Chưa tương xứng với quy mô dự án
Xét đề nghị của Tổng Công ty Cơ khí GTVT Sài Gòn TNHH Một thành viên (SAMCO), ngày 10/9/2020, Sở GTVT TP.HCM đã ban hành thông báo số 10847/TB-SGTVT về việc đưa bến xe miền Đông mới đi vào hoạt động từ ngày 10/10/2020, di dời giai đoạn 1 các tuyến vận tải hành khách đến và đi từ các tỉnh Quảng Trị trở ra các tỉnh phía Bắc có hành trình chạy xe đi qua QL1 từ bến xe miền Đông hiện hữu (292 đường Đinh Bộ Lĩnh, phường 26, quận Bình Thạnh) sang bến xe Miền Đông mới (501 đường Hoàng Hữu Nam, phường Long Bình, TP. Thủ Đức).
Theo Sở GTVT, việc đầu tư xây dựng bến xe miền Đông mới, đưa vào khai thác, vận hành là chương trình đột phá nhằm giảm áp lực giao thông trong nội đô, xóa bỏ tình trạng xe dù, bến cóc, tạo bộ mặt đô thị văn minh hiện đại cho thành phố. Cùng với đó, bến xe mới cũng được kỳ vọng sẽ phục vụ liên vận quốc tế và đưa khách đến sân bay Long Thành trong tương lai gần.
Sau gần 4 năm thi công, bến xe miền Đông mới đã hoàn thành giai đoạn 1, đưa vào khai thác vận hành.
Giai đoạn 1 bao gồm các hạng mục như: Nhà ga trung tâm, khu vực đậu xe chờ, khu vực đón trả khách, hệ thống hạ tầng kỹ thuật toàn khu, trạm xử lý nước thải... Đây được xem là bến xe lớn nhất cả nước với quy mô hơn 16 ha, tổng kinh phí đầu tư toàn dự án khoảng 4.000 tỷ đồng.
Dù đã đi vào hoạt động được 6 tháng nhưng lượng hành khách và xe tại bến xe miền Đông mới vẫn rất thấp, chưa tương xứng với quy mô cũng như tầm cỡ của dự án.
Thế nhưng, đã 6 tháng đi vào hoạt động, “siêu” bến xe lớn nhất cả nước vẫn ảm đạm, số lượng hành khách, số chuyến xe rời bến là rất thấp.
Số liệu từ Sở GTVT cho thấy, tính từ ngày 10/10/2020 đến ngày 13/4/2021, số chuyến xuất bến 2.834 chuyến, trung bình 15 chuyến/ngày, số hành khách xuất bến đạt 19.158 hành khách, trung bình 104 hành khách/ngày.
Nói về số lượng hàng khách thấp, phía SAMCO đưa ra một số nguyên nhân không như kỳ vọng tại bến xe mới như: Ảnh hưởng dịch bệnh COVID-19; tình hình bão lũ và sạt lở tại các tỉnh miền Trung; hành khách chưa có thói quen đi lạị do phải di chuyển xa; hạ tầng giao thông kết nối xung quanh bến mới chưa hoàn thiện.
Một nguyên nhân nữa là do kết nối giao thông công cộng tại khu vực bến mới chưa đồng bộ. Cụ thể, tuyến metro số 1 chưa đi vào hoạt động, các tuyến vận tải hành khách liên tỉnh có cự ly 1.000 km sản lượng giảm đáng kể do cạnh tranh với các phương thức vận tài khác như hàng không giá rẻ, tàu hỏa và cạnh tranh của các xe lợi dụng hình thức xe chạy hợp đồng vào trung tâm thành phố đón khách.
Nhiều lần tháo gỡ vướng mắc
Trước tình trạng số lượng hành khách, số chuyến xe rời bến rất thấp so với kỳ vọng, Sở GTVT đã tổ chức nhiều cuộc họp và ban hành nhiều văn bản để phối hợp, hỗ trợ giải quyết các khó khăn, vướng mắc cho SAMCO.
