Khi hầu hết 96 triệu dân Việt Nam đang ăn mừng Tết Nguyên đán, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có mặt tại một cuộc họp của Chính phủ - tuyên bố chống dịch Covid-19. Căn bệnh đang hoành hành ở biên giới Trung Quốc và ông Phúc cảnh báo sẽ có nguy cơ lan sang Việt Nam. "Chống dịch như chống giặc!", Thủ tướng Phúc nói vào cuối tháng 1.
Kể từ đó, Việt Nam đã cho thấy mô hình hiệu quả trong việc ngăn chặn Covid-19 ở một quốc gia có nguồn lực hạn chế nhưng có quyết tâm của các nhà lãnh đạo.
Thay vì bắt tay vào kiểm dịch hàng loạt - vốn là cách phản ứng của một quốc gia giàu có như Hàn Quốc đối với dịch bệnh - thì Việt Nam đã tập trung vào việc cách ly người nhiễm bệnh, và theo dõi các trường hợp tiếp xúc gián tiếp, kể cả gián tiếp lần thứ hai và thứ ba.
Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng: Kiểm dịch hàng loạt là tốt, nhưng nó còn phụ thuộc vào nguồn lực của từng quốc gia. Điều quan trọng là cần biết số người có thể đã tiếp xúc với căn bệnh này hoặc trở về từ vùng dịch bệnh, sau đó thực hiện các xét nghiệm với các đối tượng này.
Ngoài việc lần theo thông tin và lịch trình của những người bị nhiễm bệnh, các biện pháp của Việt Nam còn bao gồm việc cách ly bắt buộc 14 ngày, vận động sự góp sức của các sinh viên y khoa, các bác sĩ và y tá đã nghỉ hưu tham gia vào cuộc chiến chống Covid-19.
"Việt Nam là một xã hội đồng lòng", Giáo sư Carl Thayer - giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales Canberra nói. "Đây là một quốc gia thống nhất; có lực lượng an ninh công cộng lớn, một chính phủ nhất quán, hiệu quả trong việc ứng phó với dịch bệnh".
"Nếu có một người nhiễm bệnh trong khu vực, người dân sẽ báo cáo điều này" - ông Trương Hữu Khanh, bác sĩ Viện Nhi Thành phố Hồ Chí Minh nói.
Cuối tuần qua, Việt Nam đã yêu cầu cách ly 14 ngày bắt buộc đối với tất cả trường hợp nhập cảnh vào quốc gia. "Chúng tôi phải huy động toàn xã hội, làm hết khả năng của mình để cùng nhau chống lại sự bùng phát. Và điều quan trọng là sớm phát hiện ra các trường hợp và cách ly họ", ông Phu nói.
Việt Nam đã báo cáo 123 trường hợp dương tính với Covid-19 và chưa có trường hợp nào tử vong. Hầu hết các trường hợp gần đây đều xuất phát từ làn sóng thứ hai, từ những người đến từ nước ngoài. Tính đến ngày 20/3, Việt Nam đã xét nghiệm Covid-19 trên 15.637 người - chỉ bằng một phần so với 339.000 người được xét nghiệm ở Hàn Quốc.
Phản ứng của Việt Nam là rất ấn tượng. Việt Nam đã dừng tất cả các chuyến bay đến và đi từ Trung Quốc vào ngày 1/2 và tạm dừng hoạt động các trường học ở hai thành phố lớn nhất là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Trường học ở các tỉnh khác hầu như vẫn đóng cửa sau Tết.
Vào ngày 13/2, Việt Nam trở thành quốc gia đầu tiên sau Trung Quốc phong tỏa một khu dân cư rộng lớn. Việt Nam đã áp dụng kiểm dịch 21 ngày tại một phần của tỉnh Vĩnh Phúc, phía bắc Hà Nội, nơi có hơn 10.000 người sinh sống, sau khi có các ca dương tính là công nhân trở về từ Vũ Hán.
Theo Financial Times, vào thời điểm nước láng giềng Thái Lan đang bị chỉ trích vì phản ứng không hợp lý với coronavirus và Myanmar, nơi tuyên bố không có ca nhiễm cho đến khi báo cáo hai trường hợp đầu tiên vào ngày 23/3 - phản ứng của Việt Nam đã được các tổ chức y tế khen ngợi.
Ông Kidong Park, đại diện của Tổ chức Y tế Thế giới đã ca ngợi Việt Nam vì sự chủ động và nhất quán trong chống dịch.
Bộ Y tế Việt Nam thường xuyên gửi tin nhắn văn bản về tin tức và lời khuyên về sức khỏe liên quan đến coronavirus cho người dân.
Một cuộc khảo sát gần đây của Nielsen Việt Nam, công ty nghiên cứu thị trường, cho thấy phần lớn số người được hỏi có nhận thức cao về các triệu chứng của Covid-19. Những nỗ lực chống lại Covid-19 của chính phủ đã thu hút được sự ủng hộ của mọi người. Điều này thể hiện tích cực qua các bài đăng cổ vũ nhân viên y tế trên phương tiện truyền thông xã hội.
Trên mạng xã hội, người Việt Nam đang lan truyền khẩu hiệu: "Ở nhà cũng là yêu nước!".
Các cá nhân chia sẻ tin tức giả về virus đã bị cơ quan chức năng triệu tập và khoảng 800 người đã bị phạt.
"Hàng xóm có thể biết nếu bạn ở nước ngoài về", ông Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Truyền nhiễm tại Viện Nhi Thành phố Hồ Chí Minh nói.
Trả lời câu hỏi của Financial Times, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết: "Việt Nam đã thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt để phòng ngừa căn bệnh này. Cho đến nay, các trường hợp nhiễm Covid-19 ở Việt Nam vẫn ở mức thấp mà chưa có ca tử vong", bà Lê Thị Thị Hằng nói.
