Quốc hội Việt Nam gần đây đã phê chuẩn Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) và Hiệp định bảo vệ đầu tư EU-Việt Nam (EVIPA), nhằm loại bỏ gần 99% thuế hải quan giữa Việt Nam và EU trong 10 năm tới. Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ hai của EU trong số các nước ASEAN và EU là nhà nhập khẩu lớn thứ hai của Việt Nam. Theo ước tính chính thức của Việt Nam, EVFTA sẽ thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu sang EU thêm 44,37% vào năm 2030, so với kịch bản không có thỏa thuận.
Tuy nhiên, xuất khẩu của Việt Nam vẫn có thể phải đối mặt với các rào cản phi thuế quan như quy tắc xuất xứ và nguyên tắc phát triển bền vững, đó là những thiếu sót khó có thể giải quyết ngay trong ngắn hạn để đáp ứng yêu cầu của EU.
Cho đến nay, Việt Nam đã tham gia khoảng 20 hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương bao gồm EVFTA, Hiệp định toàn diện và tiến bộ về quan hệ đối tác xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Khu vực thương mại tự do Trung Quốc - ASEAN.
CPTPP, kể từ khi có hiệu lực vào năm 2019 dự kiến sẽ đóng góp 1,7 tỷ USD vào GDP Việt Nam vào năm 2035, tăng 1,32%, theo dữ liệu chính thức của Việt Nam. Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc - ASEAN cũng đã đóng góp rất lớn cho Việt Nam. Thương mại song phương giữa Trung Quốc và các thành viên ASEAN đã tăng gấp 10 lần từ 54,8 tỷ USD năm 2002 lên 587,9 tỷ USD trong năm 2018.
Dựa trên đà tăng trưởng mạnh mẽ của thương mại Trung Quốc - ASEAN, thương mại giữa Trung Quốc và Việt Nam đã đạt mức cao kỷ lục. Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong số các thành viên ASEAN vào năm 2019.
Sự lan rộng của Covid-19 đang góp phần thúc đẩy xu hướng đầu tư nước ngoài rời khỏi Trung Quốc. Nhưng liệu Việt Nam có đảm nhiệm vai trò của Trung Quốc? EU có nhân cơ hội để giảm sự phụ thuộc vào nền kinh tế của Trung Quốc? Liệu Trung Quốc có bị ảnh hưởng từ đó?
Câu trả lời là không, không và không. Thứ nhất, quy mô xuất khẩu của Trung Quốc lớn hơn nhiều. Việt Nam mới ghi nhận 260 tỷ USD xuất khẩu trong năm 2019. Trung Quốc báo cáo xuất khẩu 2,5 nghìn tỷ USD trong cùng năm đó. Và quan hệ thương mại của Trung Quốc và EU cũng sẽ không tách rời, Global Times nhận xét.
Trung Quốc và EU đã duy trì vai trò là đối tác thương mại và thị trường quan trọng từ các quan điểm thương mại và đầu tư. Ngày càng có nhiều quốc gia châu Âu tham gia vào các dự án của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) do Trung Quốc đề xuất , với một số người đã ký bản ghi nhớ với Trung Quốc về việc cùng nhau thúc đẩy BRI.
Ngoài ra, các chuyến tàu chở hàng Trung Quốc-Châu Âu đã tăng tần suất và khối lượng hàng hóa trong bối cảnh đại dịch. Bên cạnh hàng hóa có thể ổn định chuỗi cung ứng toàn cầu, các đoàn tàu cũng đã chuyển các vật liệu phòng chống đại dịch quan trọng đến châu Âu. Thay vì tách rời, theo Global Times, Trung Quốc và EU sẽ phát triển thành một liên minh chặt chẽ hơn với các lợi ích chung.
Mặc dù nền kinh tế Trung Quốc đã bị virus tấn công, nhưng các yếu tố cơ bản đầy hứa hẹn của nó vẫn không thay đổi, và hợp tác kinh tế giữa Trung Quốc và EU - cũng như với ASEAN - dự kiến sẽ phục hồi dần dần. Kiên quyết mở rộng và duy trì sự ổn định của chuỗi cung ứng công nghiệp toàn cầu luôn là mục tiêu của Trung Quốc.
