Tàu khu trục USS Dewey của Hải quân Mỹ đã tiến vào phạm vi 12 hải lý của Đá Vành Khăn, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, hiện bị Trung Quốc chiếm đóng và bồi lấp phi pháp.
Theo HKET, việc Washington bất chấp quan hệ Mỹ-Trung đang trong quá trình cải thiện tích cực, kể từ chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đầu tháng 4, để tiến hành tuần tra biển Đông, trước hết xuất phát từ thái độ của phái "diều hâu" Mỹ mang lập trường cứng rắn với Bắc Kinh.
Trên thực tế, trong giai đoạn chuyển giao quyền lực ở Mỹ, hoạt động tuần tra bảo đảm tự do hàng hải (FONOP) ở biển Đông và một số khu vực khác bị gián đoạn, khiến dư luận Mỹ lo ngại Trung Quốc tranh thủ cơ hội đẩy nhanh quân sự hóa phi pháp trên biển Đông.
7 Thượng nghị sĩ Mỹ từng liên danh gửi thư lên Tổng thống Donald Trump, yêu cầu tái khởi động các chiến dịch FONOP. Hải quân Mỹ cũng từng nêu đề xuất tương tự hồi tháng 4, nhưng không được Lầu Năm Góc và Nhà Trắng chấp thuận.
HKET bình luận, vấn đề Triều Tiên là lý do lớn thứ hai để Mỹ cân nhắc tổ chức tuần tra biển Đông vào thời điểm này.
Trước đây, ông Trump nhiều lần bày tỏ kỳ vọng Trung Quốc sẽ thể hiện tầm ảnh hưởng rõ hơn để ngăn chặn chương trình hạt nhân của Triều Tiên. Cuộc tuần tra biển Đông có thể là một lời nhắc nhở Bắc Kinh không quên "phối hợp" với Mỹ.
Tờ báo Hồng Kông cho rằng cách làm này phù hợp với tác phong hành động của Trump kể từ khi lên nắm quyền, và nhiều khả năng sẽ tái diễn nhiều lần trong nhiệm kỳ của ông.
Tờ Global Times (Trung Quốc) nhận định, chính quyền Trump hoàn toàn không có ý định giảm bớt sự hiện diện trong khu vực. Nhiều nhà nghiên cứ ở Trung Quốc cho rằng lợi ích Tổng thống Mỹ tìm kiếm không có nhiều ở biển Đông, nhưng sức ép từ quân đội Mỹ cùng các đồng minh của Mỹ là tác nhân mạnh mẽ thúc đẩy Washington tiếp tục duy trì lực lượng ở đây.
Global Times cho rằng bối cảnh chiến lược hiện nay là có lợi cho Bắc Kinh khi nước này tiếp tục duy trì hoạt động bồi lấp và triển khai vũ khí (phi pháp) lên các đảo nhân tạo xây trái phép, còn các chiến hạm Mỹ chỉ "thỉnh thoảng" mới tiếp cận những thực thể này.
"Mỹ đang lặp lại những thách thức cũ nhằm vào Trung Quốc, trong khi sức mạnh của Trung Quốc không ngừng tăng lên," tờ báo viết.