Ngày 12-11, tin từ UBND TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa cho biết đã nhận được báo cáo của UBND phường An Hưng về vụ việc chùa Quan Thánh (thuộc Khu di tích Quốc gia danh lam thắng cảnh núi An Hoạch) bị xâm hại, tô sơn mới.
Các tấm bia ma nhai và tượng người ở chùa Quan Thánh bị tô sơn mới
Theo báo cáo, "thủ phạm" gây ra sự việc trên chính là người trông coi chùa, bà Lê Thị T. (người địa phương). Bà T. giải trình rằng thời gian trông coi chùa Quan Thánh, thấy các tấm bia, linh vật bị mốc đen nên đã thuê thợ về sơn vẽ lại với số tiền 8 triệu đồng. Toàn bộ chi phí đều do bà T. tự bỏ ra.
Báo cáo của phường An Hưng nêu rõ tại chùa Quan Thánh có tổng 14 tấm bia ma nhai. Trong đó có 9 tấm bia đã sơn trước năm 2013. Đến năm 2019, các tấm bia này và 4 tấm bia còn lại tiếp tục bị sơn. Chỉ còn một tấm bia không bị sơn, vẽ.
Về tấm bia ma nhai bị khoan, đóng đinh sắt, bà T. cho biết, khoảng tháng 7-2021, bà tự ý thuê thợ dựng thêm một cột bằng kim loại rồi khoan lỗ trên bia ma nhai để gia cố phần mái che đã có từ trước.
Chữ cổ trên bia đá bị rơi khi người trông coi đền khoan, bắn sắt vào vách đá
Tất cả những việc làm của bà T. đều tự ý, không xin phép, hay báo cáo với chính quyền địa phương và cơ quan chức năng.
Trước đó, theo phản ánh, nhiều bài văn, thơ, hình khắc tượng người, các linh vật (voi, ngựa) tạc trên vách đá tại chùa Quan Thánh nằm trong Cụm di tích nghệ thuật và thắng cảnh núi An Hoạch (người địa phương quen gọi là núi Nhồi, phường An Hưng, TP Thanh Hóa) được Bộ VH-TT-DL công nhận là di tích quốc gia năm 1992, đã bị tô sơn mới, lòe loẹt đủ sắc màu, làm thay đổi yếu tố gốc vốn có của di tích.
Đáng nói, dù di tích bị xâm hại trong một thời gian dài, nhưng ông Nguyễn Đình Lợi, Phó chủ tịch UBND phường An Hưng, Trưởng ban Quản lý di tích của phường này, lại không hề hay biết mà cho rằng chùa Quan Thánh đã được sơn từ lâu và cũng chẳng biết ai tô sơn.
Lãnh đạo TP Thanh Hóa cùng cán bộ Sở VH-TT-DL tỉnh Thanh Hóa kiểm tra thực tế di tích
Ngay sau khi nắm bắt được thông tin, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo các phòng, ban phối hợp với UBND TP Thanh Hóa nhanh chóng vào cuộc xác minh, làm rõ sự việc.
Qua kiểm tra thực tế tại di tích chùa Quan Thánh, Thanh tra Sở VH-TT-DL Thanh Hóa ghi nhận, toàn bộ 12 tấm bia ma nhai, 3 bức dạng đại tự chữ Hán và hệ thống các pho tượng khắc trên vách đá phía ngoài và trong vòm hang, gồm: 3 tượng quan phía ngoài hang, 5 tượng quan phía trong; 2 tượng linh vật (voi, ngựa)... có từ thế kỷ XVI - XVII của di tích đã bị tô vẽ, phun, phủ sơn công nghiệp.
Toàn cảnh chùa Quan Thánh trên núi An Hoạch
Riêng tấm bia ma nhai niên đại Cảnh Hưng 47 (kích thước khoảng 70 cm x 8 cm đã bị khoan, chôn, đóng thanh sắt vuông vào giữa hai hàng chữ Hán, làm nứt, tách vỡ một phần mặt bia, mất một chữ Hán.
Sở VH-TT-DL Thanh Hóa đánh giá việc tự ý tô vẽ, sơn vào hệ thống hiện vật có niên đại thế kỷ XVI-XVII, khoan chôn sắt vào hiện vật bia thuộc di tích chùa Quan Thánh khi chưa được sự đồng ý của cấp có thẩm quyền đã làm sai lệch, hủy hoại, thay đổi yếu tố gốc của di tích, vi phạm nghiêm trọng Luật Di sản văn hóa.
Đồng thời, đề nghị lãnh đạo TP Thanh Hóa tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và xử lý, kỷ luật nghiêm đối với các cá nhân, tập thể có liên quan, đề xuất các giải pháp xử lý khắc phục các sai phạm nêu trên.