Trương Mỹ Châu (1990) vốn là một kỹ sư nông nghiệp ở TP.HCM. Cô đã từng đi xuyên Việt bằng xe máy, nhưng chuyến đi với xe đạp là hành trình dài nhất, mệt nhất cũng thỏa mãn nhất cô từng trải qua.
Quyết định nghỉ việc để "F5" cuộc sống, không hề lên kế hoạch trước, cô bất ngờ mua một chiếc xe đạp ở Hà Nội và cứ thế, xách xe lên và đi.
Đạp xe xuyên Việt không kế hoạch
- Ý tưởng đạp xe xuyên Việt đến với bạn như thế nào?
Tôi đi làm được mười mấy năm rồi, vừa mới nghỉ việc. Do đó, tôi quyết định đi đây đó một thời gian. Quyết định đi xe đạp xuyên Việt đến bất chợt thôi. Nhưng đó là một phương tiện vừa thân thiện môi trường, vừa không tốn xăng, vừa là một cách để sống chậm.
Tôi vốn không có kế hoạch. Tôi để chuyến đi diễn ra một cách tự nhiên nhất. Chuyến đi bắt đầu từ Hà Nội. Tôi chỉ xem ngày mai mình sẽ đi đến đâu, chứ không lên kế hoạch chi tiết kiểu nhất định phải đi con đường nào, dừng nghỉ, ăn uống ở đâu. Cứ thấy con đường nào đẹp thì tôi đi thôi. Ngoài ra, nhân chuyến đi này, tôi cũng muốn tranh thủ tạt qua thăm nhà bạn bè. Có rất nhiều người tôi quen qua hội nhóm, nhưng chưa từng gặp mặt. Do đó, con đường tôi đi rất tùy hứng, lúc tỉnh lộ, ra quốc lộ, khi lại vòng về đường mòn.
Có lần đi đến bản Eo Kén (Thanh Hóa), tôi tình cờ quen một gia đình người Mường. Dự tính ban đầu của tôi là đi đến Pù Luông. Nhưng trên đường qua Eo Kén, người thấm mệt nên tôi quyết định xin nghỉ nhờ ở một gia đình trong vùng. Nhà họ là dạng nhà sàn, tôi xin cắm trại ngủ nhờ dưới sàn. Tôi cũng chỉ tính ăn mì tôm qua bữa, nhưng cô chú chủ nhà rất nhiệt tình, mời lên ăn cùng. Hôm sau cũng như vậy, còn nhiệt tình mời rượu, nên hôm đó tôi ở lại luôn đến hôm sau nữa, thay vì đến Pù Luông như dự tính. Tôi cứ để chuyến đi tự quyết định như vậy đấy. Đi theo cảm hứng cá nhân, cứ thấy ở đâu vui thì ở lại.
Nhiều người xa lạ, nhưng lại cực kỳ tốt. Nhiều lần, có những người tôi không hề quen biết, thấy tôi đạp xe có vẻ mệt nên mời tôi uống nước, treo đồ ăn, trái cây lên xe mình. Bạn bè thì càng nhiệt tình, như thể anh chị em một nhà vậy.
- Bạn dự định sẽ kết thúc hành trình này như thế nào? Điểm cuối cùng của đất nước, hay thậm chí xa hơn, một nơi nào đó ở nước ngoài chẳng hạn?
Tôi đạp về Gia Lai, đi loanh quanh ở Tây Nguyên. Sau đó, sẽ đến cửa khẩu Bờ Y để sang Lào.
Thực ra, ban đầu tôi dự định sẽ đạp xe đến TP.HCM, đến Tây Ninh, qua Campuchia rồi đến Lào. Nhưng Lào mới có chính sách không qua cửa khẩu từ nước thứ hai, nên tôi phải đổi lại lịch trình một chút.
Ngoài Đông Nam Á, từ lâu rồi tôi đã ấp ủ đi Tây Tạng và Ấn Độ. Tôi rất thích leo núi, rất mong được chinh phục các đỉnh núi trên dãy Himalaya. Nhưng do vấn đề kinh tế, nên đó mới chỉ là ước mơ.
Thực ra ngay trong chuyến đi này, tôi cũng đã không ngừng thỏa mãn niềm đam mê nhỏ của bản thân. Đến tỉnh nào tôi cũng tranh thủ chinh phục nóc nhà của tỉnh đó.
- Vậy là, bạn muốn thực hiện một hành trình kết hợp đạp xe và leo núi ở nước ngoài? Vì nhiều lý do, du lịch nước ngoài bằng phương tiện tự lái, lại là một phương tiện thô sơ như xe đạp, có nhiều hạn chế. Những khó khăn đó có khiến bạn chùn bước?
