Thomas Matthew Crooks trong lễ tốt nghiệp trường trung học vào năm 2022. Ảnh: CNN
Tháng 11 năm nay, Thomas Matthew Crooks chuẩn bị ghi một dấu mốc chính trị: Cuộc bầu cử tổng thống đầu tiên mà Crooks đủ tuổi để tham gia bỏ phiếu.
Là một thanh niên 20 tuổi sống ở một bang chiến trường quan trọng, Crooks đã bộc lộ những dấu hiệu tiềm ẩn về sự quan tâm đến chính trị, khi thực hiện một khoản quyên góp chính trị nhỏ ở tuổi thiếu niên và đăng ký bỏ phiếu chỉ một tuần sau khi bước sang tuổi 18.
Nhưng thay vì chờ đến ngày bỏ phiếu, Crooks đã lái xe một giờ về phía bắc, trèo lên nóc một tòa nhà và nổ súng vào cựu Tổng thống Donald Trump trong một cuộc vận động tranh cử và bị bắn hạ tại hiện trường.
Tập bắn trước giờ ra tay
Một quan chức thực thi pháp luật nói với CNN rằng, ngày 12/7, Crooks đã đến một trường bắn nơi hắn là thành viên và tập bắn. Sáng hôm sau, hắn đến Home Depot, mua một chiếc thang dài 1,5 mét rồi vào một cửa hàng súng mua 50 viên đạn.
Hình ảnh Crooks được truyền thông Mỹ đăng tải.
Sau đó, Crooks lái chiếc Hyundai Sonata của mình chạy khoảng một giờ về phía bắc, cùng hàng nghìn người từ khắp khu vực đổ xô đến cuộc vận động tranh cử của cựu Tổng thống Trump ở thành phố Butler, Pennsylvania.
Quan chức trên cho biết hắn đỗ xe bên ngoài cuộc mít tinh, với một thiết bị nổ tự chế được giấu trong cốp xe, nối với máy phát tín hiệu mà hắn mang theo.
Các nhà điều tra tin rằng, sau đó Crooks đã sử dụng chiếc thang mới mua để leo lên một tòa nhà gần đó và nổ súng vào cựu tổng thống.
Trong quá trình tìm hiểu động cơ đằng sau vụ ám sát, các nhà điều tra đang xem xét kỹ lưỡng các chuyển động của Crooks trước vụ tấn công và cố gắng lắp ghép dòng thời gian về hành động của hắn trước vụ nổ súng.
Tuy nhiên, gần 48 giờ sau vụ ám sát hụt, các nhà điều tra bị chựng lại vì thiếu manh mối mà họ tìm kiếm về suy nghĩ và động cơ có thể có của Crooks.
Các nguồn thực thi pháp luật nói với CNN, ngay cả sau khi truy nhập thành công vào điện thoại và tìm kiếm trên máy tính của hung thủ, lùng sục lịch sử tìm kiếm, khám xét kỹ càng phòng ngủ cũng như phỏng vấn gia đình và bạn bè của Crooks, các đặc vụ vẫn không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy động cơ chính trị hoặc ý thức hệ dẫn đến vụ nổ súng.
Thay vào đó, bằng chứng mà họ tìm thấy dường như chỉ cho thấy các hoạt động online điển hình bao gồm sở thích viết mã máy tính và chơi game, và điều đó đã đặt ra nhiều câu hỏi hơn.
Bức ảnh được tờ New York Post công bố cho thấy lực lượng thực thi pháp luật bắn hạ nghi phạm.
Một cuộc tấn công tàn phá hơn đã được chuẩn bị
Nguồn tin thực thi pháp luật cho biết, trong một dấu hiệu cho thấy cuộc tấn công đã có thể còn có sức tàn phá lớn hơn nữa, Crooks có một thiết bị nổ điều khiển từ xa trên người và cốp ô tô của hắn chứa một hộp kim loại chứa thuốc nổ được nối bằng dây với một máy thu.
Điều đó cho thấy tay súng có thể đã lên kế hoạch gây nổ từ xa, và các nhà điều tra đang xem xét giả thuyết rằng hắn có thể đã lên kế hoạch đánh lạc hướng trong vụ nổ súng.
Không rõ Crooks lắp ráp các thiết bị nổ được tìm thấy trong xe của mình như thế nào. Các nhà điều tra phân tích lịch sử tìm kiếm trực tuyến của hắn, nhưng không tìm thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Crooks đang nghiên cứu cách chế tạo chất nổ tự chế.
Hai cha con đam mê súng
Khẩu súng trường loại AR mà Crooks dùng để bắn ông Trump đã được cha hắn là Matthew Crooks mua hợp pháp. Theo hồ sơ của Cảnh sát bang Pennsylvania được các nhà điều tra xem xét, đó là một trong hơn 20 khẩu súng được đăng ký cho ông Matthew Crooks và được cất giữ tại nhà. Tất cả súng đều hợp pháp.
