - Vamsi Mohan. Khẩu phần bữa ăn trưa của công nhân cũng được tăng lên, còn chất lượng được kiểm soát đúng theo chuẩn của Mỹ.
Đội ngũ bán hàng của Coca-Cola được giải phóng khỏi việc ghi chép và đống giấy tờ lộn xộn mà thay bằng một chiếc iPad kết nối 3G, với tất cả các chỉ thị, dữ liệu, báo cáo đều online. Hàng chục nghìn chiếc tủ lạnh trị giá nhiều triệu USD cũng được công ty này đầu tư mới để đặt tại các điểm bán lẻ trên khắp đất nước. “Sản phẩm của Coca- Cola phải uống lạnh mới ngon”, Vamsi Moban nói ngắn gọn về “quyết định triệu đô” của mình.
Và một thay đổi quan trọng khác là công ty này chi hàng triệu USD để cử hàng trăm nhân viên Việt Nam ra nước ngoài đào tạo các khóa học về quản lý của tập đoàn. Chỉ một thời gian không lâu sau đó, Coca-Cola Việt Nam có hàng nghìn nhân viên nhưng chỉ còn 2 người nước ngoài là CEO và Giám đốc tài chính. Sau 3 năm kể từ khi Vamsi Mohan tới Việt Nam, Coca-Cola xoá hết khoản lỗ luỹ kế 3.768 tỷ đồng.
Một kết quả khác là Coca-Cola liên tục được lọt vào danh sách những công ty có môi trường làm việc tốt nhất Việt Nam. Hàng trăm nhân viên trước đây từng rời công ty để sang nơi làm việc mới đã quay trở lại bởi bầu không khí mới…
Vũ Thanh Trúc vào làm việc tại Coca-Cola được gần 3 năm khi công ty này đã có những bước thay đổi ngoạn mục. Thế nhưng, sự hấp dẫn với Trúc không đến từ mức thu nhập cao hơn mà từ những triết lý phát triển bền vững mà công ty này thực hiện.
“Là một ‘diver’ (một người yêu thích môn lặn biển-PV), mình hiểu rất rõ tác hại với môi trường của rác, chai nhựa thải ra biển. Ở Việt Nam chưa có nhiều người quan tâm đến điều này nhưng Coca-Cola đã ý thức rất rõ và có những chương trình để thay đổi điều đó: sự phát triển bền vững của môi trường. Đây là điều mà mình rất thích”, Trúc cho biết.
Cô gái 8x hiện là Trưởng phòng Truyền thông và phát triển bền vững của Coca-Cola còn bổ sung, điều khiến công ty này hấp dẫn hơn là văn hoá trao quyền cho nhân viên, giúp họ có rất nhiều không gian cho sáng tạo. Đặc biệt, với việc đi tiên phong trong digital marketing, những chuyên viên truyền thông 8x như Vũ Thanh Trúc cảm thấy mình có một môi trường rất phù hợp để phát triển.
Vũ Thanh Trúc (bên trái) - Trưởng phòng Truyền thông và phát triển bền vững của Coca-Cola Việt Nam.
Với Bùi Đinh Thăng – một trong số ít người gắn bó với phòng marketing nhiều năm (nơi nhiều người không trụ quá 1 năm), văn hoá trao quyền ở Coca-Cola không chỉ ở không gian sáng tạo. Chàng trai 8x giờ đã là Customer Marketing Manager cho biết: “Bạn sẽ được phép thử, được phép thất bại và thành công trên những kinh nghiệm của mình”.
Khi mới chỉ là nhân viên, Thăng được lãnh đạo tin tưởng giao triển khai dự án lớn: mở rộng thị trường nông thôn. Với việc được trao quyền quyết định cùng các nguồn lực, Thăng cùng đồng nghiệp đã thực hiện thành công việc đưa các sản phẩm Coca-Cola hiện diện khắp các vùng quê.
Thế nhưng, Coca-Cola không chỉ có việc trao quyền để thành công. Bà Lê Từ Cẩm Ly, Giám đốc Đối ngoại và Pháp lý Coca-Cola Đông Dương bổ sung: “Không có ai ở đây mất việc vì thất bại với dự án của mình cả, đó cũng là nhân tố khuyến khích mọi người thử nghiệm cái mới, đón nhận thử thách và làm cho môi trường làm việc tại Coca-Cola luôn trẻ trung”.
