Nga tự "bắn vào chân mình"
Theo tài liệu mà WaPo có được, ít nhất 38 quả bom đã rơi xuống khu vực Belgorod sát biên giới với Ukraine trong khoảng thời gian từ tháng 4/2023 đến tháng 4/2024, mặc dù hầu hết các quả bom này không phát nổ.
Theo WaPo, phần lớn bom rơi xuống lãnh thổ Nga được phát hiện bởi dân thường như lực lượng kiểm lâm hoặc cư dân của các ngôi làng xung quanh thành phố. Tờ báo Mỹ cho biết, trong hầu hết các vụ việc, Bộ Quốc phòng Nga không biết bom bị rơi trên chính lãnh thổ của mình đã được thả vào lúc nào. Điều này gây ảnh hưởng đến chính Moscow.
Theo tài liệu của tờ báo Mỹ, ít nhất 4 quả bom đã rơi xuống trung tâm thành phố Belgorod - nơi có dân số khoảng 400.000 người. 7 quả bom khác được tìm thấy ở các vùng ngoại ô xung quanh thành phố. 11 quả được phát hiện rơi ở khu vực biên giới Graivoron.
Tài liệu mà WaPo có được là từ tình báo Ukraine, bao gồm một danh sách các sự cố, dẫn cùng các sắc lệnh khẩn cấp về rà phá bom mìn và sơ tán được cho là thông báo khẩn của thành phố Belgorod.
Astra - một cơ quan truyền thông độc lập của Nga - đã xác minh rằng, nhiều vụ việc trong tài liệu này khớp với những sự cố mà họ thu thập được từ chính quyền địa phương và các báo cáo trên những phương tiện truyền thông địa phương.
Theo WaPo, hầu hết các quả bom rơi xuống lãnh thổ Nga không phát nổ, tuy nhiên, một trong những quả bom lượn rơi nhầm đầu tiên được ghi nhận vào tháng 4/2023 đã gây thiệt hại cho Belgrod.
Quả bom phát nổ tạo ra hố rộng gần 20m và làm vỡ cửa sổ, khiến các ô tô bắn tung lên. Tuy nhiên, vụ việc xảy ra vào ban đêm và không ghi nhận thương vong nào.
Quân đội Nga lúc đó thừa nhận rằng "việc vô tình thả bom từ máy bay" từ một máy bay ném bom chiến đấu Su-34 của Nga là nguyên nhân gây ra vụ nổ. Tài liệu sau đó xác nhận đó là bom lượn FAB-500.
Theo Astra, ngày 29/6, một quả bom lượn FAB-3000 khổng lồ đã rơi xuống một cánh đồng trống gần thị trấn Shebekino của Nga và phát nổ, nhưng không gây thương vong.
Ảnh: AP
Vũ khí mà Ukraine gần như không thể đối phó
Bom lượn là sản phẩm từ thời Liên Xô. Nga đã điều chỉnh kho bom này cho phù hợp với chiến tranh hiện đại bằng cách trang bị cho chúng hệ thống dẫn đường. Điều này cho phép các cường kích Su-34 và Su-35 của Moscow có thể phóng bom lượn từ khoảng cách hơn 60km - nằm ngoài tầm bắn của hầu hết các hệ thống phòng không của Ukraine.
Chuyên gia quân sự của Conflict Intelligence Group, đơn vị đã theo dõi các hoạt động quân sự của Nga tại Ukraine từ năm 2014, ông Ruslan Leviev đánh giá: "Một số bộ định vị của bom bị lỗi. Không giống như bom có độ chính xác cao của phương Tây, bộ định vị cho bom lượn được sản xuất với giá tương đối rẻ và số lượng lớn, sử dụng thiết bị điện tử dân dụng."
Washington Post đánh giá, bom lượn không chính xác bằng tên lửa hành trình và thường nhắm trượt mục tiêu, nhưng vì sức nổ mạnh nên loại bom này vẫn gây ra thiệt hại đáng kể.
Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nga Nga Sergei Shoigu đã đến thăm một nhà máy ở vùng Nizhny Novgorod để kiểm tra quá trình sản xuất bom lượn. Ảnh: Reuters
Tờ Financial Times (FT) ghi nhận ý kiến của binh lính Ukraine tên Bohdan ở Donetsk cho biết: "Bom lượn rất đáng sợ. Ngay cả khi bom phát nổ cách 1km thì vụ nổ cũng xé toạc cánh cửa các tòa nhà ra khỏi bản lề."
Bom lượn của Nga có sức hủy diệt tới mức các nhà phân tích Ukraine gọi chúng là vũ khí mà lực lượng Kiev "gần như không có biện pháp đối phó". Loại bom này đã gây thêm áp lực lên hệ thống phòng không của Ukraine và đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Nga giành được quyền kiểm soát Avdivvka.
Hệ thống phòng thủ tốt nhất của Ukraine để chống lại bom lượn là tên lửa đất đối không Patriot của Mỹ. Nhưng hệ thống này lại rất khan hiếm.
Vào cuối tháng 3/2024, Bộ Quốc phòng Nga đã công bố việc phát triển một phiên bản bom lượn mới FAB-3000 với trọng lượng nặng hơn. Bộ này cũng cho biết, sản lượng bom lượn FAB-500 và FAB-1500 đã tăng mạnh.