Theo các chuyên gia, đây là loài động vật hiền lành này có vai trò rất lớn trong hệ sinh thái rạn san hô, là loài động vật nguy cấp có nguy cơ tuyệt chủng, đang được cả trên thế giới bảo vệ mạnh mẽ. Cá Mó gù (Bolbometopon muricatum) thuộc danh mục các Loài nguy cấp trong sách đỏ Việt Nam cũng như IUCN, đồng thời loài vật này cũng có trong Danh mục các loài thủy sinh quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng ở Việt Nam cần được bảo vệ, phục hồi và phát triển. Chính vì thế, mọi hành động đánh bắt, giết hại đều bị coi là vi phạm pháp luật.
Thế nhưng, do thiếu hiểu biết, hoặc vì lợi nhuận mà cố tình vi phạm, loài cá này đang được bày bán như một món hàng độc, giá đắt một cách ngang nhiên giữa Hà Nội.
Ở Hà Nội, để có thể thưởng thức được loại cá mó gù đặc sản, ở Hà Nội, nhiều gia đình, thậm chí cả phố, phải rủ nhau góp tiền đụng chung. Vì cá to, nặng tới 40-50kg nên chủ hàng không xẻ thịt bán lẻ.
Tranh thủ giờ nghỉ trưa tại cơ quan, chị Doãn Thị Thu Trang, nhân viên một ngân hàng trên đường Thái Hà (Đống Đa, Hà Nội) liền vào facebook đăng status trong một nhóm kín: "Chú cá mó gù của chúng ta đã về. Chú này được 45kg, chia ra mỗi nhà được 3kg. Cá sẽ được giao vào chiều tối nay, sau đó chúng ta mổ chia luôn. Em tạm ứng tiền 5,8 triệu ra trả tiền cho cửa hàng rồi ạ".
Cá mó gù đặc sản được được bán ở Hà Nội với giá khá bình dân
Chị Trang cho biết, cá mó gù tuy có vẻ bề ngoài khá xấu xí nhưng ăn thịt trắng, có vị ngọt, có thể chế biến thành các món nướng, chiên, nhúng mẻ, làm lẩu, riêng phần da thì dày và dai làm món nhậu rất hợp. Tuy nhiên, để ăn được món cá mó gù tại các nhà hàng thì rất tốn kém bởi họ thường tính giá nửa triệu đồng/kg.
"Tôi tìm mua ở các cửa hàng giá rất hợp lý, chỉ 130.000 đồng/kg. Song, các cửa hàng họ toàn bán cả con, mà mỗi con cá có trọng lượng bằng cả con lợn, một mình gia đình tôi không thể ăn hết", chị Trang nói.
Loại cá này có phần đầu gù lên tạo thành góc vuông khá kỳ dị
Theo chị Trang, để thưởng thức được món cá mó gù thơm ngon, chị đã rủ 15 hộ gia đình tại khu chung cư của nhà lập thành nhóm kín trên facebook với mục đích góp tiền đụng chung cá.
Tuy nhiên, khi được hỏi về việc đây là loài động vật quý hiếm, cần bảo vệ thì chị Trang hoàn toàn bất ngờ và không tin là mình đã phạm luật. Chị bày tỏ, mình không có thông tin, người bán cũng chỉ quảng cáo là đặc sản nên không biết đã vô tình gây hại cho môi trường. Sau khi biết thông tin này, chị Trang cho biết sẽ chấm dứt việc ăn cá mó gù.
Trọng lượng cá khủng trung bình từ 30-60kg/con
Trong khi đó, anh Cao Tiến Đạt ở Cầu Giấy (Hà Nội) cho biết, hôm nào đặt mua được chú cá mó gù nhỏ dưới 30kg thì khoảng hơn chục gia đình đụng chung.
"Cá này ngon nhưng to quá, một gia đình không thể ăn hết. Góp tiền đụng chung thì mỗi nhà chỉ cần bỏ ra 200.000-300.000 đồng đã được ăn loại cá đặc sản thơm ngon rồi". Hào hứng với món đặc sản nhưng anh Đạt cũng cảm thấy có lỗi khi đã vô tình tiếp tay cho việc giết hại động vật nguy cấp cần bảo vệ.
Chị Hoàng Thị Liên, chủ cửa hàng hải sản ở Nguyễn Huy Tưởng (Thanh Xuân, Hà Nội), cho hay, cá mó gù giá rất bình dân nhưng chúng có trọng lượng khổng lồ, cửa hàng chị lại chỉ bán nguyên con chứ không xẻ thịt bán lẻ.
Để thưởng thức được hương vị thơm ngon của loại cá đặc sản biển này, các gia đình thường góp tiền mua về ăn chung
Vừa nói chuyện chị Liên vừa ngồi mở nắp thùng xốp để lấy 2 con cá có vẻ ngoài khá kỳ dị, trọng lượng thuộc hàng khủng, chiều dài khoảng 1 mét, da xanh đen đang được ướp đá rồi khoe: "Đây chính là cá mó gù đặc sản. Nay về được 2 con, trong đó một con nặng hơn 30kg, con còn lại nặng tới 40kg có dư. Khoảng 15 phút nữa sẽ được giao luôn cho khách đã đặt".
Chị cho biết, loại cá này được ngư dân đánh bắt quanh năm ở khu vực Hoàng Sa và Trường Sa, cách đất liền khoảng 300 hải lý, song lượng cá đánh bắt được không nhiều. Một tháng chị chỉ thu mua được 6-7 con để đem về Hà Nội giao cho các khách đã đặt trước.
Theo chị Liên, cá mó gù có trọng lượng khá lớn. Con nhỏ nhất nặng khoảng 30kg, con cỡ trung cũng nặng tới 40kg, thậm chí có con trọng lượng còn lên tới 50kg hoặc hơn, to chẳng khác gì con lợn.
"Cá này giá khá bình dân, chỉ 125.000 đồng/kg, tính ra một con cá mó gù có giá dao động từ 3,8-6,5 triệu đồng/kg tùy trọng lượng". Chị Liên cũng cho hay, khách muốn ăn đặc sản lạ này thường phải đặt trước, khoảng 2 tuần sẽ có hàng vì cá này về số lượng mỗi lần chỉ 2-3 con, có lần chỉ được 1 con tùy thuộc ngư dân có đánh bắt được không.
Tuy vậy, chị Liên cho biết, thấy việc đánh bắt và mua bán diễn ra dễ dàng nên không nghĩ đây là loài quý hiếm, nguy cấp cần bảo vệ. Vì thế, theo chị Liên, các cơ quan chức năng cần tăng cường tuyên truyền để người dân hiểu và đồng thời có những biện pháp để người dân cùng góp sức bảo vệ loài vật này thay vì ham của độc mà vô tình phạm luật.