Theo các quan chức thực thi pháp luật, tay súng và cha hắn là thành viên của Câu lạc bộ thể thao Clairton, một câu lạc bộ súng nằm cách nhà họ khoảng 25 phút lái xe. Hai cha con rất thích đi bắn súng ở đó cùng nhau.
Rob Bootay, luật sư của câu lạc bộ, đã xác nhận trong một tuyên bố rằng “Crooks con” là thành viên. Câu lạc bộ có khoảng 2.000 thành viên này sở hữu trường bắn súng trường dài khoảng 200 mét, theo phân tích hình ảnh vệ tinh của CNN – tức là dài hơn khoảng cách giữa Crooks và ông Trump khi hắn bắn vào cựu tổng thống.
Một quan chức thực thi pháp luật cấp cao nói với CNN rằng Crooks đã mua 50 viên đạn vào buổi sáng hôm xảy ra vụ ám sát, tại Allegheny Arms and Gun Works - một cửa hàng súng địa phương ở Bethel Park, nơi hắn ở. Chủ cửa hàng súng là Bruce Piendl cho biết trong một tuyên bố rằng “chúng tôi rất biết ơn vì Tổng thống Trump đã không bị ám sát và trái tim cũng như lời cầu nguyện của chúng tôi hướng về tất cả các nạn nhân của vụ việc khủng khiếp này”.
Bố của hung thủ, ông Matthew Crooks đã không trả lời yêu cầu bình luận từ CNN vào hai ngày 14 và 15/7. Vào tối 13/7, trước khi các quan chức công khai xác nhận vai trò của con trai ông trong vụ tấn công, Mathew nói với CNN rằng ông đang cố gắng tìm hiểu “chuyện quái gì đang xảy ra” nhưng sẽ “đợi cho đến khi nói chuyện với cơ quan thực thi pháp luật” trước khi nói về con trai mình.
Cha mẹ của kẻ xả súng nói với các nhà điều tra rằng Crooks dường như không có bạn bè và dường như không có bất kỳ khuynh hướng chính trị nào. Tuy nhiên, họ dường như không biết nhiều về những gì đang diễn ra trong cuộc sống của con trai gần đây.
Bất ngờ với cậu học sinh trầm tính, nhút nhát
Cuộc tấn công của Crooks, làm cựu Tổng thống Trump bị thương ở tai, khiến một khán giả thiệt mạng và hai người khác bị thương nặng, đã làm rung chuyển nền chính trị Mỹ, với những cảnh báo về mối nguy hiểm của sự phân cực sâu sắc tại nước này.
Trong khi chưa tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào có thể giúp xác định động cơ của Crooks trong âm mưu ám sát, các cuộc phỏng vấn của CNN với bạn học cũ và hàng xóm của hung thủ cho thấy, hắn là một người trầm lặng. Bên cạnh đó, việc xem xét hồ sơ công khai cho thấy Crooks có thể có khuynh hướng chính trị khác nhau, khi hắn đăng ký bỏ phiếu với tư cách là đảng viên Cộng hòa nhưng lại quyên góp một khoản nhỏ cho một nhóm nghiêng về đảng Dân chủ.
Thomas Matthew Crooks sống ở vùng ngoại ô Bethel Park của Pittsburgh. Hắn tốt nghiệp trường trung học Bethel Park vào năm 2022. Jason Kohler, 21 tuổi, học cùng trường cấp 3, cho biết Crooks bị các học sinh khác bắt nạt và có vẻ là người cô độc.
Một cựu học sinh khác của trường, Sarah D'Angelo, nhớ đến Crooks là "một học sinh trầm tính, không rõ ràng là có ý đồ chính trị hay bạo lực dưới bất kỳ hình thức nào".
Một người bạn cùng lớp khác, yêu cầu giấu tên, nói rằng Crooks rất thông minh nhưng nhút nhát. Cậu có một nhóm bạn khá bảo thủ, một số người trong nhóm đó còn đội mũ có hình ông Trump.
Hồ sơ của Ủy ban bầu cử liên bang cho thấy một người ủng hộ có tên Thomas Crooks với địa chỉ trùng với tay súng, đã quyên góp 15 đô la cho Dự án Tiến bộ cử tri đi bỏ phiếu, một ủy ban hành động chính trị liên kết với Đảng Dân chủ, vào đúng ngày Tổng thống Biden nhậm chức vào tháng 1/2021, khi Crooks 17 tuổi. Cuối năm 2021, một tuần sau khi bước sang tuổi 18, Crooks đã đăng ký bỏ phiếu với tư cách là đảng viên Đảng Cộng hòa.