Cụ thể, về hạ tầng, Sở GTVT đề nghị Công ty CP Đầu tư hạ tầng kỹ thuật thành phố (CII), UBND TP. Thủ Đức, Trung tâm quản lý hạ tầng giao thông đường bộ tiếp tục rà soát, tổ chức duy tu, sửa chữa hệ thống hạ tầng giao thông trên các tuyến quản lý, đảm bảo giao thông an toàn, thuận lợi tại khu vực bến xe mới.
Về đầu tư, đẩy nhanh tiến độ thẩm định, phê duyệt, đầu tư xây dựng các dự án khu vực bến xe mới của CII, Ban quản lý Đầu tư xây dựng Công trình giao thông đô thị thành phố.
Về giải quyết xe dù, bến cóc xung quanh bến cũ, UBND quận Bình Thạnh đã chỉ đạo triển khai kiểm tra, xử lý 2 bãi đậu xe số 391 và 397 đường Đinh Bộ Lĩnh, phường 26; Thanh tra Sở GTVT phối hợp với phòng CSGT đường bộ, đường sắt lập chốt xử lý xe khách vi phạm về đón trả khách tại 2 bãi đậu xe 391 và 397 đường Đinh Bộ Lĩnh trong thời gian 1 tháng.
Còn về tổ chức tuyến xe buýt kết nối, Sở GTVT chỉ đạo Trung tâm quản lý giao thông công cộng kết nối 3 tuyến buýt đến bến xe mới và tiếp tục theo dõi tình hình hành khách đi xe buýt để đề xuất điều chỉnh tần suất hoạt động cũng như các mở tuyến buýt mới đáp ứng nhu cầu đi lại của hành khách khu vực bến xe mới.
Ngoài ra, để phát huy tốt hoạt động của bến xe mới, Sở GTVT đề nghị SAMCO cần xây dựng kế hoạch, lộ trình điều chuyển các tuyến vận tải hành khách còn lại từ bến xe hiện hữu sang bến xe mới. Qua đó, từng bước khai thác hiệu quả bến xe mới, báo cáo kế hoạch tổ chức đầu tư xây dựng (bao gồm kế hoạch liên danh, liên kết, đầu tư, khai thác…).
Tiếp tục hoàn thành các hạng mục công trình còn lại của dự án công trình xây dựng bến xe mới theo đồ án quy hoạch chi tiết 1/500 được UBND thành phố phê duyệt tại quyết định số 924/ỌĐ-UBND ngày 4/3/2016 (trạm tiếp nhiên liệu, trạm bảo dưỡng, khu vực trạm xe buýt, khu vực kho trung chuyển và giao dịch hàng hóa, khu vực thương mại dịch vụ và khai dịch vụ công cộng)… Bởi đây là trách nhiệm của SAMCO.
Đồng thời, Sở GTVT sẽ tiếp tục phối hợp với doanh nghiệp để rà soát về kế hoạch, giải pháp cụ thể nhằm khai thác hiệu quả bến xe.
Theo kế hoạch, bến xe miền Đông mới sẽ phục vụ hơn 7 triệu lượt hành khách đi các tỉnh miền Đông, Trung, Bắc, đáp ứng nhu cầu mỗi ngày khoảng 21.000 hành khách với 1.200 lượt xe xuất bến; ngày cao điểm dịp lễ, Tết lên đến 52.000 hành khách với hơn 1.800 lượt xe xuất bến.
Đồng thời, bến xe mới cũng sẽ kết hợp với các tiện ích khác như bãi đậu xe cao tầng, khu vực sửa chữa, trạm tiếp nhiên liệu, khu trung chuyển và giao dịch hàng hóa, khu thương mại dịch vụ.
Bến xe miền Đông mới rộng gấp 3 lần bến xe miền Đông hiện hữu, nằm tại vị trí giáp ranh giữa TP.HCM và tỉnh Bình Dương. Dự án được kỳ vọng sẽ giữ vai trò là đầu mối giao thông trọng yếu trong hệ thống giao thông vận tải, giảm áp lực giao thông của thành phố…