Nga bất ngờ tìm thấy thỏa hiệp chung với Thổ Nhĩ Kỳ
Giới quan sát cho rằng, Tổng thống Nga Vladimir Putin đang trở nên mềm mỏng hơn trong việc giải quyết các vấn đề Syria vào thời điểm hiện tại.
Tổng thống Putin và Tổng thống Erdogan đã thống nhất cho một thỏa thuận phi quân sự và tạm dừng cuộc tấn công quy mô lớn nhằm vào phe đối lập Syria tại Idlib.
Tổng thống Erdogan và Tổng thống Putin. Ảnh: Getty Images
Sự mạo hiểm của Nga cũng phần nào định hình được kết quả của chiến tranh Syria. Tuy nhiên, ở giai đoạn cuối cùng của xung đột, Tổng thống Putin đang phải tính toán bằng việc hạn chế xung đột quân sự.
Một trong những thành tựu lớn nhất tại Syria cho đến lúc này là Nga có thể có được thành công nhất định ảnh hưởng tại Trung Đông với tầm ảnh hưởng lớn hơn và nhân vật chủ lực ở khu vực này.
Giới quan sát cho rằng, Moscow giờ đây không còn thụ động so với Washington mà thay vào đó là tỏ ra thận trọng với các đồng minh của Mỹ.
Vào ngày 17/9, Tổng thống Putin và Tổng thống Erdogan đã thống nhất xây dựng khu phi quân sự tại tỉnh Idlib, Syria có sự giám sát của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và Nga. Đây là một bước ngoặt mà các nhà quan sát cho rằng Nga đã từng có ý định sớm hơn nhằm hậu thuẫn chính quyền Tổng thống Assad chiếm lại Idlib.
Các chuyên gia nhận định, hoàn toàn không đúng khi cho rằng Tổng thống Putin bị ảnh hưởng lo ngại từ cảnh báo cứng rắn của Tổng thống Erdogan về một cuộc chiến đẫm máu và do đó, phải thực hiện kế hoãn binh này. Trong tình huống tương tự, kể từ khi chính quyền Assad lấy lại Aleppo vào năm 2016 với sự hỗ trợ từ Nga, Tổng thống Putin đã lờ đi một cảnh báo tương tự như vậy.
Nhiều giờ sau khi hiệp định Idlib được thông báo, Bộ Quốc phòng Nga cho biết, tối 17/9, một máy bay quân sự của Nga chở 14 người đã bị bắn rơi trong một cuộc tấn công từ phía Israel nhằm vào tỉnh Latakia, Syria.
CNN trích dẫn nguồn thông tin từ chính quyền Mỹ cho biết, lực lượng không quân của chính quyền Assad đã bắn rơi máy bay. Chiếc máy bay Il-20 được cho là đã bị nhắm trúng bởi một tên lửa do chính Nga sản xuất và được các lực lượng thân Tổng thống Bashar al-Assad phóng đi.
Chỉ vài giờ sau khi chiếc máy bay Nga bị mất tích, Moscow đã công khai chỉ trích Israel, gọi những gì xảy ra là “khiêu khích” và “hành động thù địch”. Phía Nga cáo buộc, Israel đã sử dụng chiếc Il-20 làm lá chắn khi tấn công thành phố Latakia, Syria.
“Những hành động vô trách nhiệm của quân đội Israel đã dẫn tới việc 15 quân nhân Nga bị thiệt mạng. Điều này không hề tuân theo tinh thần hợp tác giữa Nga và Israel. Chúng tôi có quyền đưa ra đáp trả tương xứng”, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov nói.
Bất ngờ từ sự điềm đạm của Nga?
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu đã có cuộc điện đàm căng thẳng với lãnh đạo đồng cấp Israel và tuyên bố sẽ có phản ứng đáp trả. Tuy nhiên, kết qua vào ngày 18/9, Tổng thống Putin dường như muốn cố gắng giảm đi căng thẳng trong buổi họp báo. Mặc dù ông Putin có cho biết là đã phê duyệt tuyên bố của Bộ Quốc phòng Nga nhưng Tổng thống Nga lại hạn chế đưa ra cáo buộc cho Israel.
Tổng thống Vladimir Putin cũng phủ nhận thông tin vụ việc giống như việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi máy bay chiến đấu của Nga vào năm 2015. Vào thời điểm đó, quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ và Nga căng thẳng leo thang cùng với các trừng phạt kinh tế của Nga nhằm vào Thổ Nhĩ Kỳ. Trong một cuộc điện đàm, ông Putin chỉ đơn thuần kêu gọi Israel nên tuân thủ thỏa thuận giảm xung đột.
Các chuyên gia đặt ra câu hỏi: “Liệu có phải Tổng thống Putin đang trở nên mềm mỏng hơn ở giai đoạn cuối của nội chiến Syria? Sự thay đổi này có thể ảnh hưởng đối với Mỹ?
Không giống như thời cựu Tổng thống Barack Obama, Tổng thống Trump không hề có chút do dự trong các cuộc tấn công nhằm vào Syria và được xem là cách đáp trả tương xứng. Ông Trump cũng tăng cường sự hiện diện quân sự Mỹ tại Syria và gần đây đồng ý sẽ giữ quân lính Mỹ ở lại Syria vô thời hạn. Các cảnh báo của Tổng thống Erdogan về một cuộc tấn công đẫm máu cùng với hậu quả nặng nề liên tục được ủng hộ từ Mỹ.
Tổng thống Putin luôn chú ý đến Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và Israel. Nga khó có thể đọ sức đối phó với 3 siêu cường này khi chỉ có thể tìm đồng thuận từ Iran và đồng minh Syria. Theo Bloomberg, Tổng thống Putin không hề mong muốn căng thẳng gần đây giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ sẽ tạo nên xung đột cho Syria.
Tại thế trận cuối cùng ở Idlib, Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ dường như đã là một phe. Việc cân bằng lực lượng liên tục thay đổi từ khi Nga tham gia vào chiến tranh Syria cách đây 3 năm.
“Tổng thống Trump có vẻ như là nhân vật quan trọng và trọng tâm cho sự thay đổi thế trận hiện tại”, các nhà quan sát cho biết.
Và thời điểm này, để có thể đạt được mục tiêu với chính quyền Tổng thống Assad, Tổng thống Putin cần phải thận trọng hơn bao giờ hết. Một mặt ông Putin có thể đã giành chiến thắng với thái độ sẵn sàng thỏa hiệp. Mặt khác, Nga luôn chỉ ra không hề yếu thế. Đây có thể là thời điểm khó khăn nhất cho Tổng thống Putin tại Syria kể từ năm 2015. Một chút thay đổi chiến lược phải chăng sẽ có một kết quả thuyết phục cho Nga và khẳng định ảnh hưởng của Moscow tại Trung Đông?