Tại Coca-Cola, thế hệ 8x (Millennials) như Thăng, Trúc thuộc nhóm nhân sự chiến lược cho sự phát triển. Bà Huỳnh Thị Ngọc Trúc, Giám đốc nhân sự Coca-Cola Việt Nam (một 7x) cho biết: “Millennials chính là thành công sống còn của công ty trong hiện tại và tương lai. Họ năng động, có khả năng và nhạy bén. Họ có tính tự chủ cao trên con đường sự nghiệp của mình. Vì thế, nếu chúng ta tạo điều kiện để họ phát triển trên con đường mà họ đã vạch ra và phù hợp với định hướng của công ty, chúng ta sẽ có những người lãnh đạo rất trẻ, rất giỏi”.
Trong cuộc trò chuyện với báo Trí thức trẻ về môi trường làm việc tại Coca-Cola Việt Nam, bà Lê Từ Cẩm Ly- Giám đốc Đối ngoại và pháp lý khu vực Đông Dương nhấn mạnh: “Chúng tôi là một công ty Việt Nam, chỉ có thương hiệu và chất lượng sản phẩm của Mỹ thôi”, đồng thời tổng kết “Global brand, local stand”. Trong khi đó, ông Vamsi Mohan (cựu CEO Coca-Cola Việt Nam) tiết lộ: “Việt Nam sẽ có CEO Coca-Cola người bản địa trong vài năm tới” và điều này thể hiện yếu tố “local stand” rất mạnh mẽ.
Tại công ty này, yếu tố văn hoá Mỹ chiếm ưu thế và có những ảnh hưởng khác biệt. Ở khối văn phòng, tất cả đều làm việc trong không gian mở, không ai có phòng riêng, trừ CEO. Thêm nữa, ở đây không có hệ thống thứ bậc theo thâm niên mà mọi người đều được đánh giá căn cứ vào kết quả công việc và “chiến công” được tạo ra.
Việc trao đổi, thảo luận cũng thường diễn ra đúng… kiểu Mỹ và nhân viên có quyền góp ý, thảo luận thoải mái với lãnh đạo mà không lo bị trù dập. Những điều này tạo cơ hội rất lớn cho các bạn trẻ, đặc biệt là thế hệ Millenials mà Coca-Cola Việt Nam tập trung phát triển.
Hiện tại, Coca-Cola vẫn ở vị trí thứ 3 về thị phần trong ngành nước giải khát không cồn ở Việt Nam (sau Pepsi và Tân Hiệp Phát) và điều này không giống với vị trí của họ trên toàn thế giới (số 1). Tuy nhiên, xét về môi trường làm việc, thương hiệu này đã vượt hẳn lên 2 đối thủ của mình trên bảng xếp hạng của Anphabe năm 2017.
Trong giai đoạn phát triển mới, việc cải thiện môi trường làm việc tại Coca-Cola Việt Nam không chỉ hướng vào những nhân tố nội bộ mà còn là việc hỗ trợ cho sự phát triển bền vững của cộng đồng. Thành công trong việc áp dụng công nghệ số để phục vụ khách hàng (đặc biệt trong công tác bán hàng), công ty này đã tổ chức các chương trình đào tạo, hỗ trợ các DNVVN, phụ nữ… về số hoá trong kinh doanh với triết lý “không để ai bỏ lại phía sau trong thời đại 4.0”.
Đặc biệt, trong chiến lược phát triển bền vững của mình Coca-Cola còn tập trung vào các mục tiêu trọng điểm về nước sạch, nâng cao chất lượng sống cho cộng đồng, quản lý rác thải nhựa và tái chế. Công ty này đã cùng các đối tác phát động sáng kiến “Zero Waste to Nature” (Tạm dịch: Không xả thải ra thiên nhiên) hướng đến việc giải quyết các vấn đề phát sinh từ chất thải nhựa và xây dựng lộ trình để hình thành và thúc đẩy các mô hình kinh doanh bền vững…
Về quản lý nguồn nước và bảo tồn hệ sinh thái, Coca-Cola đã hợp tác cùng WWF trong dự án khu bảo tồm Tràm Chim, các dự án hợp tác với CEFACOM, … Trong đó, sáng kiến EKOCENTER đã cung cấp hơn 3 triệu lít nước sạch cho người dân tại 9 tỉnh/thành trên toàn quốc.
“Việc chung tay cùng thực hiện các dự án cho cộng đồng là một giá trị khác biệt, giúp cho các Coker cảm thấy tự hào hơn về công việc của mình tại đây”, bà Lê Từ Cẩm Ly chia sẻ.