Nga liên tục khẳng định rằng hệ thống tên lửa đất đối không S-400 tiên tiến của mình – và nay là hệ thống S-500 Prometheus mới nhất – đã được nâng cấp với khả năng theo dõi và đánh bại các loại máy bay tàng hình. Đây là một tuyên bố đầy tham vọng, nhưng tính xác thực của nó đến nay vẫn là một ẩn số, theo National Security Journal.
Hệ thống phòng không S-500 của Nga thực sự tạo ra mối đe dọa đáng kể đối với các tiêm kích của Mỹ và đồng minh. Hệ thống này tích hợp mạng lưới kỹ thuật số đa nút tiên tiến và sử dụng radar tầm xa với độ chính xác cao. Những tính năng này cho phép S-500 phát hiện máy bay từ khoảng cách xa hơn và trên một dải tần số rộng hơn.
Tuy nhiên, việc phát hiện sự hiện diện của máy bay tàng hình bằng radar giám sát tần số thấp hoàn toàn khác với việc thiết lập đường đi của mục tiêu để khóa bắn bằng radar điều khiển hỏa lực. Các hệ thống S-500 tiên tiến có thể nhận biết "có vật thể lạ" xuất hiện, nhưng khả năng theo dõi liên tục và khai hỏa tiêu diệt một chiếc tiêm kích tàng hình vẫn là một dấu hỏi lớn.
Cuộc đối đầu giữa S-500 và máy bay tàng hình thế hệ 5 của Mỹ
Nếu các thông số kỹ thuật được công bố là chính xác, S-500 thực sự là mối đe dọa lớn đối với phương Tây. Hãng thông tấn RIA Novosti khẳng định S-500 có phạm vi hoạt động khoảng 600 km, đồng thời có khả năng phát hiện và đánh chặn cùng lúc 10 đầu đạn tên lửa đạn đạo siêu thanh bay với tốc độ lên tới 7 km/giây.
Vấn đề cốt lõi nằm ở khả năng kết nối mạng lưới của S-500 – cụ thể là tốc độ và độ trung thực trong xử lý kỹ thuật số. Các đài radar phải chia sẻ chi tiết theo dõi mục tiêu một cách nhanh chóng trên khoảng cách lớn. Chỉ có một hệ thống tích hợp đồng bộ mới có thể duy trì việc theo dõi liên tục một chiếc phản lực bay tốc độ cao khi nó di chuyển từ tầm quan sát của radar này sang radar khác.
Nếu S-500 thực sự hoạt động hiệu quả trong phạm vi 600 km, nó có thể giám sát không phận Đông Âu, gây khó khăn cho nỗ lực duy trì ưu thế trên không của NATO trong bất kỳ cuộc giao tranh nào với Nga. Trong trường hợp xảy ra chiến tranh, điều này có thể bù đắp cho sự thua kém đáng kể về ưu thế không quân của Nga so với NATO.
Hiện tại, NATO vận hành hàng trăm chiếc F-35 được bố trí để dễ dàng giành và duy trì ưu thế trên không trước số lượng ít ỏi tiêm kích tàng hình thế hệ thứ năm Su-57 của Nga. Nếu S-500 có thể vô hiệu hóa hoặc ít nhất làm giảm đáng kể lợi thế của Mỹ và NATO trên bầu trời, cán cân quân sự trong cuộc xung đột Nga - NATO có thể sẽ thay đổi hoàn toàn.
S-500 sẽ đến tay Trung Quốc và Ấn Độ?
Hãng tin Sputnik đưa tin Nga có ý định bán S-500 cho Trung Quốc và Ấn Độ – một động thái có thể ảnh hưởng sâu sắc đến cán cân quyền lực đối với Mỹ và các đồng minh tại khu vực Thái Bình Dương.
Việc bán S-500 có thể cung cấp cho Trung Quốc những hiểu biết công nghệ quý giá. Ngay cả khi Nga giữ lại những tính năng nhạy cảm nhất của hệ thống, các kỹ sư Trung Quốc vẫn có thể nghiên cứu radar, cảm biến và các nguyên lý tích hợp để nâng cấp các hệ thống nội địa của họ.
Theo thời gian, điều này có thể làm xói mòn lợi thế công nghệ mà Mỹ đã dày công duy trì trong lĩnh vực tàng hình, tác chiến điện tử và phòng thủ tên lửa, đặc biệt nếu các hệ thống của Trung Quốc được thiết kế chuyên biệt để khắc chế các nền tảng vũ khí của Mỹ.
Bằng việc bán S-500 cho Trung Quốc, Moscow cũng sẽ làm sâu sắc thêm quan hệ hợp tác quân sự với Bắc Kinh, đồng thời phát đi tín hiệu về một thách thức phối hợp chặt chẽ hơn đối với ảnh hưởng toàn cầu của Mỹ. Mối quan hệ quốc phòng Nga - Trung ngày càng thắt chặt có thể làm phức tạp hóa kế hoạch chiến lược của Mỹ, buộc Lầu Năm Góc phải tính đến các cuộc khủng hoảng đồng thời hoặc liên kết ở cả châu Âu và châu Á.
Điều này sẽ gây căng thẳng cho nguồn lực và các cam kết đồng minh của Mỹ, đặc biệt nếu các đối thủ nhận thấy Hoa Kỳ đang bị dàn trải lực lượng quá mức. Cuối cùng, sự phổ biến của các hệ thống phòng không tiên tiến làm gia tăng nguy cơ tính toán sai lầm. Khi máy bay và tàu chiến Mỹ hoạt động gần hơn với các khu vực được Trung Quốc bảo vệ, khả năng xảy ra sự cố hoặc leo thang xung đột sẽ ngày càng lớn.