5/6/2018, người ta tìm thấy xác của Kate Spade - nhà thiết kế thời trang người Mỹ trong căn hộ của chính mình, nguyên nhân là tự tử. Sau đó 3 ngày, Anthony Bourdain - vị đầu bếp nổi tiếng từng ngồi ăn bún chả với cựu tổng thống Mỹ Obama tại Hà Nội - cũng treo cổ trong một căn phòng khách sạn ở Pháp.
Kate Spade và Anthony Bourdain
Không rõ nguyên nhân nào đã khiến họ đưa ra quyết định như vậy. Tuy nhiên, rất nhiều chuyên gia cho rằng, đằng sau những sự kiện này là một nguy cơ lớn đối với cộng đồng.
Họ là những người nổi tiếng, và việc người nổi tiếng tự tử có thể tạo thành một xu hướng độc hại, bởi vì tự tử có tính lan truyền.
Thế nào là tính lan truyền?
Tự tử lan truyền là một quá trình, trong đó việc một người hoặc nhiều người tự sát sẽ góp phần thúc đẩy hành vi tương tự đối với người xung quanh, đặc biệt là với những người vốn đã nhen nhóm trong mình ý định tự tử.
John Ackerman, chuyên gia thuộc Trung tâm phòng chống tự sát và nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi đồng ở Columbus, Ohio cho biết: "Nếu một người đang phải đấu tranh với ảnh hưởng tiêu cực từ trầm cảm hoặc có ý định tự tử, họ sẽ có xu hướng tìm kiếm các thông tin về cách người khác tự tử như thế nào.
Và nếu người tự sát họ tìm thấy lại là nhân vật có ảnh hưởng trong xã hội, thì sự tuyệt vọng lại càng tăng cao."
Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí PLOS ONE từ tháng 2/2018, số lượng các ca tự tử tại Hoa Kỳ tăng thêm 9,85% ở thời điểm 4 tháng sau khi Robin Williams tự tử năm 2014. Nghiên cứu này dựa trên dữ liệu tự tử hàng tháng từ CDC trong giai đoạn 1999 - 2015.
Vì sao con người ta tự tử?
Theo báo cáo của WHO, trên toàn thế giới có gần 800.000 người chết vì tự tử mỗi năm. Tức là cứ 40 giây có một người chết do tự tử. Trong năm 2015, hơn 78% các vụ tự tử xảy ra ở các nước thu nhập thấp và trung bình.
Tự tử hiếm khi xảy ra mà không có nguyên nhân, luôn có một căn nguyên tiềm ẩn nào đó. Chẳng hạn như gia đình có tiền sử tự tử, tiền sử ngược đãi trẻ em, từng thử tự sát trước đây hay có tiền sử rối loạn tâm thần, nghiện rượu hoặc lạm dụng chất kích thích... Hoặc đôi khi, lý do chỉ là vì tuyệt vọng mà thôi.
Đã đến lúc phải chung tay góp sức chống lại vấn nạn này
Sau cái chết của Anthony Bourdain và Kate Spade, tổ chức phi lợi nhuận Mental Health America đã phải công bố một văn bản trấn an người dân.
Bản tuyên bố lưu ý rằng: "Sau hậu quả của những thảm kịch có thể nhìn thấy được, chúng ta hãy đưa ra các chính sách để giải quyết nguyên nhân gốc rễ vì sao người ta tự tử."
Quỹ phòng chống tự sát của Mỹ cũng đã đưa ra tuyên bố tương tự rằng: "Với những người nổi tiếng tự sát gần đây, đã đến lúc chúng ta chung tay giải quyết vấn đề này. Tự sát ảnh hưởng đến tất cả chúng ta".
Đồng thời, bản tuyên bố liệt kê các bước giúp ngăn ngừa tự sát. Nó bao gồm tài trợ nghiên cứu để giúp xác định những người có nguy cơ cao, nâng cao nhận thức của công chúng về tầm quan trọng của chăm sóc sức khỏe tinh thần, và tài trợ cho hệ thống lưu trữ dữ liệu để phục vụ cho nghiên cứu sau này.