Cục Hàng không Việt Nam mới đây vừa có văn bản gửi các đơn vị liên quan yêu cầu tăng cường công tác về phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng cấm qua đường hàng không liên quan đến nhân viên hàng không.
Cơ quan quản lý hàng không yêu cầu các cơ quan, đơn vị quán triệt đến tất cả cán bộ, nhân viên, đặc biệt chú trọng các nhân sự tham gia dây chuyền vận chuyển hàng không tiếp tục tăng cường công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng cấm.
Cục yêu cầu các hãng hàng không tăng cường kiểm tra định kỳ và kiểm tra đột xuất hành lý của tổ bay trước và sau khi kết thúc chuyến bay.
Trước đây, lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam từng khẳng định với báo chí rằng không có ưu tiên trong việc kiểm soát hành lý của nhân viên hàng không. Hành lý của phi công, tiếp viên hàng không đều phải được kiểm tra nghiêm ngặt theo quy định về an ninh hàng không, giống như với khách đi máy bay.
Việc soi chiếu, giám sát, lục soát an ninh do nhân viên kiểm soát an ninh hàng không thực hiện
Tại Điều 43, Thông tư 13/2019 của Bộ Giao thông Vận tải quy định chi tiết chương trình an ninh hàng không và kiểm soát chất lượng an ninh hàng không Việt Nam như sau:
Người khai thác tàu bay phải cung cấp danh sách tổ bay cho lực lượng kiểm soát an ninh hàng không trước khi tổ bay làm thủ tục kiểm tra an ninh hàng không. Tổ bay phải mặc trang phục theo quy định, tự đóng gói hành lý và chỉ được phép mang hành lý theo quy định tại khoản 4 Điều này.
Thành viên tổ bay phải xuất trình thẻ nhận dạng tổ bay tại điểm kiểm tra an ninh hàng không. Nhân viên kiểm soát an ninh hàng không kiểm tra, đối chiếu danh sách tổ bay của chuyến bay do người khai thác tàu bay cung cấp với thẻ nhận dạng tổ bay.
Việc soi chiếu, giám sát, lục soát an ninh đối với thành viên tổ bay và hành lý của họ được thực hiện như đối với hành khách, hành lý xách tay của hành khách xuất phát.
Hãng hàng không quy định chi tiết việc kiểm soát hành lý, đồ vật của tổ bay khi lên tàu bay trong chương trình an ninh hàng không của hãng hàng không.
Quy trình kiểm tra an ninh đối với tổ bay và hành lý xách tay xuất phát phải được quy định chi tiết trong quy chế an ninh hàng không của đơn vị cung cấp dịch vụ bảo đảm an ninh hàng không.
Việc soi chiếu, giám sát, lục soát an ninh do nhân viên kiểm soát an ninh hàng không thực hiện. Ảnh: VnEconomy
Hành lý của phi công, tiếp viên hàng không đều phải được kiểm tra nghiêm ngặt giống với hành khách
Điều 41 Thông tư 13/2019/TT-BGTVT (sửa đổi bởi khoản 27 Điều 1 Thông tư 41/2020/TT-BGTVT) quy định về các bước soi chiếu hành lý của hành khách đi máy bay như sau:
Hành khách phải tuân thủ mọi hướng dẫn, yêu cầu của nhân viên kiểm soát an ninh hàng không và chấp hành quy trình soi chiếu an ninh hàng không đối với người và hành lý xách tay như sau:
Hành khách cởi bỏ áo khoác, mũ, giầy, dép, thắt lưng, vật dụng cá nhân và các đồ vật khác mang theo người; đặt các đồ vật, chất lỏng, thiết bị điện tử vào khay đưa qua máy soi tia X trước khi đi qua cổng từ;
Hành khách đi qua cổng từ, nếu cổng từ báo động thì nhân viên kiểm soát an ninh hàng không sử dụng kết hợp thiết bị phát hiện kim loại cầm tay và kiểm tra trực quan;
Hành khách đặt hành lý xách tay lên băng chuyền đưa qua máy soi tia X; khi hành lý có nghi vấn, nhân viên kiểm soát an ninh hàng không phải tiến hành kiểm tra trực quan hoặc lục soát an ninh hàng không theo quy định.
...
Hành lý của phi công, tiếp viên hàng không đều phải được kiểm tra nghiêm ngặt theo quy định về an ninh hàng không, giống như với khách đi máy bay. Ảnh: Cục Hàng không
Như vậy, trong quá trình soi chiếu nếu phát hiện tiếp viên hàng không có nghi vấn thì nhân viên kiểm soát an ninh hàng không được phép: Sử dụng kết hợp thiết bị phát hiện kim loại cầm tay và kiểm tra trực quan trên người tiếp viên hàng không; Tiến hành kiểm tra trực quan hoặc lục soát an ninh hàng không nếu phát hiện hành lý xách tay của tiếp viên hàng không có nghi vấn.
Ngoài ra, Cục Hàng không cũng yêu cầu các cảng hàng không, sân bay chỉ đạo lực lượng kiểm soát an ninh tăng cường việc kiểm soát người và đồ vật mang vào, mang ra khu vực hạn chế của cảng theo quy định, kiên quyết xử lý các trường hợp vào khu vực hạn chế không đúng mục đích, vận chuyển các đồ vật không nằm trong danh sách đăng ký.
Lãnh đạo Cục yêu cầu các doanh nghiệp, lực lượng kiểm soát an ninh hàng không phải tăng cường xây dựng văn hóa doanh nghiệp, văn hóa an ninh hàng không, tăng cường bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp.
Đồng thời các đơn vị siết chặt kỷ luật, tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc để thực hiện nghiêm quy trình, thủ tục an ninh hàng không theo quy định.
Đối với các doanh nghiệp có nhân viên hàng không, Cục Hàng không yêu cầu quy định rõ trách nhiệm người đứng đầu đơn vị và người phụ trách triển khai thực hiện các biện pháp phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả khi để xảy ra vụ việc. Bên cạnh đó, chủ động tăng cường công tác kiểm soát an ninh nội bộ đối với nhân viên hàng không.