Tôi có trong các hội nhóm đạp xe nước ngoài nên cũng nắm được sơ lược các cung đường ở nước bạn. Nhiều con đường rất đẹp, nhưng cũng rất vắng, chẳng hạn các vùng hoang mạc. Thực ra ở Việt Nam cũng có những con đường như vậy, đặc biệt ở các vùng giáp biên giới. Tôi cũng đã đi qua những con đường vắng vẻ đó. Nhiều khi cả ngày chỉ thấy được vài người qua lại.
Trải nghiệm sống chậm chưa từng có
- Đạp xe xuyên Việt chắc hẳn cho bạn những trải nghiệm chưa từng có?
Thực tế, tôi đã từng đi xuyên Việt bằng xe máy. Nhưng không hào hứng lắm. Do đó, lần này, tôi chuyển sang xe đạp để thử sức bền bỉ, sự kiên trì, sự dẻo dai của bản thân. Đi xe đạp vừa rèn luyện sức khỏe vừa thân thiện môi trường.
Ban đầu tôi cũng chỉ nghĩ đơn giản vậy thôi. Nhưng có đi rồi mới thấy đúng là xe đạp mang đến trải nghiệm thực sự khác biệt. Rất thú vị.
Điểm thú vị nhất của xe đạp nằm ở chính tốc độ chậm không bằng ô tô hay xe máy. Khi đi chậm như vậy, tôi có thể cảm nhận rõ ràng hơn, ngắm nhìn kỹ càng đất nước mình đẹp như thế nào.
Còn đi xe máy cảm giác mình lướt qua rất nhanh. Ưu điểm là rút ngắn thời gian. Nhưng tốn chi phí hơn.
Nhiều người hỏi tôi chi phí đi du lịch bằng xe đạp. Nhưng thực tế là, tôi ở nhà còn chi tiêu nhiều hơn là đi du lịch bằng xe đạp như thế này. Nhiều người đã đi xuyên Việt bằng xe đạp, nhưng lại chọn hình thức đi tour, ăn uống sang chảnh, ở nhà nghỉ khách sạn xịn sò. Do đó khá tốn kém. Còn tôi đi bụi thôi. Xe đạp thì không tốn tiền xăng rồi. Có ở nhà thì cũng phải ăn, và đi như thế này tôi chỉ ăn bình thường như ở nhà. Về nơi ở, tôi mang theo lều bạt và các đồ cắm trại như bàn ghế xoong nồi bát đũa cơ bản. Dừng chân ở đâu thì hạ trại ở đó. Chưa kể những lần vào thăm nhà bạn, hay được người dân địa phương niềm nở chiêu đãi.
- Có thể thấy bạn là người rất mạnh mẽ. Nhưng đã có lúc nào bạn cảm thấy hoang mang, chán nản, muốn dừng lại chưa?
Có những lúc rất mệt mỏi, chẳng hạn vượt qua những con đèo khó. Khi đó chỉ muốn mắng bản thân 'Ở nhà không sướng hơn sao? Tại sao lại phải cực như thế này?'. Rồi có những lúc chỉ muốn quăng xe rồi đi bộ. Có lần nổi hứng mua cân cam, rồi sau đó lại phải leo dốc ngay, mệt quá đành phải… dừng lại ăn hết cả cân cam.
Nhưng cái mệt đó rất nhanh vơi bớt. Mệt nhất thường là lúc leo đèo. Bù lại, đường đèo thường rất đẹp. Đang rất mệt chỉ muốn vứt xe đi, thì cảnh đẹp bỗng hiện ra trước mặt, bỗng nhiên thấy mệt cũng xứng đáng lắm, trong lòng lại bất giác như có hoa nở rộ, vui tươi hẳn ra.
Tối giản là cách tốt nhất để đạp xe xuyên Việt
- Câu hỏi này… có vẻ hơi mâu thuẫn nhưng bạn đã phải chuẩn bị những gì cho chuyến đi không có kế hoạch này?
Bản thân tôi là con gái lại một mình xuyên Việt, vóc dáng nhỏ bé, đạp xe thồ rất nhiều đồ. Có người nhấc thử xe còn kêu quá nặng, anh chuyên đi mà còn không chở nặng như vậy, leo núi sao nổi.
Thực tế, tôi cũng đã tự đánh giá bản thân mình chịu được thì mới thực hiện hành trình. Từ trước giờ, sức khỏe của tôi luôn rất tốt, rất ít khi đau ốm. Nguy hiểm lớn nhất là không may gặp phải người xấu. Nhưng tôi không lo lắng bởi đã có nhiều năm học võ. Ngoài ra, tôi luôn có đồ phòng thân bên người.
