MIM-104 Patriot đã có tính năng “bắn ngược”
Lục quân Hoa Kỳ vừa công bố một biến thể mới của tổ hợp tên lửa đất đối không tầm xa MIM-104 Patriot sẽ có khả năng tấn công các mục tiêu không nằm trực diện với bệ phóng. Việc thiếu hụt năng lực này trước đây vốn được xem là khiếm khuyết lớn nhất của Patriot so với các đối thủ nước ngoài.
Bước tiến này sẽ được hiện thực hóa thông qua việc phát triển song song cả thế hệ bệ phóng và tên lửa mới, cho phép hệ thống khai hỏa vào các mối đe dọa từ phía sau lưng, bao gồm cả tên lửa đạn đạo hoặc tên lửa hành trình đã bay vượt qua trận địa.
Hiện tại, các bệ phóng Patriot phải xoay cơ học để đón đánh mục tiêu nằm ngoài góc bắn hạn chế phía trước, gây ra nhiều thách thức trong các kịch bản đánh chặn đa dạng. Góc bao phủ của hệ thống hiện chỉ đạt 120 độ, kém xa con số 360 độ trên các hệ thống phòng không của Trung Quốc, Nga và Triều Tiên.
Trong buổi thảo luận về năng lực hiện tại và tương lai của Patriot với Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, Trung tá Steven Moebes – Giám đốc Sản phẩm phụ trách Hệ thống Đánh chặn Tầng thấp – đã công bố thông tin về việc phát triển thế hệ khí tài mới này.
"Hiện tại, bệ phóng [M903] vẫn phải xoay để tìm mục tiêu," ông báo cáo với Bộ trưởng Hegseth, đồng thời bổ sung: "Tôi xin thông báo rằng ngay trong năm nay, chúng tôi sẽ khởi động một chương trình tên lửa đánh chặn mới với tầm bắn xa hơn và trần bay cao hơn."
Giải thích rõ hơn về khả năng tấn công mục tiêu phía sau hệ thống, ông Moebes nhận định: "Tất cả các mô phỏng kỹ thuật số đều cho thấy với loại tên lửa đánh chặn mới này, chúng tôi sẽ sở hữu khả năng thực hiện cái gọi là 'cú bắn ngược qua vai'. Tên lửa sẽ có đủ động năng để phóng lên và quay lại đánh chặn mục tiêu phía sau lưng chúng tôi."
Bắt kịp người Nga
Một yếu tố then chốt được cho là đã thúc đẩy quyết định khắc phục muộn màng này xuất phát từ năng lực ngày càng tăng của các loại tên lửa đạn đạo và hành trình trong tay các đối thủ tiềm tàng của Hoa Kỳ. Những loại vũ khí này có thể cơ động trong khi bay để tấn công mục tiêu từ những hướng bất ngờ.
Lực lượng Vũ trang Nga được xác nhận đã sử dụng rộng rãi hệ thống tên lửa đạn đạo Iskander-M với khả năng cơ động như vậy để tiêu diệt các tổ hợp Patriot của Quân đội Ukraine từ đầu năm 2024.
Một phiên bản phóng từ trên không của Iskander-M là hệ thống Kinzhal cũng được ghi nhận đã tham gia các cuộc tập kích tương tự. Các nguồn tin từ Ukraine và phương Tây đã nhiều lần nhấn mạnh những hạn chế nghiêm trọng của Patriot trước các đòn tập kích tên lửa của Nga. Điều này mang lại những hệ quả chiến lược to lớn đối với Hoa Kỳ và các đối tác trên toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc và Triều Tiên đều đang sở hữu những loại tên lửa chiến thuật thậm chí còn tiên tiến hơn Nga.
Hệ thống S-300 của Liên Xô, đi vào biên chế từ năm 1978, đã tiên phong sử dụng công nghệ "phóng lạnh" để tấn công mục tiêu 360 độ quanh bệ phóng. Đây được coi là yếu tố hàng đầu tạo nên lợi thế cho hệ thống này. Các thế hệ kế nhiệm như S-400 của Nga, HQ-9B của Trung Quốc, hay Pongae-5 và Pyongae-6 của Triều Tiên đều có khả năng thực hiện các "cú bắn ngược" tương tự.
Biến thể mới của Patriot được kỳ vọng sẽ lấp đầy khoảng trống hiệu suất tồn tại bấy lâu nay. Trong khi các bệ phóng Patriot hiện tại khai hỏa tên lửa theo góc nghiêng, các bệ phóng tương lai dự kiến sẽ áp dụng phương thức phóng lạnh và thẳng đứng giống như các hệ thống hiện hành của Trung Quốc, Nga và Triều Tiên. Điều này hứa hẹn sẽ mang lại một diện mạo thiết kế hoàn toàn khác biệt so với tất cả các biến thể Patriot từng được đưa vào sử dụng từ những năm 1980.