Cá voi sát thủ - orca - đây có lẽ là loài vật nhiều người đã từng nghe tên. Chúng sở hữu một vẻ ngoài khá hiền hòa, nhưng thực chất bên trong lại là những sát thủ cực kỳ khát máu, đôi khi còn nguy hiểm hơn cả cá mập trắng khổng lồ.
Có điều ít ai ngờ rằng thực chất có nhiều phân loài cá voi sát thủ khác nhau, được chia thành "loại" (Type) A, B, C, và D. Trong đó, Type D thuộc dạng cực kỳ hiếm, đến mức được gắn với cái danh "huyền thoại".
Và điều bất ngờ hơn nữa là mới đây, các nhà khoa học cho rằng họ đã tình cờ ghi lại được hình ảnh của phân loài siêu hiếm này ngoài tự nhiên. Cụ thể, các chuyên gia từ NOAA (Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ) cho biết họ đã ghi lại được hình ảnh của cá voi sát thủ loại D tại biển Cape Horn thuộc phía Nam Chile.
Trong nhiều năm, các bằng chứng về sự tồn tại của cá voi sát thủ loại D xuất hiện hết sức lẻ tẻ: từ những bức ảnh của du khách, cho đến những câu chuyện truyền miệng của các ngư dân. Như năm 1955, có báo cáo cho thấy sự xuất hiện của cá voi loại D tại bờ biển Paraparaumu của New Zealand.
Phải mãi đến năm 2015, các nhà khoa học tại NOAA mới có được thước phim đầu tiên về phân loài cá voi này, và nay mới đưa nó ra công bố. Ngoài ra thì mới đây, họ đã cùng tàu nghiên cứu Australis tiến đến gần chúng hơn, đủ để thu được 3 mẫu mô về nghiên cứu. Quá trình thu thập được thực hiện bằng phi tiêu cỡ nhỏ, không đủ khả năng gây tổn thương cho chúng.
Theo các thông tin ghi nhận, khoa học thực chất đã thu thập mẫu mô của loại cá voi này từ năm 1955, nhưng đến năm 2013 mới đem ra phân tích. Từ đó, chúng ta mới xác nhận được rằng cá voi sát thủ loại D thực sự khác biệt với 3 phân loài còn lại (về mặt di truyền). Chúng tách ra từ 390.000 năm trước.
Và nếu như 3 mẫu mô thu thập tại biển Cape Horn cũng trùng khớp với mẫu tại biển Paraparaumu năm 1955, chúng ta sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn về loài vật hiếm đến mức được xem là huyền thoại này.
"Chúng tôi thực sự rất háo hức mong chờ kết quả giám định gene," - trích lời nhà hải dương học Bob Pitman từ NOAA. Pitman là người đã nghiên cứu về cá voi sát thủ suốt 14 năm qua.
"Cá voi sát thủ loại D có thể là loài thú cỡ lớn duy nhất còn sót lại mà chưa được khoa học xác nhận trên hành tinh này."
Trong số 4 phân loài cá voi sát thủ, loại D có sự khác biệt rất lớn về ngoại hình. Chúng có cái đầu giống với các loài cá voi hoa tiêu - nghĩa là nhọn và hẹp. Răng của chúng nhỏ hơn đồng loại. Vệt trắng đặc trưng dưới mắt cũng nhỏ hơn.
Chúng cũng sống trong những môi trường nước cực kỳ khắc nghiệt - thường là vùng biển lạnh giá, biến động mạnh ngay phía bên ngoài vành đai Nam Cực.
4 loại cá voi sát thủ: Loại A là lớn nhất, săn cá voi mũi nhọn. B nhỏ hơn, màu da xám hơn, mắt to hơn, thường săn hải cẩu. C nhỏ nhất, có màu da xám và thường săn cá tuyết.
Trên thực tế, cả 4 loại cá voi hiện đang được xếp chung vào 1 loài duy nhất, đó là: Orcinus orca. Nhưng giờ đây, khoa học đang tự tin rằng mình sẽ có đủ thông tin để tách chúng ra thành các loài riêng biệt.