4 tháng trước, trong trận "kinh điển" ở lượt về Liga mùa 2016-17, Barca cũng đã suy yếu rồi nhưng họ vẫn thắng Real 3-2 ngay ở Bernabeu trong đêm mà Messi "thần thông" đến mức mình anh "chấp" tất.

Nhưng rạng sáng nay, vẫn với đội hình không khác mấy so với những con người từng thắng Real ở Bernabeu hồi tháng 4 (trận đó Neymar cũng vắng mặt, không khác bây giờ khi anh đã tới PSG), Barca tỏ ra bất lực hoàn toàn trước đối thủ lớn của họ.

Vì Real giờ còn mạnh hơn cả thời điểm họ thua Barca 4 tháng trước? Có thể là vậy. Nhưng chính cách dùng người của Zidane cũng cho thấy Barca hiện tại đã suy yếu như thế nào. Madrid đã mất Ronaldo (treo giò), Bale, Isco (không đá), Casemiro (chỉ chơi 30 phút cuối trận) mà vẫn áp đảo đối thủ của họ gần như suốt trận đấu.

Điểm mạnh truyền thống của Barca trong thời kỳ họ thống trị Liga và Châu Âu là khả năng cầm bóng tốt nhưng hai bàn thua của họ ở trận siêu cúp lượt về này đều bắt nguồn từ những tình huống để mất bóng hoặc xử lý bóng lỗi. Bàn thua đầu tiên do pha phá bóng lên hết sức nửa vời của Samuel Umtiti, tạo cơ hội cho Asensio sút xa tuyệt đẹp.

Bàn thua thứ 2 xuất phát từ pha mất bóng bên cánh phải ngay phần sân nhà của cầu thủ Barca trước khi Marcelo căng ngang cho Benzema loại bỏ Umtiti rồi hạ gục Der Stegen. Cú sút dội cột dọc của Lucas Vazquez bên phía Madrid cũng bắt nguồn từ tình huống cầu thủ Barca để mất bóng sau khi bị áp sát rất nhanh từ phía sau ngay ở sân nhà.

Bàn thua quá sớm sau cú sút xa siêu hạng của Asensio khiến tinh thần thi đấu của Barca suy sụp hoàn toàn. Lần này thì Messi không thể "giải cứu" họ được nữa không phải vì bản thân anh thiếu quyết tâm hay sa sút phong độ mà toàn bộ các mắt xích xung quanh anh gần như không tồn tại trong khi Real Madrid lại quá đều, quá mạnh trong từng cá nhân lẫn lối chơi tập thể.

Ông Ernesto Valverde đã bố trí tới 5 tiền vệ nhưng tuyến giữa Barca tê liệt hoàn toàn. Họ tỏ ra quá chậm chạp, rời rạc và thiếu năng lượng nghiêm trọng nên không cầm bóng được bóng cũng không thể tranh chấp, đánh chặn tốt khiến Messi và Suarez phía trên bị cô lập và cực kỳ đói bóng.

Và vì không mấy khi được tiếp bóng nên họ vật vờ như những người vô hình. Hình ảnh quen thuộc xuyên suốt trận đấu là bóng trong chân cầu thủ Madrid và cứ mỗi lần họ lên bóng là khung thành Der Stegen lại có nguy cơ bị đe dọa. 

Sau nhiều năm thăng hoa và chiến thắng vô số, Barca đang ở thời kỳ xuống dốc không phanh mà với những con người hiện tại, chắc chắn ông Ernesto Valverde không thể giúp đội bóng hồi sinh.

Sự ra đi của Neymar có phải là đòn trí mạng khiến Barca thất bại ở siêu cúp Tây Ban Nha? Chắc chắn đó không phải là câu trả lời bởi với sức mạnh của Real lúc này thì dù có Neymar, Barca vẫn chắc chắn thua.

Vấn đề lớn của họ là không có một chính sách chuyển nhượng tốt để duy trì sự kế thừa về nhân sự ở trung tuyến để tạo nên tính liên tục và hiệu quả trong lối chơi. Khi Iniesta đã ở buổi xế chiều của sự nghiệp, Busquets sa sút và không có ai đóng vai trò cầm nhịp, phân phối bóng như Xavi ngày nào, lối chơi và sức mạnh truyền thống của Barca không thể phát huy.

Chừng nào vẫn còn loay hoay với các cuộc tìm kiếm nhân sự, không thể "tối ưu hóa" Messi và Suarez, Barca bình thường như bất kỳ đội bóng nào. Xét cho cùng thì những gì Barca đang trải qua cũng là chuyện bình thường trong bóng đá. Đội nào cũng phải tuân theo quy luật chu kỳ, chỉ khác là độ dài ngắn của giai đoạn thăng trầm khác nhau mà thôi.

Vụ mua Paulinho mới rồi được coi là thảm họa và giới chuyên môn có lí khi nghi ngờ tính đúng đắn của thương vụ này. Bởi khi Barca phải cầu viện tới một tiền vệ đã bị đẩy sang tận... Trung Quốc mà lối chơi lại không đúng với phong cách truyền thống của họ thì đó là dấu hiệu cho thấy họ vẫn đang bế tắc trong cuộc tìm kiếm lối ra cho cuộc khủng hoảng.

222 triệu euro bỏ túi từ vụ bán Neymar là số tiền khổng lồ nhưng trong bối cảnh khan hiếm ngôi sao sẵn có trên thị trường và giá chuyển nhượng cầu thủ leo thang chóng mặt, Barca càng không dễ tìm được đúng những người họ cần tìm và nếu họ có tìm ra thì mua được những người đó lại là thách thức nữa khi đội nào cũng tìm cách ép giá họ tới cực điểm.

Thực sự không ai dám tin Barca nâng cấp được đội ngũ bằng những thương vụ tốt (tài năng và phù hợp lối chơi) trong tương lai gần dù chắc chắn họ sẽ còn bổ sung lực lượng. Ernesto Valverde thật không may vì ông tiếp quản đội bóng đúng lúc người khổng lồ Catalunya đang hồi mạt vận.