Tên lửa "bản sao"
Chỉ ít tuần sau khi Đài Loan (Trung Quốc) tiếp nhận những tổ hợp pháo phản lực cơ động cao M142 HIMARS đầu tiên từ Mỹ cùng tên lửa chiến thuật ATACMS, hình ảnh về các xe tải quân sự Trung Quốc cải biến thành "bản sao" HIMARS đã lan truyền. Điểm đặc biệt là chúng được sơn ngụy trang theo kiểu quân lực Đài Loan và có thể được vận hành từ xa, biến chúng thành mục tiêu "tiêu hao" trong các bài tập bắn đạn thật. Điều này phản ánh rõ sự chú trọng của Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) trong việc tăng độ chân thực cho các kịch bản giả định.
Những chiếc xe này dựa trên khung gầm xe tải 3 trục, gắn khoang lái bọc thép mô phỏng giống hệt HIMARS cùng bệ phóng sáu ống phía sau. Tuy nhiên, so với phiên bản gốc do Mỹ sản xuất, xe Trung Quốc nhẹ hơn, khả năng cơ động và tác chiến địa hình kém hơn nhiều.
Dù vậy, với vai trò huấn luyện và đóng giả lực lượng đối phương (OPFOR), mức độ mô phỏng như vậy là đủ để phục vụ diễn tập. Thậm chí, một số nguồn tin cho rằng các xe giả HIMARS còn được lắp thiết bị phát tia hồng ngoại nhằm tái tạo tín hiệu nhiệt của khí tài thật, giúp binh sĩ luyện kỹ năng nhận dạng và thử nghiệm hệ thống cảm biến.
Một đoạn video phát trên truyền hình Trung Quốc cho thấy ít nhất ba xe mô phỏng HIMARS đang tham gia huấn luyện. Giới quan sát cho rằng chúng không chỉ phục vụ mục đích thị uy mà còn nằm trong chương trình đối kháng toàn diện, qua đó PLA làm quen với việc xác định, theo dõi và "tiêu diệt" những mục tiêu chiến lược như HIMARS trên chiến trường.
Đòn đáp trả hiểm của Bắc Kinh
Sự xuất hiện của những "bản sao" này hoàn toàn không ngẫu nhiên. Chúng diễn ra đúng lúc Đài Loan lần đầu đưa HIMARS và ATACMS vào cuộc tập trận lớn nhất trong năm. Trong tình huống giả định, các hệ thống này được triển khai để chặn đứng đổ bộ, phá hủy căn cứ không - hải quân bị chiếm, đồng thời tung đòn đánh chính xác vào các cụm quân PLA bên kia eo biển.
HIMARS là vũ khí làm thay đổi cục diện chiến trường Ukraine khi cho phép Kiev tung ra các đòn tập kích chính xác ở khoảng cách 80 km với rocket dẫn đường GMLRS, hoặc mở rộng tầm tấn công tới 300 km bằng ATACMS.
Với bệ phóng sáu ống tiêu chuẩn, mỗi xe HIMARS có thể phóng loạt rocket trong vòng chưa đầy một phút rồi nhanh chóng cơ động rời vị trí, giảm tối đa nguy cơ bị phản pháo. Chính đặc tính "bắn - chạy" này khiến HIMARS được coi là cơn ác mộng với các đội hình cơ giới hay căn cứ hậu cần đối phương.
Đài Loan đã đặt mua 29 tổ hợp HIMARS, 84 tên lửa ATACMS và hơn 860 rocket dẫn đường từ Mỹ, trong đó lô hàng đầu tiên đã được bàn giao vào đầu năm 2025. Không dừng lại, Đài Bắc còn cân nhắc mua thêm 28 hệ thống để nâng tổng số lên 57, đủ sức triển khai thành nhiều tiểu đoàn pháo binh cơ động trên khắp hòn đảo. Những khí tài này được biên chế cho Lữ đoàn pháo binh 58 đóng tại Đài Trung, sát eo biển, nơi chúng có thể tấn công trực diện vào tuyến tập kết của PLA trong kịch bản xung đột.
Với mối nguy ấy, việc PLA chế tạo phiên bản mô phỏng HIMARS cho thấy rõ sự lo ngại. Thay vì tìm cách sở hữu vũ khí thật, điều bất khả thi do lệnh cấm vận, Trung Quốc chọn giải pháp dựng "quân xanh" giá rẻ để rèn luyện bộ đội, đồng thời thử nghiệm các hệ thống dẫn đường, radar và vũ khí chống pháo phản lực. Đây cũng là cách PLA mô phỏng toàn diện chiến tranh công nghệ cao, từ xác định mục tiêu, khóa bám cảm biến cho đến bài toán tiêu diệt hỏa lực tầm xa đối phương.
PLA từ lâu đã nổi tiếng với việc xây dựng các mô hình huấn luyện sát thực tế. Ở sa mạc Tân Cương, Trung Quốc từng dựng bản sao căn cứ Hải quân Mỹ với tàu sân bay lớp Gerald R. Ford để thử nghiệm tên lửa diệt hạm. Những công trình này cho phép binh sĩ luyện tập kịch bản chiếm đô thị, bảo đảm mọi tình huống chiến đấu đều được mô phỏng trước.
Với "HIMARS giả", PLA tiếp tục thể hiện chiến lược huấn luyện dựa trên tính chân thực cao, phản ánh chính xác mối đe dọa mà họ cho là nguy hiểm nhất hiện nay. Bắc Kinh hiểu rõ rằng HIMARS, với khả năng tấn công chính xác, cơ động nhanh và uy lực mạnh, là một thách thức lớn cho bất kỳ kế hoạch đổ bộ nào. Do đó, việc làm quen với khí tài này trong các cuộc tập trận từ sớm sẽ giúp Quân đội Trung Quốc có thêm lợi thế trong trường hợp có nguy cơ xung đột nổ ra.
Trong khi đó, Mỹ cũng không đứng ngoài cuộc chơi. Nếu chiến sự bùng phát, Washington dự kiến sẽ triển khai HIMARS của Thủy quân lục chiến tới các đảo phía tây nam Nhật Bản. Như vậy, HIMARS sẽ trở thành vũ khí trung tâm trong thế đối đầu ba bên.
Sự ra đời của các xe mô phỏng HIMARS không chỉ đơn thuần là chi tiết kỹ thuật trong huấn luyện. Bắc Kinh đang chuẩn bị cho tình huống xấu nhất và mỗi bản sao HIMARS chạy trên thao trường là một thông điệp gửi tới đối thủ.