Khi lợi ích lấn át lý trí
Theo New York Times, trên thực tế không có một thượng nghị sĩ nào của hai Đảng nói trên tin rằng, một kẻ bị tình nghi có khả năng gây ra những vụ tấn công khủng bố nghiêm trọng lại được phép mua súng một cách công khai.
Dù vậy, những lợi ích đặc biệt cùng với tầm ảnh hướng cực lớn của nền công nghiệp súng đạn Mỹ đã cản trở các nhà lập pháp Mỹ đi đến một sự đồng thuận.
Hệ quả là Thượng viện Mỹ ngày 20/6 đã bác bỏ cả 4 đề xuất hạn chế súng đạn do hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đưa ra. Đây được coi là thất bại “đã được dự báo trước”.
Đây cũng là một bằng chứng mới nhất về việc các nhà lập pháp Mỹ đều thống nhất cần phải làm gì đó để giải quyết một vấn đề quan trọng đối với đất nước, tuy nhiên, họ lại không thể tìm ra cách thức hiện thực hóa điều này bởi không khí “mang tính chất chính trị đặc thù” ở Washington.
Kết quả đáng xấu hổ này có thể được khỏa lấp bằng việc cả hai Đảng sẽ lại thảo luận về một giải pháp thay thế sẽ được Thượng viện Mỹ bỏ phiếu lại trong tuần này.
Tuy nhiên, triển vọng về giải pháp do thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Susan Collins và “một nhúm các nghị sĩ đảng Dân chủ khác” đưa ra vẫn rất mờ mịt.
Sự đùn đẩy nhau của các nhà lập pháp hai đảng sau vụ xả súng kinh hoàng ở Orlando được cho là đi theo một “công thức đã trở thành lối mòn” ở Washington.
“Màn kịch dài” giữa 2 đảng Dân chủ và Cộng hòa
Đảng Dân chủ- phe đang nắm thế thượng phong- sau vụ thảm sát khiến 49 người thiệt mạng nói trên- rất muốn tiếp tục khiến đảng Cộng hòa “khó ăn khó nói” bằng việc thúc đẩy việc giám sát chặt chẽ những đối tượng nằm trong danh sách bị theo dõi vì nghi ngờ có thể thực hiện các vụ tấn công khủng bố và đề xuất hạn chế tối đa khả năng chúng được phép mua súng.
“Chúng ta không thể để mình bị rẻ rúng trong vụ việc này”, thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Harry Raid- lãnh đạo phe thiếu số tại Thượng viện Mỹ- tuyên bố.
Trong khi đó, đảng Cộng hòa lại không muốn “vượt qua ranh giới đỏ” do Hiệp hội Súng trường Quốc gia Mỹ đặt ra. Đổi lại, Hiệp hội này đã lên tiếng ủng hộ đề xuất thay thế do đảng Cộng hòa đưa ra bất chấp việc đảng Dân chủ cho rằng đề xuất này “không thể thực hiện được và là một nỗi hổ thẹn”.
Các nghị sĩ đảng Dân chủ còn khẳng định rằng, họ không thể cho phép mình ủng hộ bất kỳ đề xuất gì do “những kẻ vận động ủng hộ việc sở hữu súng đạn [ám chỉ Hiệp hội Súng trường Quốc gia Mỹ- ND] đưa ra”.
Ngược lại, các nghị sĩ đảng Cộng hòa- hiện đang chiếm đa số tại Thượng viện- cũng không dễ gì để đảng Dân chủ “mặc sức hoành hành” và tự đưa ra lộ trình riêng của mình trong vấn đề này.
Dù vậy, đảng Cộng hòa cũng không mấy “khó chịu” trước màn thuyết trình kéo dài tới 15 giờ liền của đảng Dân chủ liên quan đến vụ xả súng nói trên. Đây được coi là một “bước lùi cần thiết” tạo điều kiện cho Đảng Dân chủ “chiếm sân khấu” trong một thời gian ngắn.
Sự “nhún nhường” của đảng Cộng hòa là nhằm giúp hai đảng có thể đi đến thống nhất về “ngưỡng tối thiểu 60 phiếu” để có thể thông qua dự luật kiểm soát súng đạn.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, ngay cả khi kiểm soát Thượng viện năm 2012, đảng Dân chủ cũng không đạt được ngưỡng này đối với một đề xuất tương tự sau vụ xả súng tại Newtown.