Về vấn đề xe cộ, nếu chỉ là những trục trặc thường gặp thì tôi có thể tự xử lý được. Tôi vốn là kỹ sư nông nghiệp mà, nên máy móc, đồ dùng trong nhà có hỏng hóc tôi đều tự sửa, trừ khi lỗi quá nghiêm trọng.
Xe đạp tôi dùng là dòng touring bình thường thôi, cũng phổ biến trên thị trường, không có gì đặc biệt cả. Xe touring thì có nhiều tầng líp để hỗ trợ thêm khi lên dốc. Cũng chỉ đắt hơn xe bình thường một chút. Nhiều người đi xe xịn lắm, có khi đến cả hàng trăm triệu.
Thực ra thì trước hành trình này, lần cuối cùng tôi đạp xe là từ hồi… cấp một. Nghĩa là mấy chục năm rồi tôi mới bắt đầu đạp xe lại.
Nhưng dù kinh nghiệm đạp xe ít ỏi như vậy, tôi không phải chuẩn bị gì nhiều để quen xe. Do thường xuyên leo núi nên tôi khá khỏe. Nhiều đỉnh ở Tây Bắc người ta đi 2-3 ngày, tôi đi trong một ngày thôi, hôm sau lại leo đỉnh khác. Do đó, tôi bắt nhịp với chiếc xe khá nhanh chóng.
- Từ những trải nghiệm trên hành trình xuyên Việt, bạn có thể chia sẻ những kinh nghiệm của mình với những người đam mê khám phá và xuyên Việt, hay những người muốn khám phá song còn e dè về việc sử dụng xe đạp đi xa?
Đây là lần đầu tôi xuyên Việt bằng xe đạp, nên có nhiều vấn đề sẽ khắc phục cho những chuyến đi sau. Một trong số đó là tối giản lại đồ mang theo. Chuyến đi này tôi mang hơi nhiều đồ, một số không hề dùng đến. Do đó, những ai muốn đi xa với xe đạp thì nên tối giản đồ hết mức có thể, chuyến đi sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn, thoải mái hơn rất nhiều.
Thứ hai, nhiều người luôn lấy lý do không có đủ sức khỏe và thời gian để đi xa hàng tháng trời. Nhưng cố gắng làm cả đời, đến lúc về già thì không đi đâu được nữa, dù trong túi có rất nhiều tiền. Lúc đó, tiền dùng để nuôi bác sĩ mua thuốc rồi. Hay như người ta nói, có tiền cũng không để làm gì nữa, khi không còn sức khỏe để làm gì cả.
Họ không dám bước ra khỏi vùng an toàn, e sợ bản thân không đủ kỹ năng, sợ những khác biệt về văn hóa ẩm thực, rồi rủi ro sức khỏe. Nhưng nếu có thể, ngay từ bây giờ, không nhất thiết phải đi xuyên Việt, mà chỉ cần làm điều gì đó khác biệt. Làm cho cuộc sống trở nên tươi mới. Đừng để cuộc sống lặp lại một cách nhàm chán mỗi ngày. Sống hết mình cho ngày hôm nay.
Mình là một kẻ nghèo, cực kỳ nghèo. Nghèo vốn sống, nghèo trải nghiệm, nghèo cảm xúc, nghèo kiến thức… nên mình chỉ muốn đi, đi mãi để làm giàu cho tâm hồn và tri thức của bản thân.
Thế giới này thì rất rộng mà ta chỉ sống được có một lần. Là một kẻ có máu xê dịch nên trong tôi lúc nào cũng có một khát khao cháy bỏng là được dịch chuyển, được đi muôn nơi. Tôi muốn đi để nhìn thấy thế giới, để tự chiêm nghiệm lại bản thân mình trong mỗi cuộc hành trình.
Và trên hành trình đó, tôi luôn tâm niệm rằng mình đang có một cuộc sống rất “tiện nghi”. Nhưng không phải là sự tiện lợi cho riêng mình mà là theo kiểu: “tiện đâu thích nghi đấy”. Nên bản thân tôi luôn cảm thấy hạnh phúc mà không có sự đòi hỏi, mong cầu nhiều. Đó là thứ hạnh phúc chân thực và bền vững nhất.
- Cảm ơn bạn đã chia sẻ. Chúc bạn sẽ có thêm nhiều chuyến đi thú vị và đạt được mong ước của mình.
Một vài hình ảnh khác trên hành trình xuyên Việt một mình của Mỹ Châu:
