Theo Phys.org, loại thực vật mang tên Tagates lucida, còn được gọi là "cúc vạn thọ Mexico" vì thuộc chi cúc vạn thọ, đã được người Maya trộn vào thuốc lá để đạt đến trạng thái say ma túy mà họ cho là thú vị.
Một trong các chiếc bình chứa "ma dược" - Ảnh: WSU
Trước đây, người ta cho rằng ma túy là sản phẩm của thời hiện đại, nhiều lắm là vài trăm năm đổ lại, nhưng ngày càng nhiều các bằng chứng cho thấy "ma dược" tác động đến thần kinh đã được tìm tới trong khoảng 1.000-2.000 năm.
Các nhà khảo cổ đang khai quật hiện trường - Ảnh: WSU
Theo nhà nhân chủng học Mario Zimmermann từ Đại học Bang Washington (WSU - Mỹ), dấu vết của Tagates lucida đã được tìm thấy từ chất bã trong 14 bình gốm Maya cỡ nhỏ.
Đáng chú ý, khu vực khai quật là nơi linh thiêng, nơi cuộc tìm kiếm cũng đem về nhiều mộ cổ của các vị pháp sư Maya, do đó "ma dược" có thể đã được tạo ra do mục đích nghi lễ. Chưa rõ niên đại của các chiếc bình, nhưng tính toán sơ bộ cho thấy nó ít nhất hơn 1.000 năm.
Bài công bố trên Scientific Reports cho biết trong bình chủ yếu là thuốc lá - một bằng chứng trực tiếp chứng minh nghi vấn về thói quen hút thuốc đã được người Maya duy trì từ rất lâu trong những ngày đế chế hưng thịnh.
Nhưng thêm Tagates lucida thực sự là một vấn đề quan trọng, bởi có thể là bằng chứng cho thấy những pháp sư xa xưa đã có đủ kiến thức về thực vật và y học để "điều khiển tâm trí" con người, bằng cách sử dụng các chất kích thích thần kinh và phủ lên đó lớp màn ma mị.
Mộ cổ của vị pháp sư được đặt gần đó - Ảnh: WSU
Lần khai quật mới nhất này còn đem về mộ cổ của một vị pháp sư Maya, được chôn cất trang trọng theo nghi lễ cổ xưa, với nhiều món đồ tạo tác được bảo quản tốt.