“Màn dàn xếp ngoạn mục này” đủ để đảm bảo rằng, dự luật do 2 đảng đề xuất đã “chết yểu” và khiến cho rất nhiều thượng nghị sĩ, những người may mắn sau thảm kịch ở Orlando và đông đảo người dân Mỹ cảm thấy vừa thất vọng vừa giận dữ.
“Tôi có thể nói gì với 49 gia đình của các nạn nhân đây”, thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Bill Nelson nói: “Tôi chỉ có thể nói rằng, Hiệp hội Súng trường Quốc gia lại chiến thắng”.
Thắng lợi “tinh thần” của Đảng Dân chủ?
Các chuyên gia nhận định, ít nhất, lần này, đảng Dân chủ đã thành công khi buộc đảng Cộng hòa phải tiếp tục tiến hành bỏ phiếu về dự luật kiểm soát súng đạn dù đây chỉ được coi là hành động mang tính biểu tượng.
“Ít nhất chúng ta cũng sắp được chứng kiến các thượng nghị sĩ bỏ phiếu một lần nữa về những đề xuất cực kỳ đơn giản”, thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Christopher S. Murphy- người luôn quyết liệt ủng hộ việc kiểm soát súng đạn chặt chẽ hơn- chia sẻ.
Trong khi đó, đảng Cộng hòa lại cho rằng, đảng Dân chủ cố tình đưa ra đề xuất kiểm soát súng đạn là nhằm tấn công vào các nghị sĩ của đảng Cộng hòa và khiến người dân Mỹ không còn chú ý đến chính sách chống khủng bố được coi là thất bại của đảng Dân chủ.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Mitch McConnell đã lên tiếng cáo buộc đảng Dân chủ “nhảy vào thảm kịch ở Orlando để phục vụ lợi ích chính trị hoặc để tô điểm thêm cho chiến dịch quảng bá dài 30 giây của bà Hillary Clinton”.
Bản thân các nghị sĩ đảng Dân chủ cũng cho rằng, vấn đề kiểm soát súng có thể được sử dụng để chống lại các ứng viên đảng Dân chủ tại các bang mà cử tri chưa ngả về đảng nào như New Hampshire, Ohio và Pennsylvania trong cuộc bầu cử Thượng viện Mỹ vào tháng 11 tới.
Chỉ vài phút trước thời điểm bỏ phiếu thông qua dự luật kiểm soát súng đạn của Thượng viện Mỹ, Ủy ban Tranh cử Thượng viện của đảng Dân chủ đã ra thông cáo chỉ trích những quan điểm của đảng Cộng hòa chống lại dự luật này.
Vài phút sau cuộc bỏ phiếu, Ủy ban này lại ra một tuyên bố tương tự nhằm vào các ứng viên đảng Cộng hòa ở các bang Ohio và New Hampshire.
Cả hai Đảng hiện vẫn đang cân nhắc về dự luật thay thế sắp tới. Để có thể được thông qua tại Thượng viện, thượng Nghị sĩ đảng Cộng Hòa Susan Collins và một nhóm các nghị sĩ đảng Dân chủ khác cần phải đảm bảo rằng họ được hầu hết đảng Dân chủ “chống lưng” và phải giành được sự ủng hộ của ít nhất 14 nghị sĩ đảng Cộng hòa.
Đây là điều được coi là không tưởng nhất là trong bối cảnh chính bà Collins cũng thường xuyên đụng độ với các nghị sĩ trong đảng của mình về vấn đề kiểm soát súng đạn.
“Lẽ ra mọi chuyện đã không đi theo hướng này”, thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Patrick J. Toomey nhận xét về “màn kịch” giữa hai đảng được báo chí Mỹ rầm rộ đưa tin vào ngày 20/6: “Đây là là điều khiến chúng tôi phát điên lên được”.
“Lẽ ra mọi chuyện đã không đi theo hướng này nhưng dường như kết cục này bao giờ cũng lặp lại”, ông Toomey nói./.